pompy ciepła

Cały czas trudno o spokój w branży instalacyjno-grzewczej w Polsce. Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych (SPiUG) podsumowało II kwartał roku i nie ma zbyt pozytywnych wniosków. Nie tylko, dlatego że za nami kolejne miesiące, w których pompy ciepła nie potrafią odrobić swoich strat. Do tego dochodzi możliwy również wzrost cen pelletu i kontynuowana kampania antygazowa.

Za wszelką cenę Polacy próbują uwolnić się od węgla. Niedawny hit okazał się niewypałem z rynkowego punktu widzenia. Pompy ciepła coraz bardziej tracą na znaczeniu – tak wynika ze statystyk programu Czyste Powietrze. Sprzedaż tych urządzeń jest najgorsza od prawie trzech lat. Wygrywają za to kotły na biomasę, który osiągnęły najwyższy wynik w historii. Przypomnijmy, Czyste Powietrze ma promować wymianę kopciuchów na węgiel na bardziej ekologiczne źródła ciepła.

Jak wylicza think tank Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (CREA), Rosja tylko między 9 a 15 września sprzedała gazu ziemnego za 860 mln dol. W sumie, od początku agresji na Ukrainę w lutym 2022 r., Moskwa na handlu błękitnym paliwem tylko z UE zarobiła już ponad 90 mld euro. Jak temu można zaradzić? Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) ma na to pomysł.

Za chwilę ogrzewanie domu czy mieszkania gazem zrobi się strasznie drogie, aż w końcu zacznie wysysać z was krew. I nie ma co udawać, że problem sam się jakoś rozwiąże. W domach może i tak, ale w przypadku mieszkań w budynkach wielorodzinnych nie, bo ich właściciele są w pułapce bez wyjścia, w której trzymają ich sąsiedzi. I to państwo to wyjście musi zapewnić, stosując przymus wobec wspólnot, administracji budynków i wobec dostawców miejskiego ciepła.

Nowa taryfa energetyczna dla użytkowników pomp ciepła miała pojawić się po wakacjach. Rząd obiecał ją ustanowić, tak by korzystanie z tych urządzeń stało się bardziej sensowne z finansowego punktu widzenia. Ale różnie z tym może być. Powód jest prozaiczny: brak pieniędzy, rządzący szukają kasy nawet na program Czyste Powietrze. Może się zatem okazać, że na obniżki cen prądu dla użytkowników pomp ciepła już środków nie wystarczy. Potwierdzi to również publikacja Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK), którego założenia udało nam się poznać.

Pompy ciepła wydają się znakomitą receptą na dekarbonizację unijnych gospodarstw domowych. Przy okazji przecież można też tak załatwić problem emisji. W tym kierunku podąża zarówno dyrektywa budynkowa EPBD, jak i system handu emisjami ETS2. Kulą u nogi wydają się ceny takich urządzeń grzewczych i ich instalacji, a także wydajność. W tym ostatnim przypadku znakomite wieści napływają z Chin oraz z Wielkiej Brytanii.

UE kontynuuje wojnę z paliwami kopalnymi, które w ciągu najbliższych trzech dekad mają de facto zniknąć z naszego otoczenia. Dotyczy to energetyki, budynków, transportu i systemów grzewczo-chłodniczych również. Ale raport Komisji Europejskiej wskazuje, że dekarbonizacja tego ostatniego sektora idzie jak po grudzie i może okazać się kula u nogi unijnej polityki klimatycznej.

Uruchomiono specjalny projekt unijny, który ma na celu opracowanie wytycznych dla instalatorów i konsumentów korzystających z tego typu urządzeń. W pierwszej kolejności chodzi o sprzęt zawierający czynniki łatwopalne. Producenci oceniają ten ruch pozytywnie.

Pamiętacie jeszcze sierpniowy wybuch w Chrząstowicach w powiecie opolskim, podczas przeprowadzania prac serwisowych przy instalacji ogrzewania? Zginęły w tym wypadku dwie osoby i dostało się za to najbardziej pompom ciepła. Ale okazuje się, że całkiem niesłusznie. Eksperci wskazują, że samozapłon spowodowany był całkiem czymś innym.

Przeciągają termin ukończenia prac, podwyższają cenę w trakcie wykonywania usługo, arbitralnie nakładają wysokie kary umowne, czy wymuszają na klientach zrzeczenie się wszelkich roszczeń. Tego typu praktyki stosują nieuczciwe firmy zajmujące się montażem paneli fotowoltaicznych, pomp ciepła i innych odnawialnych źródeł energii. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów właśnie postawił zarzuty trzem firmom, które łamią prawa konsumentów.

Pamiętacie jeszcze zamieszanie wokół Listy Zielonych Urządzeń i Materiałów ZUM, która miała uporządkować rynek pomp ciepła? Spornym punktem okazał się certyfikat HP Keymark. Wszystko wskazuje na to, że powoli zbliżamy się do finału tej kłótni. Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) jest w tej sprawie w stałym kontakcie z Ministerstwem Klimatu i Środowiska i Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Cały czas nie brakuje ekspertów, którzy przekonują, że dobrze i efektywnie nie przeprowadzimy transformacji energetycznej bez udziału pomp ciepła. Zdaje sobie z tego doskonale sprawę fińska firma energetyczna, która planuje budowę kompleksu dużych ciepłowni i z tego względu zamówiła u Niemców największą na świecie pompę ciepła.

Sam od paru lat krytykuję mocno tempo programu Czyste Powietrze, w ramach którego przez sześć ostatnich lat wydatkowano raptem niecałe 12 proc. budżetu. Ale obecne przyspieszenie trudno przemilczeć. Liczba składanych wniosków tygodniowo wyraźnie przekracza średnią za ubiegły rok. Przed nami historyczny wynik: milion udzielonych dofinansowań.

W końcu doczekaliśmy się dokładnych statystyk programu Czyste Powietrze za czerwiec 2024 r. Widać wyraźny skręt w stronę kotłów na biomasę, na czym najbardziej tracą pompy ciepła. Tymczasem EHPA pochwaliło się nowym narzędziem, które porównuje koszty i emisje gazów cieplarnianych dla poszczególnych urządzeń grzewczych. Wychodzi na to, że Polacy nie dokonali dobrego wyboru.

Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) nie ma dobrych wieści. Po kwartalnym spadku sprzedaży w 2023 r. wychodzi na to, że w 2024 r. może być pod tym względem jeszcze gorzej. I jak rynek tych urządzeń grzewczych, przy niezbędnym politycznym wsparciu, wreszcie się nie obudzi, to UE nie tylko nie osiągnie swoich celów klimatycznych, ale też osłabi konkurencyjność swojej gospodarki.

Oj, nie mają łatwego życia pompy ciepła w Polsce. Po miłosnych uściskach jeszcze w 2022 r. przyszły gorsze czasy. Najpierw bierność polityków wykorzystali nieuczciwi sprzedawcy, którzy wciskali nie takie pompy, co trzeba, w efekcie czego użytkownicy tych urządzeń, zamiast mniejszych rachunków zaczęli płacić jeszcze większe. Potem było wyczekiwanie na specjalną taryfę energetyczną i kłótnia o certyfikaty na zielonej liście ZUM. Teraz przeciwnicy pomp ciepła wykorzystują ludzką tragedię.

Mamy najnowsze statystyki, które pokazują, jaki udział mają poszczególne źródła ciepła we wnioskach składanych o finansowanie w programie Czyste Powietrze. Pompy ciepła nie zaczęły nadrabiać dystansu do kotłów na biomasę. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) długo i nie pierwszy raz ociągał się z publikacją danych, ale we wtorek, 20 sierpnia, zresztą po naszej interwencji, zaktualizował informacje. Przy okazji na rynku odnawialnych źródeł ciepła robi się coraz bardziej gorąco i wcale nie chodzi o rekordowe temperatury za oknem. Do gardeł skoczyli sobie przedstawiciele Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) i Izby Gospodarczej Urządzeń OZE (IGU OZE).

Porozumienie Branżowe na rzecz Efektywności Energetycznej (POBE) opublikowało najnowszą aktualizację kalkulatora, który pozwala porównać koszty ogrzewania budynków jednorodzinnych i przygotowania w nich ciepłej wody użytkowej w III kwartale 2024 r. Okazuje się, że na odmrożeniu ceny energii i ustaleniu maksymalnych stawek najbardziej zyskał jeden typ urządzeń grzewczych, który pozostały sprzęt zostawił daleko z tyłu. Szykuje się nam nowy boom energetyczny?

Jednak nie jesteśmy aż tacy wyjątkowi, jakbyśmy tego chcieli. Okazuje się, że nie tylko u nas w 2023 r. trwał gremialny odwrót od pomp ciepła. Zdaniem Europejskiego Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) minione 12 miesięcy były pod tym względem kiepskie dla całej Europy. Jak tak dalej pójdzie, to za chwilę unijne cele klimatyczne przejdą nam koło nosa.

Stowarzyszenie Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) dwoi się i troi, żeby na zielonej liście ZUM, która uprawia do uzyskania dofinansowania w ramach programu Czyste Powietrze, znalazły się również pompy ciepła z certyfikatem HP Keymark, bez jakichkolwiek ograniczeń czasowych. NFOŚiGW zamierza bowiem uznawać je tylko do końca roku. Decyzja wywołała poruszenie w branży, nie tylko w naszym kraju.