polska

Nadchodzący rok będzie okresem pełnym wyzwań, zarówno dla globalnej gospodarki, jak i inwestorów. Analitycy XTB uważają, że największy wpływ na to, co się będzie działo na rynkach finansowych, nadal będzie miała niepewność wynikająca z inflacji, polityki monetarnej oraz napięcia międzynarodowe.

Dane Eurostatu za listopad 2024 roku pokazują kontynuację trendu spadkowego inflacji w UE, choć rozbieżności między krajami członkowskimi pozostają bardzo duże. Z najnowszego odczytu wynika, że różnica między krajem z najwyższą i najniższą inflacją wynosi niemal 5 proc.

Pytanie to już od lat nurtuje wielu Polaków. Wciąż popularne jest porównywanie naszych zarobków i poziomu życia do naszych zachodnich sąsiadów. Czy kiedykolwiek uda nam się osiągnąć taki sam standard? Kiedy Europa Środkowa na czele z Polską dogoni gospodarczo bogatsze kraje Zachodu? A może nasze położenie geograficzne, na styku Wschodu i Zachodu, jest zarazem naszym wyzwaniem i szansą? O tych frapujących tematach opowiadał dr hab. Ireneusz Dąbrowski, prof. SGH, członek Rady Polityki Pieniężnej.

Polska staje się coraz bardziej popularna wśród zagranicznych turystów. W ostatnich latach głośno się zrobiło o gościach z krajów Zatoki Perskiej, którzy licznie odwiedzali zakopiańskie Krupówki. Jednak największy wzrost podróżujących do Polski pochodzi z jeszcze bardziej odległego zakątka Ziemi.

Srebro po raz pierwszy od przeszło dekady przebiło w lipcu pułap tysiąca dolarów za kilogram, ale od kilkunastu dni cały czas tanieje. Dziś cena tego kruszcu oscyluje wokół 930 dol. za kg, ale jeśli spojrzymy na te notowania w szerszym ujęciu, ta przecena robi znacznie mniejsze wrażenie. Wysokie notowania srebra powinny nas cieszyć, ponieważ Polska ma duże złoża tego metalu.

Pierwszy kwartał tego roku był kolejnym, w którym według badań Eurostatu roczny wzrost cen mieszkań w Polsce okazały się najwyższym na Starym Kontynencie.

Na koniec marca 2024 r. liczba ludności Polski wynosiła niecałe 37,6 mln i – jak podaje GUS – tym samym zmniejszyła się w porównaniu z analogicznym okresem 2023 r. o 133 tys. osób. Urząd alarmuje, że te niekorzystne trendy obserwowane są od lat. W konsekwencji prognozy pokazują, że pod koniec 2050 r. liczba ludności naszego kraju wyniesie 34,0 mln osób, a w 2060 r. nie przekroczy 31 mln (30,9 mln). Wpływ na ten wynik ma liczba urodzeń i tutaj prognozy też są alarmujące - jeszcze dwa lata temu ONZ przewidywał, że w 2055 r. poziom urodzeń w Polsce wyniesie 272 tys., tymczasem osiągnęliśmy go grubo przed czasem - w 2023 r.

Czy Polska to kraj dobrobytu? Oj, jeszcze nam do tego daleko Skąd to wiadomo? Z danych Eurostatu i to nie takich, które mówią o PKB czy innych teoretycznych miarach, ale takich, które pokazują wartość wszystkich towarów i usług, z których korzystają gospodarstwa domowe. Porównanie Polski na tle innych krajów Europy wyjaśnia, dlaczego ciągle tak zazdrościmy Niemcom.

Przez niewyspanych Polaków traci nie tylko biznes, ale cała gospodarka. Eksperci oszacowali, że przemęczeni i chorzy z braku snu pracownicy to nawet 8 mld zł w plecy dla naszego kraju. Powodem są często nadmiar sztucznego oświetlenia i zgiełk zwłaszcza w większych miastach. Mogłyby temu zaradzić zaciemniające rolety. Ale czy znajdą się na to pieniądze?

Inwestorzy zaczęli kręcić nosem na Europę. Liczba bezpośrednich inwestycji zagranicznych, a co za tym idzie – także powiązanych z nimi miejsc pracy - spadła. Ucierpiały głównie branże IT i usług biznesowych. Jednocześnie Polska jest jednym z krajów, które z tej sytuacji wyszły obronną ręką.

Polska jako kraj liczący prawie 40 mln mieszkańców? Jeszcze kilka lat i takie określenie będzie już mocno na wyrost, a z każdym rokiem będziemy zbliżać się do 30 mln mieszkańców. Kryzys demograficzny Polski trwa od wielu lat, choć dotąd za bardzo nie odczuwaliśmy jego bezpośrednich efektów, ale ten „okres ochronny” właśnie mija. Główny Urząd Statystyczny prognozuje, że w 2060 r. Polska będzie liczyć 30,9 mln mieszkańców, a to będzie mieć poważne konsekwencje gospodarcze.

Farma wiatrowa jest mniej straszna niż ruchliwa ulica lub nocny klub - tak przynajmniej uważają Duńczycy. Sąsiedztwa farmy wiatrowej obawia się co dziesiąty, podczas gdy aż dla blisko połowy badanych prawdziwą udręką jest mieszkanie w pobliżu nocnego klubu. Ale przez niespełna dwa lata poziom aprobaty turbin wiatrowych w pobliżu miejsca zamieszkania zwiększył się też w Polsce. Choć co piąty rodak nadal zapowiada, że będzie sprzeciwiał się budowie.

Firma Eaton we współpracy z brytyjskim Stowarzyszeniem Association for Renewable Energy and Clean Technology (REA) już kolejny raz zbadała gotowość europejskich rynków do transformacji energetycznej. Tym razem pod lupę wzięto w sumie 14 państw. Niestety, nie dość, że zaliczyliśmy wynik gorszy od tego zeszłorocznego, to w dodatku uplasowaliśmy się na samym dole tabeli.

Największe śnieżyce w Polsce od co najmniej 2006 r. obudziły najwaleczniejszych przeciwników zmian klimatu. którzy znowu zaczęli przekonywać, że skoro w listopadzie w Polsce pada śnieg, to nic takiego złego się nie dzieje, do znudzenia myląc klimat z pogodą. Tymczasem Berkeley Earth, amerykańska organizacja non-profit zajmująca się nauką i analizą danych środowiskowych, przygotowała scenariusz globalnego ocieplenia dla każdego kraju do 2100 r. I wychodzi na to, że w najlepszym razie na koniec tego stulecia w Polsce temperatura będzie już o 3 st. C wyższa od tej z czasów rewolucji przemysłowej.

Coraz większymi krokami zbliżamy się do unijnego rozporządzenia w sprawie metanu, którego głównym źródłem są kopalnie węglowe. Think tank Ember zwraca uwagę, że w tych redukcjach prymusem ma szansę być Polska. Na razie jednak Warszawa podąża zgoła w odwrotnym kierunku i wywiera na Brukseli jak największą presję, żeby metanowe regulacje jak najbardziej osłabić i przy okazji machnąć ręką na cele klimatyczne.

Do szewskiej pasji doprowadzają was wysokie ceny mieszkań? I słusznie, bo europejskie dane nie pozostawiają złudzeń. Od 2010 r. stawki wzrosły u nas około 70 proc. Żeby ustrzec się przed podwyżkami, trzeba było wybrać Włochy, Grecję lub Cypr. Tylko tam ceny spadły.  

Wojna między Warszawą a Brukselą trwa w najlepsze i właśnie tworzy się nowy front. Polska zaskarżyła przed Trybunałem Sprawiedliwości UE (TSUE) trzy filary unijnej polityki klimatycznej. Zdaniem rządu Mateusza Morawieckiego przez nie grozi nam pogłębienie różnic społecznych i utrata bezpieczeństwa energetycznego. Ale Komisja Europejska uważa, że wszystko jest w porządku.

Najnowszy raport Bankwatch nie pozostawia cienia złudzeń. Dwa kraje członkowskie UE, czyli Polska i Rumunia, chcą wydać blisko 4 mld euro na infrastrukturę gazową i projekty, dzięki realizacji których ma udać się zwiększenie zużycie gazu ziemnego. Zdaniem ekspertów w ten sposób robimy krok do tyłu jeżeli chodzi o własną transformację energetyczną, co Polacy - prędzej czy później - odczują w swoich rachunkach.

Sytuacja plantatorów malin jest tragiczna. I to wcale nie przez brak rąk do pracy. Chętnych do sezonowego zarabiania przy owocach nigdy nie brakuje. Powód jest tylko jeden: import owoców z Ukrainy bardzo skutecznie obniża cenę. Na tyle, że rolnikom przestaje się to w jakikolwiek sposób opłacać. Być może ostatnią deską ratunku będzie inicjatywa rządu, który chce skontrolować jakość sprowadzonych do Polski malin i rozważa również skup rodzimych owoców.

W 2021 r. Europa zaczęła wracać do węgla. Bo przez manipulację z dostawami od Gazpromu, gaz zaczął gwałtownie drożeć i czarne złoto po prostu było bardziej ekonomicznym rozwiązaniem. Teraz Europejski Urząd Statystyczny Eurostat wykazuje, że w 2022 r. z węglem też było całkiem nieźle: wrosło zarówno jego zużycie, jak i produkcja. O zmianie trendów polityki klimatycznej nie ma jednak nawet co marzyć. Dzięki temu dwuletniemu odbiciu wcale nie poprawiamy węglowych wyników, tych jeszcze sprzed pandemii.