Energetyka

Możemy utyskiwać na politykę klimatyczną UE do woli. Psioczyć na neutralność klimatyczną i Zielony Ład. Ale to jednego nie zmieni: za energię będziemy w kolejnych latach płacić coraz drożej. Pierwszy podskok w górę już za parę tygodni. (Fot. Magda Ehlers z Pexels).

Co da nam porozumienie OPEC+ o zwiększeniu od sierpnia wydobycia? Cudów nie oczekujcie. Ceny ostatnio zaczęły przebijać 6 zł. Po wakacjach może będzie taniej. Ale tak w ogóle przygotujcie się na 7 zł za litr, a docelowo na jeszcze więcej.

Tak: reforma systemu handlu uprawnieniami do emisji ETS ma włączyć do niego budynki i transport. Tak: to znacznie ograniczy emisję CO2 i zbliży UE do nowego celu klimatycznego. Tak: najwięcej zapłacą najuboższe gospodarstwa domowe.

Przedstawiciele Ogólnopolskiego Komitetu Protestacyjno-Strajkowego Spółek Energetyczno-Górniczych, Okołoenergetycznych i Ciepłowniczych spotkali się w Turowie. Skreślili własny projekt umowy społecznej i pokazali jak widzą transformację energetyczną. Teraz piłka jest po stronie rządu.

Dla Polski najważniejsze było to, żeby w pakiecie klimatycznym „Fit for 55” Komisja Europejska uznała gaz ziemny i atom jako paliwa przejściowe. Dzięki temu Warszawa mogłaby na spokojnie dalej przygotowywać polską transformację energetyczną. Ale wychodzi na to, że przynajmniej na razie nie może.

Nikt nie jest zadowolony z zaprezentowanego pakietu klimatycznego „Fit for 55”, który ma ułatwić osiągnąć nowy cel klimatyczny wyznaczający redukcję emisji CO2 na poziomie 55 proc. do 2030 r.

Pamiętacie jak prezydent Andrzej Duda, przy okazji organizowanego w Katowicach Szczytu Klimatycznego ONZ COP24 powiedział do międzynarodowej publiczności, że Polska ma zapasy węgla jeszcze na co najmniej 200 lat, trudno więc, żebyśmy dobrowolnie z tego surowca rezygnowali?

Drastyczne podwyżki mogą na nas spaść od 2023 r. Powodem jest rewolucja, jaką szykuje Unia Europejska w opodatkowaniu wyrobów energetycznych. Unia wie, że to bardzo zaboli konsumentów i sugeruje krajom, żeby wymyśliły sposób, by bolało trochę mniej. Polski rząd się tym jednak na razie zupełnie nie przejmuje.

Piotr Naimski, pełnomocnik rządu do spraw strategicznej infrastruktury energetycznej, kolejny raz potwierdził, że polska dekarbonizacja musi być oparta na atomie i gazie ziemnym. Rząd bierze pod uwagę dwie lokalizacje elektrowni atomowej w Polsce, ale wyboru dokona dopiero na przełomie 2022 i 2023 roku.

Kolejna runda negocjacji z Czechami w sprawie przyszłości kopalni Turów ma ruszyć w przyszły czwartek. Polski rząd, jak stwierdził to wicepremier Jacek Sasin, nie oczekuje szybkiego rozstrzygnięcia. A nasi południowi sąsiedzi dokładnie na odwrót.

Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że Polska ma rację i podtrzymał unieważnienie wcześniejszej decyzji o wykorzystywanie przez rosyjski Gazprom większej przepustowości gazociągu Nord Stream. Sytuacja jest nieco niezręczna, bo polski rząd ostatnio nie wyrażał się o działalności TSUE ze szczególnym uznaniem, a ten wyrok jest dla nas wyjątkowo korzystny.

Zdaniem zwolenników węgla reforma systemu handlu emisjami EU ETS to będzie już ostatni gwóźdź do trumny dla europejskiej gospodarki. Po drugiej stronie są ci, którzy najnowsze propozycje Komisji Europejskiej nazywają ponurym żartem. Bo Bruksela nawet nie stara się udawać, że raz na zawsze wyrzuca z energetycznych źródeł paliwa kopalne.

Analitycy przewidują wzrost rachunków za energią dla gospodarstw domowych nawet o 20 proc. Głównie przez wzrost cen uprawnień do emisji CO2. Najgorzej, że po dzisiejszej publikacji Komisji Europejskiej pakietu „Fit for 55” te prognozy mogą okazać się zbyt optymistyczne.

Polski rząd chce grać na czas. Za chwilę miesięczny urlop rozpoczyna Komisja Europejska i Trybunał Sprawiedliwości UE. A w październiku planowane są wybory parlamentarne w Czechach. Dlatego rząd Mateusza Morawieckiego chce to wszystko przeczekać i potem, już na spokojnie, w rozmowach o kopalni Turów ugrać dla siebie jak najwięcej. Ale taka taktyka może okazać się wyjątkowo kosztowna.

Do tej pory było raczej przesądzone, że polskie elektrownie jądrowe wybudują nam Amerykanie. Gdy jednak następcą Donalda Trumpa w Białym Domu został Joe Biden, polski rząd zaczął się coraz bardziej krzywić na Waszyngton. Tym samym szansę na polski atom zwietrzyli też Francuzi, a nawet Koreańczycy.

Niemcom opalanie węglem kamiennym już się nie opłaca. Właśnie zamknęli swoją najmłodszą i najnowocześniejszą elektrownię Moorburg w Hamburgu. Jej właściciel Vattenfall wolał dostać rekompensaty niż kumulować dalsze straty przez coraz wyższe ceny uprawnień emisji CO2.

Energetyczna polityka Brukseli jest coraz bardziej absurdalna. Bo niby Unia idzie w kierunku neutralności klimatycznej. A przecież nie tylko środowiskiem człowiek żyje. Jest jeszcze polityka i zysk ekonomiczny, przez które co chwilę trzeba zmieniać raz ustalone zasady. Więc z jednej strony będziemy odsuwać paliwa kopalne, a z drugiej jeszcze mocniej je przytulać.

Dogadując się z górnikami i idąc im w wielu kwestiach na rękę, rząd rozpalił wyobraźnię innych grup zawodowych, których też jak najbardziej dotyczy transformacja energetyczna. Teraz do żądających dla siebie takich samych rozwiązań i oddzielnej umowy społecznej energetyków dołączają firmy energetyczne.

Činy mluví hlasitěji než slova, czyli czyny mówią więcej niż słowa – to jedno z czeskich przysłów, któremu najwyraźniej nasi południowi sąsiedzi postanowili być szczególnie wierni w trakcie negocjacji z polskim rządem dotyczących przyszłości kopalni Turów. Kolejna tura rozmów nie zakończyła się porozumieniem. Następne spotkanie zaplanowano w przyszłym tygodniu.

Rząd gdzie tylko może rozgląda się za alternatywnymi źródłami mocy, które pozwolą węgiel przesunąć na boczny tor. Możliwe, że w tej układance znajdzie się miejsce dla jednego z najbogatszych Polaków, któremu marzy się polsko-węgierski most energetyczny z Rosją.