Samorządy

Jak polskie miasta radzą sobie z mobilnością? Czy w końcu zbliżamy się do zakończenia prymatu samochodów? Co z kondycją transportu publicznego, jak wygląda system ścieżek rowerowych? Na te i inne pytania odpowiadają autorzy raportu pt. Ranking miast zrównoważonej mobilności. Edycja 2023.

Dowód osobisty to podstawowy dokument tożsamości, jakim legitymuje się każdy obywatel Rzeczpospolitej Polskiej. Jest on wydawany na wniosek, który można złożyć jedynie podczas osobistej wizyty w urzędzie. Jak wyrobić dowód osobisty krok po kroku?

Mocno ryzykownie zagrał premier Mateusz Morawiecki, najpierw obiecując pieniądze na stadion Ruchu Chorzów, a potem też kasę na modernizację głównego obiektu świeżo upieczonego mistrza Polski w piłce kopanej, czyli Rakowa Częstochowa. Jak można było się spodziewać, inni samorządowcy zwęszyli w tym szansę również dla siebie i też chcą takiej pomocy finansowej ze strony rządu. Właśnie rękę po stadionowe pieniądze wyciągnął prezydent Katowic, miasta, z którego Mateusz Morawiecki kandydował w wyborach do Sejmu.

Rząd twierdził, że Nowy Ład nie będzie miał wpływu na kondycję finansową gmin, a prezydenci i burmistrzowie miast byli dokładnie odwrotnego zdania. Kto ma rację? Przez większość ubiegłego roku samorządy były na dużym plusie. W ostatnim kwartale doszło jednak do potężnego tąpnięcia...

Opłaty za podejście do egzaminu teoretycznego i praktycznego na prawo jazdy idą w górę. Samorządy mają czas do końca czerwca, by ustalić nowe stawki. Póki co poznaliśmy skalę podwyżek w kilku województwach. Ceny wzrosną prawie dwukrotnie.

Rząd przypomniał sobie nagle o zarzuconym w 2018 r. pomyśle dowodów osobistych w formie aplikacji na smartfonach. Gdyby dokładnie pięć lat temu nie uznano, że to niepotrzebna fanaberia, dzisiaj nie trzeba by robić show na potrzeby Krajowego Programu Odbudowy i udawać, tu wcale nie chodzi o realizowanie zobowiązań potrzebnych do otrzymania pieniędzy z Brukseli.

Bardzo długo żegnaliśmy zasadę 10H, która od 2016 r. skutecznie blokowała rozwój lądowej energetyki wiatrowej. Zjednoczona Prawica zdecydowała się na nowelizację tych przepisów dopiero przyparta do muru przez kamienie milowe, od realizacji których Bruksela uzależnia wypłatę środków w ramach KPO. Ale kolejne analizy wskazują, że decydując się na odległość 700 a nie 500 metrów, Sejm więcej popsuł, niż naprawił.

Samorządowcy wzięli się nie na żarty za budżety. Stąd między innymi podwyżki opłat za wywóz śmieci, podatków od nieruchomości, biletów na komunikację miejską czy abonamentu parkingowego. Ale na tym nie koniec drenowania naszych portfeli. Gwałtownie rosnące koszty utrzymania jakimś cudem nie ominęły również ogrodów zoologicznych i w wielu przypadkach bardzo trudno spiąć tegoroczny budżet. Jedynym kołem ratunkowym wydaje się wyraźna podwyżka cen biletów. I największe ZOO w Polsce już taką decyzję podjęły i wprowadziły ją w życie. Za odwiedzanie zwierząt jeszcze nigdy tak słono nie płaciliśmy.

Cyfryzacja ZUS-u się udała i będziemy z niej w pełni korzystać. Takie przesłanie płynie z komunikatu zapowiadającego działania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w 2023 roku. ZUS chwali się, że rozwija analitykę big data i zwiększa wykorzystanie sztucznej inteligencji w analizach i kontrolach. To jasny sygnał, że kombinatorzy w tym roku lekko mieć nie będą.

Gminy mają miliardy w plecy, bo wciąż wiele z nich nie podejmuje skutecznych działań, by odzyskać swoje pieniądze. Należności samorządów rosną w zastraszającym tempie. Na koniec lipca 2022 roku zadłużenie konsumentów i przedsiębiorców wobec gmin wpisane do Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej wynosiło 12,4 mld zł, z kolei obecnie to już 14,7 mld zł. A przecież te pieniądze mogłyby zostać wykorzystane na budowy i remonty dróg, parków czy placów zabaw.

Co jakiś czas wraca sprawa zasiłków, które ZUS wstrzymuje młodym mamom, oskarżając je o sztuczne zawyżanie świadczeń. Ostatnio pojawiła się informacja, że Zakład przyjął nową taktykę i coraz częściej składa doniesienia do prokuratury o podejrzeniu popełnienie przestępstwa. Co na to sądy? Czy ubezpieczonym paniom rzeczywiście grozi więzienie?

Politycy uwielbiają ogrzewać się w blasku sławy uznanych sportowców. Przy okazji każdej inicjatywy mającej za zadanie zachęcenie dzieci do ruchu padają górnolotne słowa o, tym że może doczekamy się dzięki nim nowych Robertów Lewandowskich, Ig Świątek i Bartoszów Kurków. Ostatnim z takich projektów jest program budowy hal sportowych. Szumne zapowiedzi rządu zderzyły się jednak ze ścianą, choć samorządy chętnie by takie obiekty przytuliły. (fot: Barbanell / Shutterstock)

Uciążliwe wypełnianie papierowego wniosku o paszport to już historia. Od poniedziałku obowiązują nowe zasady wydawania paszportów. Teraz elektroniczny wniosek przygotowuje urzędnik, a my tylko podpisujemy go cyfrowo. Wkrótce informacje paszportowe pojawią się w apce mObywatel.

Zezwolenia na wycięcie drzew od końca stycznia 2023 r. będziemy składać na nowych zasadach. Ujednolicone i uproszczone wnioski będzie można wysyłać do gminy w formie elektronicznej. Ustawowe wymogi, opłaty i kary za wycięcie bez wydanej zgody nie ulegną zmianom. Za samowolę mogą ci przywalić 25 tys. zł kary, za wandalizm w parku grozi odpowiedzialność karna.

Budowa Stadionu Wisły w Krakowie kosztowała 640 mln złotych, ale to nie koniec ogromnych wydatków miasta na ten obiekt. Władze stolicy Małopolski co jakiś czas dorzucają kolejne miliony złotych do tej studni bez dna, z której korzysta praktycznie tylko pewien klub piłkarski, ale tylko w czasie meczów ligowych. Stadion formalnie jest „miejski”, ale władze Krakowa nie są w stanie sensownie wyjaśnić, co właściwie mieszkańcy mają z tej kosztownej budowli.

Popularne wytrzeźwiałki będą mogły niedługo pojawić się w każdym miasteczku i wsi. Rząd szykuje projekt, który zniesie prawo umożliwiające tworzenie izb wytrzeźwień wyłącznie w ośrodkach miejskich liczących powyżej 50 tys. mieszkańców. Przepisy mają zapewne zachęcić mniejsze gminy do inwestowania w takie przybytki, ale czy tak się stanie? W ostatnim czasie samorządy traktują je jak zgniłe jajo i szukają tylko dogodnego tłumaczenia, by móc się ich pozbyć.

Gminy powinny docisnąć dłużników i bezlitośnie egzekwować każdą złotówkę – uważa przeważająca część Polaków. Trudno im się dziwić. Samorządy są w coraz gorszej sytuacji finansowej, a wiele z nich decyduje się na oszczędności kosztem mieszkańców. Tymczasem zaległości w płatnościach sięgają już kilkunastu miliardów złotych.

Wreszcie jest nić porozumienia między rządem a samorządowcami. Chodzi o możliwość handlu węglem przez gminy i miasta, ale też o maksymalną cenę energii dla samorządów terytorialnych na poziomie ok. 785 zł za 1 MWh. W efekcie, procedowane mają być dwa projekty ustaw, do których - jak ustalono w trakcie rozmów - zgłaszane będą jeszcze techniczne poprawki.

Byliście ostatnio w lesie na grzybobraniu? Ciekawy jestem, jakieś są wasze wrażenia. W moim odczuciu to, co się tam wyprawia, woła o pomstę do nieba – natychmiastową podwyżkę kar i rygorystyczne ich egzekwowanie. Sytuacja powtarza się co roku, bo jak wiadomo – grzybobranie to polski sport narodowy. Szkoda tylko, że uprawiamy go z takim samym wyczuciem jak rajdy quadami czy mistrzostwa polski w rajdach samochodowych.

Ceny energii skoczyły do tak wysokich poziomów, że wiele samorządów zostało zmuszonych do odwołania przetargów na dostawcę energii elektrycznej. Aby ograniczyć horrendalne stawki, rząd tak, jak obiecał, nie zostawi samorządów samych sobie, i przedstawia dla nich rozwiązanie: węgiel z importu.