Rząd ogłosił stan klęski żywiołowej. Co to oznacza w praktyce
Rząd ogłosił w poniedziałek wprowadzenie ze skutkiem natychmiastowym stanu klęski żywiołowej w części województw opolskiego, dolnośląskiego i śląskiego na okres 30 dni. Wprowadzenie stanu klęski żywiołowej umożliwi sięgnięcie po nadzwyczajne instrumenty prawne, co ma pozwolić zwiększyć zakres i skuteczność pomocy, w tym finansowej, udzielanej osobom dotkniętym skutkami żywiołu, który pustoszy południowo-zachodnią Polskę. Będą też ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela.
W Dzienniku Ustaw opublikowano rozporządzenie w sprawie wprowadzenia stanu klęski żywiołowej w niektórych powiatach w województwach dolnośląskim, opolskim oraz śląskim. Rząd wyjaśnia, że zakres terytorialny i intensywność powodzi, a przede wszystkim ogromna skala zniszczeń powodowanych przez żywioł, uzasadniają zastosowanie rozwiązań nadzwyczajnych.
Stan klęski żywiołowej
W rozporządzeniu czytamy, że w związku z powodzią we wrześniu 2024 r. w południowo-zachodniej części terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w celu zapobieżenia jej skutkom oraz w celu ich usunięcia, wprowadza się stan klęski żywiołowej na obszarze części województwa dolnośląskiego, opolskiego oraz śląskiego na okres 30 dni od dnia ogłoszenia rozporządzenia.
Obszar, na którym będzie obowiązywał stan klęski żywiołowej, będzie obejmował:
- w województwie dolnośląskim – powiaty kamiennogórski, karkonoski, kłodzki, lwówecki, wałbrzyski i ząbkowicki oraz miasta na prawach powiatu Wałbrzych i Jelenią Górę;
- w województwie opolskim – powiaty głubczycki, nyski i prudnicki oraz gminę Strzeleczki w powiecie krapkowickim;
- w województwie śląskim – powiaty bielski, cieszyński, pszczyński i raciborski oraz miasto na prawach powiatu Bielsko-Białą.
W rozporządzeniu czytamy też, że w czasie obowiązywania stanu klęski żywiołowej dopuszcza się stosowanie następujących ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela:
- obowiązek opróżnienia lub zabezpieczenia lokali mieszkalnych bądź innych pomieszczeń;
- nakaz ewakuacji w ustalonym czasie z określonych miejsc, obszarów i obiektów;
- nakaz lub zakaz przebywania w określonych miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach;
- nakaz lub zakaz określonego sposobu przemieszczania się.
Uruchomienie wszelkich dostępnych zasobów i środków
Jesteśmy po nadzwyczajnym posiedzeniu rządu. Zwołałem to posiedzenie przede wszystkim po to, aby jak najszybciej przyjąć rozporządzenie o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej – ogłosił w poniedziałek premier Donald Tusk.
Szef rządu w niedzielę wieczorem poinformował, że zlecił przygotowanie rozporządzenia Rady Ministrów o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej. Wyjaśniono, że „w obecnej sytuacji konieczne jest uruchomienie wszelkich dostępnych zasobów i środków w celu ochrony zdrowia, życia i mienia”. Wprowadzenie stanu klęski żywiołowej ma pozwolić na zwiększenie zakresu i skuteczności pomocy udzielanej osobom dotkniętym skutkami żywiołu. Przepisy te mają pozwolić na sprawniejsze usuwanie skutków powodzi.
O tym, że projekt rozporządzenia był pisany pod dużą presją czasu, może świadczyć fragment, w którym jego autorzy piszą, że w chwili wydania projektowanego rozporządzenia bezpośrednie zagrożenie powodziowe wystąpiło na terenie czterech województw, a następnie wymieniają trzy – dolnośląskie, opolskie i śląskie.
Więcej o powodzi i zmianach klimatu przeczytacie w tych tekstach:
Stan klęski żywiołowej zostanie wprowadzony na obszarze wybranych powiatów, miast na prawach powiatów i gminy na podstawie rekomendacji wojewodów po posiedzeniach odpowiednich wojewódzkich zespołów zarządzania kryzysowego. Rząd w pełni wykorzysta maksymalny możliwy okres 30 dni od dnia ogłoszenia rozporządzenia.
Nakazy i zakazy
Stan klęski żywiołowej oznacza większość skuteczność działań państwa, ale ceną jest ograniczenie wolności i praw człowieka i obywatela. Mieszkańcy terenów objętych stanem klęski żywiołowej będą mieli obowiązek opuszczenia lub zabezpieczenia lokali mieszkalnych bądź innych pomieszczeń, służby już nie będą prosić, lecz nakazywać ewakuację w ustalonym czasie z określonych miejsc, obszarów i obiektów.
Wprowadzany będzie też nakaz lub zakaz przebywania w określonych miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach. Nakaz lub zakaz będzie też dotyczył określonego sposobu przemieszczania się.
