związkowcy

Pod pismem związkowców z Bełchatowa, w którym informują o powołaniu do życia Związkowego Komitetu Protestacyjnego, znajdziemy kilkanaście podpisów. Wszyscy mówią jednym głosem: mają w nosie dekarbonizację i chcą dłużej produkować węgiel, co ma zagwarantować im miejsca pracy przez następne lata. Coś mi mówi, że gdyby nie zaplanowane na najbliższą niedzielę wybory samorządowe, to takie pismo w ogóle by nie powstało.

Przeczytałem wywiad Solidarności Górniczej z Waldemarem Sopatą, przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Zakładzie Górniczym „Sobieski”, należącym do Południowego Koncernu Węglowego (dawniej Tauron Wydobycie) i już wiem wszystko. Że zamykanie kopalń i utrudnienia w energetyce węglowej działają na szkodę państwa. I że na Zachodzie zużycie energii rośnie i nikt nam prądu stamtąd nie będzie sprzedawał, jak już wyślemy węgiel na boczny tor. Potem mało pamiętam, bo rozbolała mnie bardzo głowa.

Stało się to, co przecież eksperci przewidywali od miesięcy. Bruksela przyspiesza zieloną transformację energetyczną. Komisja Europejska właśnie zaproponował nowy cel klimatyczny: redukcja emisji CO2 o 90 proc. do 2040 r. - w porównaniu z poziomem tych emisji z 1990 r. I w Polsce ni stad ni zowąd związkowcy podnieśli alarm. Napisali do szefa rządu list, w którym żądają jednoznacznego ustosunkowania się do tych propozycji.

To kiepski okres dla wiceministra aktywów państwowych Marka Wesołego, który jest też pełnomocnikiem premiera ds. górnictwa węglowego i transformacji spółek węglowych. Cały czas nie wiadomo, co tak po prawdzie dzieje się z podpisaną już ponad dwa lata temu umową społeczną, która musi (tak ustalił rząd i górnicy) być notyfikowana przez Komisję Europejską. Dalej tajemnicą jest też to, co z Narodową Agencją Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE), która miała zdjąć ze spółek wydobywczych węglowy balast i dać początek naszej transformacji energetycznej. A teraz dodatkowo związkowcy z Tauronu piszą do wicepremiera Jarosława Kaczyńskiego i proszą, żeby ten postawił wreszcie Wesołego do pionu.

Związkowcy z Solidarności regularnie donoszą do inspekcji pracy o przypadkach naruszania bądź omijania przepisów o zakazie handlu w niedziele. Efekt? Według zainteresowanych: niemal żaden. Sądy umarzają sprawy, tłumacząc swoje decyzje „niską społeczną szkodliwością czynuˮ.

Maj to kolejny termin wyznaczony przez Ministerstwo Aktywów Państwowych, w którym ma zacząć funkcjonować Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). To właśnie ten podmiot ma uwolnić inne spółki od coraz cięższych aktywów węglowych i tak właśnie, już całkiem na poważnie zacznie się transformacja energetyczna w Polsce. Już pal licho, że kilka razy ten termin przesuwano. Gorzej, że przy tej okazji rząd ignoruje niektórych związkowców. Ci z Tauronu nie potrafią od miesiąca doprosić się o spotkanie.

Temat czterodniowego tygodnia pracy pojawia się coraz częściej w medialnych doniesieniach. W Islandii to już bardzo częsta praktyka, a tamtejsi pracownicy chwalą m.in. redukcję stresu i mniejsze ryzyko wypalenia zawodowego. W Polsce z kolei do Sejmu trafił projekt ustawy, autorstwa Lewicy, który skraca tydzień pracy z 40 do 35 godzin. Za takim rozwiązaniem opowiada się również największy związek zawodowy w Niemczech, który stawia sprawę jasno: skrócenie tygodnia pracy będzie najważniejszym priorytetem w nadchodzącym procesie negocjacji zbiorowych.

Najpierw zarząd JSW w ogóle nie chciał słyszeć o żadnych podwyżkach. Bo może i spółka rzeczywiście ma rekordowe zyski, jak wskazują to związkowcy, ale czasy są ciężkie i nie ma co rozdawać pieniędzy lekką ręką. I zamiast wyższych pensji miała być jednorazowa nagroda, wypłacona w sierpniu 2023 r. Górnicy jak to usłyszeli, to się wściekli i zapowiedzieli najazd na Warszawę. W końcu musiało pewnie interweniować Ministerstwo Aktywów Państwowych, bo nagle obie strony potrafiły się dogadać. I stanęło koniec końców na nieco mniejszej podwyżce, niż wnioskowali związkowcy.

Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) i posprzątanie przez nią aktywów węglowych po państwowych spółkach ma być symbolicznym początkiem transformacji energetycznej w kraju nad Wisłą. Ale nie takim na papierze, tylko naprawdę, w realnej rzeczywistości. Na razie jednak idzie jak po gruzie. Utworzenie NABE już jest spóźnione, a na domiar złego coraz bardziej do gardeł skaczą sobie związkowcy. Kłótnia toczy się o główną siedzibę nowej Agencji.

Zagotowało się w JSW. Zatrudnieni tutaj górnicy byli przekonani, że prędzej czy później namówią zarząd spółki do wyraźnych podwyżek ich płac. Na początku zawsze w takich sytuacjach trwa przeciąganie liny, ale koniec końców udaje się dojść do porozumienia. Tyle tylko, że tym razem może być całkiem inaczej. Bo szefostwo JSW nie zamierza spełniać związkowych żądań. W zamian proponuje wypłatę jednorazowej nagrody. W odpowiedzi górnicy zapowiedzieli zorganizowanie protestu.

Za chwilę mają się na nowo rozpocząć negocjacje - podobno ostatniej szansy - między Tauron a Rafako. Spór nabiera coraz to większego tempa, po tym jak stał się też areną dla polityków, którzy i tutaj chcą coś dla siebie ugrać. O porozumienie będzie jednak bardzo ciężko. No chyba że dogadają się między sobą związkowcy z obu spółek, którzy mają się specjalnie w tym celu spotkać.

Zarząd JSW pewnie miał nadzieję, że skoro dogadał się ze związkowcami tuż przed świętami w sprawie przyszłorocznego ekwiwalentu za posiłek regeneracyjny, czyli wypłaty tzw. flapsów, to sprawa podwyżki pensji znajdzie się na drugim planie. Ale nie dość, że nic takiego nie miało miejsca, to w dodatku jesteśmy świadkami zaostrzenia stanowiska strony społecznej. Związkowcy właśnie poinformowali władze spółki, że albo dojdzie do 25-procentowej podwyżki pensji albo spór zakończy się strajkiem.

Wśród pracowników Biedronki poruszenie, wszyscy czekają na informację, czy w najbliższą niedzielę będą musieli stawić się w pracy. Coraz częściej słychać, że największa sieć w naszym kraju nie zrezygnowała z planów zbojkotowania zakazu handu w niedzielę. Solidarność się odgraża, że skończy się na masowych odejściach z pracy.

Stało się. Pracownicy ZUS już chyba od roku ostrzegali, prosili, grozili, aż w końcu pękli i odpalają opcję atomową - zapowiedzieli strajk generalny na 27 czerwca. Ogólnopolski. Bezterminowy. Czy to oznacza, że Polacy nie dostaną swojego 500+ czy emerytur? To dopiero byłaby heca, która - kto wie - mogłaby wysadzić nawet rząd z siodła. Ale nie wysadzi. Chyba, że za jednym, małym związkiem w ślad pójdzie reszta pracowników ZUS, co nie jest wykluczone przy niemal 14-proc. inflacji i upałach w pomieszczeniach bez klimatyzacji w nadgodzinach.

Choć rząd chwalił się, że obniżył nam ceny paliw, to w rok i tak zdrożały o 24 proc. Nabiał o 15 proc., ale za to produkty tłuszczowe o ok. 40 proc., a alkohol i używki o 14 proc. Jak za to wszystko zapłacić z ciągle tej samej pensji? No właśnie! Czas na podwyżki - w najbliższym czasie spodziewa się ich już 50 proc. pracowników. A ci, co się nie spodziewają, chcą wyjść po nie na ulice. Kolejka jest długa: KAS, ZUS, pracownicy socjalni, policja, PLL LOT, Poczta Polska.

Sygnatariusze umowy społecznej między rządem a górnikami mają już dosyć ściemniania i chcą wiedzieć, na czym stoi branża. Dlatego związkowcy napisali do Komisji Europejskiej list z prośbą o dopuszczenie ich do notyfikacji umowy społecznej. Przy okazji górnicy chcą się dowiedzieć co się teraz dzieje z tym dokumentem, bo polski rząd nie potrafi im jednoznacznie odpowiedzieć.

Mogłoby się wydawać, że pracownicy z Biedronki, Lidla czy z Żabki zielenieją z zazdrości wychylając się zza swoich lad, żeby tylko zobaczyć jak dobrze powodzi się pracownikom Kauflandu. Ale ta bańka właśnie z hukiem pęka.

Rząd wymyślił, że ze spółki Polska Grupa Energetyczna Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna zrobi Narodową Agencję Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) i w ten sposób zacznie sprzątanie aktywów węglowych. Zapomniał o tym wspomnieć związkowcom i przez to szykuje się gruba awantura.

Sprawa nowej kopalni nie została zamknięta uchyleniu przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska wcześniejszej decyzji środowiskowej dla wydobycia węgla ze złoża Złoczew. Teraz trzy grosze dorzucił Ogólnopolski Komitet Protestacyjno-Strajkowy Spółek Energetyczno-Górniczych, Okołoenergetycznych i Ciepłowniczych.

Górnictwo zostało pozostawione samo sobie, odkąd Artur Soboń zamienił Ministerstwo Aktywów Państwowych na resort rozwoju i technologii. Mimo że obecnie z Komisją Europejską trwają najważniejsze od lat ustalenia dla branży w sprawie umowy społecznej, cały czas nie wyznaczono następcy. Związkowcy napisali w tej sprawie list do wicepremiera Jacka Sasina i żądają pilnego spotkania.