węgiel

Nakładane na Rosję sankcję są odpowiedzialne za to, że inwestorzy zwrócili się w stronę węgla. W efekcie rośnie cena surowca, a w raz nią akcje spółek węglowych. Czy taki trend, o ile się utrzyma, jest w stanie wyciągnąć Polską Grupę Górniczą (PGG) z finansowego dołka? Ekonomista Marek Zuber uważa, że jak najbardziej. Pod jednym warunkiem.

Prace dotyczące powołania do życia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) idą zgodnie z przyjętym harmonogramem. Odzew banków ma być pozytywny i odpowiedni model finansowy jest opracowywany przez firmę doradczą Ministerstwa Aktywów Państwowych. Polska Grupa Energetyczna ma nadzieję, że w ten sposób swoich aktywów węglowych pozbędzie się już na początku przyszłego roku.

Wracamy do węgla, tylko nikt tego na razie nie mówi na głos. Górnicy zaraz będą pisać z rządem nową umowę społeczną, a PGE informuje, że w ubiegłym roku wyprodukowała wyraźnie więcej energii z węgla niż w 2020 r. Niestety, wychodzi na to, że rosyjska agresja na Ukrainę jeszcze bardziej wyhamuje polską dekarbonizację, zamiast przyspieszyć rozwój odnawialnych źródeł energii.

Spełnia się najczarniejszy sen ekspertów klimatycznych. Bardzo możliwe, że rząd, z górnikami pod rękę, spisze od nowa zmienioną umowę społeczną, w której już nie będzie zakładanej żadnej redukcji wydobycia węgla. Niewykluczone, że w ten sam sposób wydłużony będzie żywot kopalń, które zgodnie z wcześniejszym harmonogramem miałyby działać do 2049 r. A wszystko dlatego, że Rosja napadła na Ukrainę i bezpieczeństwo energetyczne podobno trzeba definiować od początku.

Kolejny raz obdzwoniłem składy opału. I już wiem, że Polacy coraz bardziej boją się wojny na Ukrainie i tego, że za kilka miesięcy sytuacja raczej nie wróci do normy. A skoro tak, to lepiej już teraz uzbroić się na następny sezon grzewczy. W efekcie zakup teraz od ręki ekogroszku graniczy z cudem. Najczęściej trzeba się zapisywać do wirtualnej kolejki i cierpliwie czekać. Fot. Justynka1234/Wikmedia (CC BY-SA 3.0)

Developerzy na terenach śląskich gmin muszą niekiedy grać w rosyjską ruletkę. Trzeba się nieźle napocić, żeby zgrabnie ominąć szkody górnicze albo dawne biedaszyby i nie narażać przyszłej inwestycji na katastrofę a samych mieszkańców na spore ryzyko. Można tym też aż tak bardzo się nie przejmować. Różnie bywa.

Rosyjska agresja na Ukrainę wywróciła politykę klimatyczną do góry nogami. Teraz priorytetem nie jest już odchodzenie od paliw kopalnych na rzecz odnawialnych źródeł energii. Zdecydowanie bardziej obecnie liczy się uniezależnienie pod tym względem od Rosji. Dlatego coraz więcej krajów wstrzymuje swoje projekty gazowe i wraca do bezpieczniejszego węgla.

Rosyjska agresja na Ukrainie jest dla niektórych dowód, że trzeba wrócić do węgla – źródła energii zanieczyszczającego powietrze, ale za to pewnego i do tego produkowanego w Polsce. Nie brakuje jednak ekspertów, dla których wywołana przez Putina wojna jest idealną okazję na przyspieszenie przejścia na zieloną energię.

Jest porozumienie w sprawie unijnego podatku węglowego. Nowa danina ma pomóc Europie w procesie dekarbonizacji. Jej stopniowe wdrażanie powinno rozpocząć się w przyszłym roku. Ale to wcale nie oznacza, że nie ma w tej sprawie już żadnych punktów spornych między poszczególnymi krajami.

Rosyjska agresja na Ukrainie dla polskiego rządu i górników jest pretekstem do modyfikacji dotychczasowej polityki klimatycznej UE i zwrócenia się znowu w kierunku węgla. Bo tak tylko mamy uniezależnić się energetycznie od Rosji. W odpowiedzi eksperci pukają się w głowy i twierdzą, że energetyczna rewolucja powinna prowadzić do jeszcze szybszej dekarbonizacji.

Z węgla zrezygnować możemy bez problemu. Z gazu - też, ale najlepiej dopiero pod koniec roku. Z ropą byłby problem. „Krótkoterminowe odejście od ropy jest niemożliwe bez wywołania dużego szoku gospodarczego i społecznego - uważa Forum Energii. I rekomenduje: czas przygotować plan limitowania zakupów paliw, gazu, węgla, żeby w razie czego zapobiec chaosowi. A w tym czasie premier Morawiecki apeluje do szefowej Komisji Europejskiej o unijne embargo na rosyjski węgiel, ropę i gaz. To się naprawdę dzieje.

Agresja na Ukrainie zmienia dotychczasowy układ energetyczny. Eksperci biją na alarm, że krajowe gospodarki, obecnie tak gremialnie wracające do paliw kopalnych, mogą raz na zawsze zniwelować Zielony Ład i planowaną w 2050 r. neutralność klimatyczną. Ale nie wszystkich martwi tak obrót sprawy. Na przykład polscy górnicy nie kryją zadowolenia.

Jednym z pierwszych, który zaczął namawiać do embarga na rosyjski węgiel i gaz, był premier Mateusz Morawiecki. Potem z podobny apel wystosowało 25 europejskich stowarzyszeń ekologicznych. Ale to wszystko jest bez znaczenia. Bo kształtujący politykę energetyczną w UE Niemcy nie zamierzają obrażać się na rosyjską energię.

Zbanować rosyjski gaz i węgiel jest łatwo werbalnie, ale gorzej z przekuciem tego w działanie. W rzeczywistości to arcytrudne zadanie, zwłaszcza dla gospodarki, która od wschodniej energii uzależniona jest od lat. Premier Mateusz Morawiecki w sprawie uzupełniających dostaw węgla rozmawia już m.in. z Australią. Ale trzeba pamiętać, że nasze ciepłownictwo potrzebuje szczególnego rodzaju surowca, który nie zawsze jest w ofercie.

Co może zaboleć najbardziej Putina i rosyjską gospodarkę? Wcale nie wyrzucenie Rosji z międzybankowego systemu rozliczeń SWIFT ani odebranie Moskwie mistrzostw świata w siatkówce. Tym czymś może być odwrócenie się Chin od rosyjskiego węgla. Ba, to może być cios, który dobije Putina.

Na giełdzie w poniedziałek obłowili się ci, którzy stawiali na sektor górniczy i branżę związaną z militariami. Mimo że poniedziałek zapowiadał się jako dzień rzezi na rynkach, część sektorów zyskuje na wojnie Rosji z Ukrainą, więc panice się nie poddaje. Kiedy rano cały warszawski parkiet świecił się na czerwono, akcje Lubawy, Bumechu, Bogdanki i JSW wystrzeliły, dając zarobić inwestorom już na dzień dobry po kilkadziesiąt procent.

Rosja już przegrała. I nie chodzi tutaj o zamrażane majątki kolejnych oligarchów ze Wschodu. Rzecz w nowym układzie gospodarczym, który będzie omijać Moskwę szerokim łukiem. On już się zarysowuje, widać to najlepiej w energetyce. Tutaj nawet stali w uczuciach Niemcy bardzo możliwe, że zmienią strategię energetyczną na kolejne lata, co może dla Rosji być wyjątkowo bolesne.

Na razie przez rosyjską agresję na Ukrainie nie musimy martwić się o dostawy energii elektrycznej i ciepła. Gorzej będzie, jak wprowadzane na Moskwę restrykcje dotyczyć będą też węgla. Być może wtedy trzeba będzie plan likwidacji polskich kopalni pisać od nowa. Ale są jeszcze Niemcy, którzy już nie zgodzili się na wyłączenie Rosji z systemu SWIFT i z importem energii, od którego są też uzależnieni, może być tak samo.

Jak wskazała na Twitterze Joanna Pandera z Forum Energii: sprzedając ropę, gaz i węgiel Rosja zarobiła na kontraktach z Polską w ciągu 20 lat ponad 900 mld zł. To oczywiście nic przy kontraktach z Niemcami, ale zanim zaczniemy Berlinowi wytykać, że wspiera agresję na Ukrainę, spójrzmy też na siebie.

Coraz większa emisja CO2 tworzy z Ziemi niebezpieczny dla środowiska i ludzi piekarnik? Być może tak jest, ale z pewnością nie w Chinach. Tam Narodowa Komisja Rozwoju i Reform właśnie dała zielone światło dla budowy trzech nowych kopalni. Projekt mają sfinansować tamtejsze banki.