blackout

Hiszpański blackout postawił całą Europę na nogi. Nagle okazało się, że samo OZE nie wystarczą. Potrzebne są także inwestycje w infrastrukturę energetyczną, która nie jest przygotowana do nowych wyzwań. Unijny miks energetyczny w ciągu ostatnich kilku lat zmienił się nie do poznania. Udział OZE w 2024 r. wrósł do 47 proc. A jeszcze pięć lat wcześniej w...

Czy wyobrażasz sobie tydzień bez internetu, prądu i możliwości płacenia kartą? Kraje skandynawskie już szykują się na taki scenariusz – pracują nad systemem, który pozwoli płacić elektronicznie bez dostępu do sieci. Eksperci przypominają: trzymaj w domu gotówkę, bo cyfrowe pieniądze nie wystarczą.

Odnawialne źródła energii znów mają pod górkę. Przeciwnicy unijnej polityki klimatycznej – zakładającej m.in. stopniowe wycofywanie paliw kopalnych – obwiniają OZE za niedobory prądu, do których doszło pod koniec kwietnia w Hiszpanii i Portugalii. Nie brakuje też głosów, że podobny scenariusz może wkrótce dotknąć Polskę. Tymczasem eksperci zwracają uwagę, że przyczyny blackoutu leżą gdzie indziej – wskazują na konieczność modernizacji infrastruktury i dostosowania jej do zmieniających się warunków energetycznych.

Europa musi szybko wyciągnąć wnioski z tego, co wydarzyło się w Hiszpanii i Portugalii, gdy kraje leżące na Półwyspie Iberyjskim ogarnęła ciemność i paraliż w wyniku blackoutu. Zużywamy coraz więcej energii elektrycznej, tymczasem infrastruktura przesyłowa jest przestarzała. – Europejski system energetyczny wymaga pilnych i zdecydowanych działań modernizacyjnych – mówi Rafał Brzuska, product manager w firmie Eaton. I ostrzega: kolejne blackouty będą tylko kwestią czasu. (fot. Steve Travelguide / Shutterstock.com)

Rośnie w oczach kolejka krytykujących Krajowy Plan w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r. (KPEiK). Teraz na dokumencie suchej nitki nie zostawił Sławomir Mazurek, szef prezydenckiej Rady ds. Środowiska, Energii i Zasobów Naturalnych. Z kolei Jarosław Grzesik, przewodniczący Krajowego Sekretariatu Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarność”, przewiduje w przyszłym roku serię blackoutów.

Chociaż rządy kolejnych krajów zachęcają do kupowania samochodów na prąd, bo to ratuje środowisko i nasze płuca, to coraz częściej widać, jak w ten sposób wpadają przy okazji w pułapkę energetyczną. Bo tankowanie zamiast z dystrybutora paliwa - z gniazdka elektrycznego ma swój koszt. Najczęściej jest on po stronie starych i nie dostosowanych sieci elektroenergetycznych. Bo co nam po niespalinowych autach i nieemisyjnych źródłach ciepła przy okazji też, jak nie będziemy mieli ich do czego podłączyć?

Wzrost wynagrodzeń, wyższe ceny energii a także droższe paliwa - to koronne argumenty przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych, które w tym roku zaczęły gremialnie wnioskować do Wód Polskich o podniesienie dotychczasowych taryf. Większość jest odrzucana, ale też zaakceptowano ponad 40 proc. tegorocznych wniosków. Efekt? W mniejszych gminach mogą zdarzyć się nawet 30-procentowe podwyżki, w miastach powinno być ciut taniej i nowe taryfy mają być wyższe średnio o ok. 20 proc.

Na stacjach paliw promocja goni promocję, a ceny gazu i węgla wróciły do poziomów z początku 2022 r. Wydawać mogłoby się, że najgorsze za nami i kryzys energetyczny w końcu nam odpuści. Ale dr Fatih Birol, dyrektor wykonawczy Międzynarodowej Agencji Energetycznej (MAE), jest odmiennego zdania. Przekonuje, że tej zimy możemy ponownie być przyparci do muru.

W końcu Polska zaczyna myśleć, nie tylko, jak obniżyć rachunki za prąd, ale też jak nauczyć nas oszczędzać energię. Polskie Sieci Elektroenergetyczne, które są operatorem systemu przesyłowego, lada chwila zaczną uzmysławiać obywatelom, w jakich godzinach dnia następnego lepiej oszczędzać prąd. I niby uspokajają, że wyłączenia prądu w domach nam nie grożą, ale lepiej sprawdźcie, używanie jakich sprzętów lepiej ograniczyć w godzinach szczytu.

Sytuacja energetyczna Polski nie jest najlepsza. Nie dość, że bardzo nerwowo zrobiło się przy gazociągach i ropociągach, to w dodatku krajowe bloki energetyczne złapały lekką zadyszkę. I nie chodzi tylko o blok 910 MW w Elektrowni Jaworzno. Do listy nieszczęść trzeba też dopisać to, że niestety obecnie nie wieje za bardzo i w ten sposób też może nam się nie udać zbilansować energetycznych braków. Może więc warto przypomnieć sobie rady Rządowego Centrum Bezpieczeństwa związane z przerwami w dostawach energii i blackoutem.

Wyjątkowo zimny wrzesień pokazuje, jak trudna zima czeka Europę w dobie napędzanego przez Rosję kryzysu energetycznego. We Francji operatorzy sieci energetycznych wolą dmuchać na zimne i przygotowali trzy możliwe scenariusze. W najgorszym dochodzi do lokalnych blackoutów. Z kolei Holandia wprowadza w życie plan wsparcia dla gospodarstw domowych, wart ok. 17 mld euro.

Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) nie miały innego wyjścia i musiały ogłosić stan zagrożenia. Tak będzie w piątek, 23 sierpnia między godz. 19. a 20. i między 20. a 21. Ale jednocześnie uspokajają, że sieć elektroenergetyczna pracuje stabilnie i w nie występuje konieczność ograniczania poboru energii elektrycznej przez odbiorców. Na razie.

JPMorgan w swoich europejskich hubach w Londynie i Frankfurcie przeprowadził już symulację przerw w dostawach energii. To scenariusz, na który coraz poważniej przygotowuje się cała Europa. Polska też, nawet jeżeli rząd milczy w tej sprawie jak zaklęty. Jednak wygadał się Tomasz Rogala, prezes Polskiej Grupy Górniczej, który mówi wprost: przerwy w dostawach zbliżają się do nas bardzo szybko.

Nie mogliśmy wymyśleć gorszego połączenia niż ekstremalne upały z dopingowanym przez wojnę w Ukrainie kryzysem energetycznym. W efekcie w Europie może dojść do racjonowania energii, o czym coraz poważniej mówi Komisja Europejska. Bruksela chce też przygotować się do przerw w dostawach energii. O możliwym blackoucie znowu głośno mówi się też w Polsce.

Kreml nie kryje się ze swoją taktyką i straszy Europę katastrofalnymi cenami energii dla gospodarstw domowych. Nic więc dziwnego, że włodarze poszczególnych państw UE zaczynają na głos mówić o możliwym całkowitym zakręceniu kurka z gazem z Rosji. Można się spodziewać, że w odpowiedzi cena surowca znowu zacznie wyraźnie rosnąć. Podobnie będzie z węglem, który w takiej sytuacji ma stanowić o bezpieczeństwie energetycznym.

Nie oszukujmy się, ta zima będzie bardzo trudna. Apelujemy do naszych klientów, abyśmy przede wszystkim oszczędzali energię - te słowa muszą robić wrażenie. Tym bardziej, że wypowiada je szef Polskiej Grupy Energetycznej. Stawia on sprawę jasno i wzywa do oszczędzania energii, zapowiadając jednocześnie, że zimowe miesiące będą w Polsce "bardzo trudne". Już teraz warto przyzwyczajać się do tego, co wydaje się nieuniknione, czyli do oszczędzania.

Myśląc o tym, co się stanie za osiem miesięcy, Polacy odchodzą od zmysłów. Sytuacja w składach węgla przerosła nawet najbardziej cierpliwych. Nie dość, że w porównaniu z ubiegłym rokiem ceny, między innymi ekogroszku, skoczyły o co najmniej 100 proc., to w dodatku opału w sprzedaży jest na tyle mało, że trzeba zapisywać się na zeszyt albo ustawiać w wirtualnej kolejce. Trudno się dziwić, że coraz częściej można usłyszeć, że rząd ogłosił nieformalny zakaz sprzedaży węgla.

Kolejny sezon grzewczy będzie wyjątkowo trudny. Nie tylko przez bardzo drogi opał. Okazuje się, że lepiej będzie jak zaczniemy się też przyzwyczajać do myśli, że od czasu do czasu trzeba będzie wyjąć świeczki z szafy, bo energii najzwyczajniej w świecie zacznie brakować i znowu zagości blackout. Tak przynajmniej przewiduje prezes Polskiej Grupy Górniczej.

Zapasy w elektrowniach niebezpiecznie się kurczą, a na domiar złego górnicy postanowili walczyć o podwyżki blokując transporty węgla. Wraca tym samym temat ewentualnego blackoutu w Polsce. Pełnomocnik rządu ds. strategicznej struktury energetycznej przekonuje, że nie mamy czym się martwić. Czy tak jest faktycznie?

Najpierw Niemcy pozwalali na budowę Nord Stream 2, a teraz straszą zamknięciem tego rurociągu. W efekcie ceny gazu jeszcze bardziej wystrzeliły w górę. Wyraźnie wzrosty odnotowano też w cenach energii. A Putin? Zawija kolejne szampany w sreberka i z uśmiechem czeka na dalszy rozwój wypadków.