Gospodarka

Rosnące ceny towarów i usług dają w kość. Nie bez znaczenia są też wysokie składki, którym niezmiennie od lat przedsiębiorcy muszą stawiać czoła. Chyba, że skorzystają z wakacji od ZUS. Taka propozycja padła ze strony rządu jako złota recepta na kłopoty firm. Ulga weszła w życie 1 listopada, a do tej pory wpłynęło więcej wniosków niż się spodziewano. Nie jest to jedyny tip na ograniczenie wydatków, bo w pojedynkę byłby znikomy. Ale Polak potrafi i przedsiębiorcy sobie radzą. Tną koszty jeszcze bardziej ochoczo i jak się okazuje - całkiem skutecznie. (fot. Pexels/Karolina Grabowska)

W środę rano stało się jasne, że prezydentem Stanów Zjednoczonych zostanie Donald Trump. Rynki zareagowały błyskawicznie. Dolar gwałtownie się umocnił, co oznacza, że kurs złotego względem amerykańskiej waluty zaliczył gwałtowny spadek. Wystarczyło kilka godzin, by kurs dolara wzrósł z 3,97 zł do maksymalnie 4,07 zł.

Główny Urząd Statystyczny przedstawił dane o medianie wynagrodzeń Polaków w maju 2025 r. W porównaniu z kwietniem wartość środkowa naszych zarobków była niższa o 19,48 zł. Z najnowszego raportu GUS wynika, że kobiety zarobiły o 513 zł mniej niż mężczyźni. W porównaniu z kwietniem 2024 r. ta różnica była wyższa o 64,46 zł.

Polski przemysł od 2,5 roku znajduje się w głębokim dołku, ale ostatnie cztery odczyty wskaźnika PMI pokazują, że znaleźliśmy się o włos od wartości, która oznacza ożywienie w sektorze. Do tego dochodzą bardzo pozytywne prognozy, które zapowiadają wyraźne odbicie już w 2025 r. Ekonomiści jednak przestrzegają przed nadmiernym optymizmem. – Spadek zamówień oraz słabe perspektywy eksportowe, zwłaszcza związane z sytuacją gospodarczą Niemiec, ograniczają optymizm co do przyszłości sektora – wskazują analitycy PKO PB.

A mogłoby być tak pięknie! Inflacja mogłaby zostać okiełznana, ale Polacy w to nie uwierzyli, a ponieważ działa to tak jak samospełniająca się przepowiednia: wzrost cen znów przyspieszył Wcale nie żartuję. GUS pokazał, że Polacy coraz gorzej oceniają sytuację ekonomiczną w kraju, najgorzej od zmiany rządu. Coraz więcej ludzi przestaje też wierzyć, że inflacja spadnie.

I mamy piątkę z przodu. Inflacja zgodnie z prognozami osiągnęła 5 proc., ale i tak najciekawsze jest to, co zapowiadają ekonomiści na kolejne miesiące. Do końca roku wskaźnik cen może zjechać o nawet 0,5 pkt. proc., a potem na początku nowego roku znowu może mocno odlecieć za sprawą szybujących cen energii.

W ubiegłym tygodniu zakończyła się wizyta przedstawicieli Funduszu Walutowego w Polsce przeprowadzona zgodnie z artykułem IV statutu. Na tej podstawie zazwyczaj raz roku zespół ekonomistów Funduszu odwiedza kraj członkowski, zbiera informacje ekonomiczne i finansowe oraz omawia z urzędnikami najważniejsze problemy polityki monetarnej i fiskalnej.

We wrześniu doszło do nieoczekiwanego załamania konsumpcji. Ekonomiści zachodzą w głowę, co takiego wydarzyło się w ubiegłym miesiącu, bo absolutnie nic nie zapowiadało tak złych danych. Sprzedaż detaliczna jest języczkiem u wagi dla naszej gospodarki, ponieważ to właśnie rozpędzająca się konsumpcja miała stać się jej kołem napędowym.

Nie ma pieniędzy na inwestycje, ponieważ odmrażanie pieniędzy ze środków unijnych idzie jak po grudzie. Do tego wysokie stopy procentowe powodują, że popyt na mieszkania po zakończeniu programu Bezpieczny kredyt 2 proc. znalazł się na dnie. To wszystko powoduje, że nasze budownictwo pogrąża się w coraz większym kryzysie. Perspektywy? Na razie odległe. Ekonomiści mówią o przyszłym roku, ale nie podają na razie konkretnego terminu.

Produkcja przemysłowa od lipca się pod kreską. Sektor wciąż zmaga się ze skutkami spowolnienia w strefie euro, a przede wszystkim w Niemczech. Ten ostatni kraj to nasz najważniejszy partner handlowy i dopóki jego gospodarka będzie zmagać się z recesją, dopóty nasze firmy produkujące na eksport będą miały problemy. Jest jednak szansa, że konsumpcja wewnętrzna wsparta inwestycjami finansowanymi ze środków unijnych, pozwoli nam uniknąć kłopotów, z którymi zmagają się Niemcy i Czesi.

Wzrost wynagrodzeń w ubiegłym miesiącu spowolnił i był niższy od oczekiwań ekonomistów. Do tego od przyszłego roku będziemy oglądać jeszcze niższe liczby, głównie za sprawą nie tak spektakularnych podwyżek płacy minimalnej, jak to miało miejsce w ostatnich latach. Do tego cały czas sukcesywnie ubywa miejsc pracy. Firmy tną zatrudnienie, bo koszty pracy są coraz wyższe, a gospodarka cały czas nie może się rozpędzić.

Naprawdę trudno po około roku funkcjonowania wystawić resortowi klimatu i środowiska pod nowym kierownictwem wyższą ocenę niż mierną. Bo planami na przyszłość to akurat ministerstwo mogłoby wielu innych obdzielić, ale gorzej z realizacją bieżących spraw. Ile miesięcy czekamy na nowelizację ustawy wiatrakowej i zniesienie w końcu zasady 10H? Noto na system kaucyjny też czekamy. Podobno pół roku, ale niezbyt bym się do tego przywiązywał.

Chińskie PKB wzrosło w trzecim kwartale o 4,6 proc., a to oznacza, że to jest to już drugi z rzędu kwartał, w którym założony przez rząd w Pekinie wzrost gospodarczy na poziomie 5 proc. się nie zmaterializował. Toczące chińską gospodarkę choroby z gigantycznym kryzysem rynku nieruchomości na czele nie przechodzą, co niedawno skłoniło władze do poluzowania wymogów ostrożnościowych wobec banków, by te zalały kraj kredytami. Ekonomiści mają wątpliwości, czy ten program stymulacyjny zadziała.

Europejski Bank Centralny postanowił, że nie będzie czekał z przeprowadzeniem kolejnego cięcia stóp procentowych i już podczas zakończonego właśnie posiedzenia obniżono główne stopy o 25 pb. Nie jest to zaskoczeniem dla rynku, ponieważ większość analityków spodziewała się właśnie takiej decyzji Rady Prezesów EBC. Podczas poprzednich posiedzeń EBC obniżono stopy procentowe po 25 pb., czyli w tym cyklu łagodzenia polityki monetarnej stopy zostały już obniżone o 75 pb.

Pogarsza się saldo obrotów bieżących i bilans handlu zagranicznego. Odbicie konsumpcji w Polsce tylko pogorszy sytuację, ponieważ chętniej będziemy sięgać po towary z zagranicy, a to podbije import (tak się kończy stawianie na spożycie indywidualne). Sytuacja nie poprawi się, dopóki nie odżyje gospodarka europejska, zwłaszcza naszego zachodniego sąsiada.

We wrześniu inflacja nie przekroczyła jeszcze 5 proc., ale już w kolejnym miesiącu tego nie unikniemy. Od listopada wskaźnik cen konsumpcyjnych zacznie obniżać loty, ale nie na tyle, by dać Radzie Polityki Pieniężnej mocne argumenty przemawiające za obniżeniem stóp procentowych. Do celu wyznaczonego przez bank centralny inflacja zbliży się dopiero latem 2025 r.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska i Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych przedstawiły nowe zasady sprzedaży drewna, które mają obowiązywać od przyszłego roku. Głównym celem tych zmian ma być ograniczenie eksportu polskiego drewna poza Unię Europejską oraz wzmocnienie lokalnych przedsiębiorców z branży drzewnej. Zostanie też wprowadzone tak zwane kryterium geografii zakupu, czyli drewno trzeba będzie kupować lokalnie.

Główna stopa procentowa NBP wynosi obecnie 5,75 proc. i utrzymuje się na tym poziomie już od roku. Choć większość krajów Unii Europejskiej, a także USA czy Szwajcaria zadecydowały się w międzyczasie na cięcie stóp procentowych, Rada Polityki Pieniężnej twardo trwa przy podwyższonych stopach procentowych, ponieważ inflacja w Polsce wciąż nie jest pod kontrolą. Podczas posiedzenia RPP na początku października zdecydowano o utrzymaniu stóp na dotychczasowym poziomie.

Polski przemysł prze do przodu. Jest szansa, że w ciągu pół roku wydostanie się w końcu z dołka, w którym grzebie się od 28 miesięcy. Mimo że rynek oczekiwał spadku do 47,3 pkt. PMI dla polskich firm przemysłowych trzeci miesiąc z rzędu odnotował wzrost, osiągając najwyższy poziom od listopada 2023 r. i drugą najwyższą wartość maja 2022 r. Ekonomiści tłumaczą, że na odbicie musimy poczekać kilka miesięcy.

Rząd wprowadził zmiany w projekcie ustawy budżetowej na 2025 rok, które wymusiła potężna powódź, która spustoszyła południowo-zachodnią Polskę w połowie września. Pomoc poszkodowanym w wyniku powodzi jest jednym z nowych punktów projektu ustawy budżetowej, a środki na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych zwiększono do kwoty 3,2 mld zł. Jednocześnie rząd przyjął Strategię zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2025-2028.