rynek pracy

Czy rynek pracy zatoczy koło, a Polacy obudzą się nagle w rzeczywistości, którą pamiętają z lat 90.? Wielu ekspertów wieszczy, że już niebawem przywitamy się z wysokim bezrobociem i drastycznie spadającą siłą nabywczą. Czy to realistyczny scenariusz? Na to pytanie odpowiada analityczka Polskiego Instytutu Ekonomicznego Paula Kukołowicz.

Inflacja szaleje, nastroje w firmach są słabe, ale średnia krajowa w sierpniu 2022 r. w ciągu roku poszła w górę o 12,7 proc., zatrudnienie w tym czasie wzrosło o 2,4 proc. do 6502,6 tys. Kryzys na razie nie ima się rynku pracy.

Stopa bezrobocia rejestrowanego wciąż utrzymuje się poniżej 5 proc., a sierpień jest trzecim miesiącem z rzędu z najlepszymi danymi od 1990 r. – wynika ze wstępnych danych resortu rodziny. Spowolnienie gospodarcze nie pogorszy znacząco sytuacji na rynku pracy – uważają ekonomiści.

Pamiętacie jeszcze Wielką Rezygnację? Po wybuchu pandemii miliony Amerykanów rzuciło kwitami i zaczęło szukać szczęścia na rynku pracy. Trochę czasu od tego momentu już minęło i wielu pracowników boleśnie przejrzało na oczy. Ba, nawet zaczęło sondować możliwość powrotu na stare śmieci. Okazało się, że za marzeniami trzeba gonić z głową.

Już prawie 1,25 mln cudzoziemców jest zarejestrowanych do ubezpieczenia emerytalnego w Polsce, co oznacza, że jeszcze nigdy na naszym rynku pracy nie było legalnie zatrudnionych tylko obywateli innych krajów. Oczywiście zdecydowanie dominują Ukraińcy, których od czasu ataku Rosji na ich ojczyznę wielu przybyło do Polski, a jednocześnie nie wystąpiło zjawisko masowego wyrejestrowywania z ubezpieczeń w ZUS-ie.

Polskie przedsiębiorstwa coraz bardziej odczuwają brak kierowców zawodowych. Według branżowych szacunków na rynku brakuje 150 tys. pracowników. Firmy zaczynają ich sobie nawzajem podbierać, a część przedsiębiorców przyznaje, że przez brak rąk do pracy zdarza im się tracić kontrakty.

Bezrobocie na poziomie 4,9 proc. według śmiesznej polskiej metodyki i zaledwie 2,7 proc. według unijnej to absolutny rekord w historii badań polskiego rynku pracy. Tak niskie wskaźniki świadczą o tym, że niedobór pracowników doskwiera polskim firmom jak nigdy wcześniej, ale nad polski rynek pracy nadciąga spowolnienie. Liczba ofert pracy w sieci wyraźnie spadła.

Niepokojąca sytuacja na rynku pracy. Rosnące koszty życia są w tej chwili największym wyzwaniem dla młodego pokolenia. Trend ten zauważalny jest na całym świecie, ale w Polsce jest on wyjątkowo wyraźny. Jedna trzecia milenialsów pracuje w tej chwili na półtora lub więcej etatu.

Wynagrodzenia rok do roku miały wzrosnąć w maju o 14,7 proc. do 6466,03 zł. Skończyło się na 6399,59 zł. Wzrost wyniósł 13,5 proc. – o 0,4 pkt. proc. mniej niż wyniosła inflacja (pierwszy taki przypadek od dwóch lat). W nadchodzących miesiącach średnia krajowa będzie rosnąć wolniej niż ostatnio. Gdyby nie brak pracowników i duża rotacja w przedsiębiorstwach, byłoby o wiele gorzej.

Niedobór pracowników wciąż jest jednym z największych problemów polskich firm, ale po kilkunastu miesiącach nieustannych wzrostów liczby ofert pracy w maju nastąpił ich niespodziewany spadek. To może być przejaw adaptacji biznesu do nadchodzącego spowolnienia gospodarczego wywołanego szalejącą inflacją.

Polski rynek pracy jest tak głodny rąk do pracy, że pomimo zatrudnienia dziesiątek tysięcy uchodźców z Ukrainy liczba wakatów cały czas szybko rośnie. To także pokazuje, że dane o bezrobociu rejestrowanym to w dużej mierze fikcja, a armia bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy to często po prostu łowcy benefitów, a nie osoby bezsilne w poszukiwaniu pracy.

Bezrobocie rejestrowane, czyli wyliczane na podstawie liczby osób zarejestrowanych w pośredniakach, wyniosło w kwietniu 5,2 proc. Z kolei bardziej miarodajny wskaźnik BAEL to zaledwie 3,1 proc. Takie dane zaskoczyły nie tylko ekspertów, ale nawet Ministerstwo Rodziny. Zwyczajowo w takich sytuacjach mówi się o „świetnych danych z rynku pracy”, ale niedobór pracowników w wielu branżach to niekoniecznie powód do radości.

Zaczyna się dyskryminacja Rosjan pracujących w polskich firmach, która może nam społecznie wybuchnąć zaraz w rękach. A lont już jest odpalony. Rosyjscy kierowcy, którzy dla polskich firm pracują od dawna, nagle nie mogą dostarczyć towaru, bo odbiorca nie chce ich wpuścić na teren. Zaczyna się szantaż, co bardziej radykalni nie chcą współpracować z partnerami, którzy zatrudniają Rosjan.

Od moskiewskich ekspatów przez budowlańców po zbieraczy truskawek – w obliczu dewaluacji rubla i gwałtownego zwijania się rosyjskiej gospodarki przybysze z zagranicy zaczęli przebierać nogami, rwąc się do ucieczki z kraju. Exodus może objąć nawet 6 mln osób.

Za naszą wschodnią granicą trwa wojna. Do Polski uciekło ponad półtora miliona uchodźców, a ma być ich jeszcze więcej. Polacy bardzo często pomagają im, jak mogą, ale oczywiście rzeczywistość jest bardziej skomplikowana. Obok aktów bezinteresownej pomocy zaczynają pojawiać się też coraz więcej głosów niezadowolenia i obaw, związanych głównie z tym, że nagły napływ tak dużej liczby imigrantów może pogorszyć jakość życia w Polsce.

To był eksperyment, którego Polacy potrzebowali, ale o jego wynikach pewnie woleliby nie wiedzieć. Polski Instytut Ekonomiczny zastawił sidła na pracodawców i pokazał nam, w czym tkwi jeden z głównych problemów rynku pracy. Polscy szefowie ignorują potężną grupę społeczną w postaci seniorów, a reszcie każą tyrać ponad siły. Bo wiecie, brakuje rąk do pracy.

Podwyżki cen energii, podwyżki cen gazu, podwyżki cen żywności. I jeszcze podwyższone o kilkaset złotych raty kredytów. Drożyzna daje w kość, nic zatem dziwnego, że pracownicy będą wymagać od pracodawców podwyżek pensji.

Rekrutacja pracowników w branży IT jest coraz bardziej kosztowna, ale inwestycja w kandydatów musi się zwracać. Według ankiety firmy No Fluff Jobs, 38 proc. firm przeznaczyło na rekrutację pracownika w IT do 20 tysięcy złotych, a 16 proc. nawet do 60 tys. złotych. Wynika to nie tylko z niedoboru programistów, ale także z ich rosnących wymagań finansowych.

Obywatele Ukrainy już niebawem będą mieć potężne problemy ze zdobyciem polskiej wizy – ostrzega Instytut Staszica. Dla naszego rynku pracy będzie to oznaczało naprawdę trudną przeprawę. Zapotrzebowanie przedsiębiorców na pracowników z zagranicy bije ostatnio rekordy.

W Belgii wysoki podatek zaczyna się w granicach średniego wynagrodzenia, a nawet poniżej. Ktoś powinien uczciwe powiedzieć: słuchaj, progresja oznacza, że to TOBIE musimy podnieść podatki – mówi Bizblog.pl Sławomir Dudek. Z głównym ekonomistą Forum Obywatelskiego Rozwoju rozmawiamy o tym, co Polski Ład oznacza dla Polaków i dlaczego podatek progresywny to pojęcie, które najlepiej wygląda na papierze.