Energetyka

Coraz więcej wiemy o rozwiązaniach, jakie chce podjąć rząd, żeby Polacy nie poszli z torbami po odmrożeniu ceny energii, w drugiej połowie roku. Wiadomo już, jaka jest propozycja ceny maksymalnej, za stosowanie której przedsiębiorstwa energetyczne będą otrzymywać rekompensaty. Będzie też specjalne wsparcie dla tych, którzy korzystają ze źródeł ogrzewania, zasilanych energią elektryczną, jak np. pompy ciepła, czy piece akumulacyjne.

Cały czas nie ma znowelizowanych dokumentów strategicznych, takich jak Polityka Energetyczna Polski do 2040 r. Nie wiadomo nawet, czy ministra przemysłu Marzena Czarnecka przetrwa zbliżającą się rekonstrukcję rządu. Na łeb na szyję leci wydobycie węgla. Na tyle, że sami górnicy mówią o przeroście zatrudnienia. Pal licho z tym. Ważne, że w resorcie powstanie nowy wydział poświęcony gospodarce surowcami energetycznymi.

Cały czas trwa wyścig na jak najniższą cenę węgla. Ze sklepem PGG rywalizuje głównie Południowy Koncern Węglowy (dawniej Tauron Wydobycie), który znowu skorygował swój cennik. Węglokoks Kraj już dawno sobie odpuścił tę rywalizację i swoje ceny zmienia bardzo rzadko, o ile w ogóle. Dzieje się też, jeżeli chodzi o bazę Kwalifikowanych Dostawców Węgla - tak dużo jeszcze nie było ich zarejestrowanych w bazie sklepu PGG.

Niestety, ale za nami kolejny miesiąc, w którym obserwujemy lecącą na łeb i szyję popularność pomp ciepła w programie Czyste Powietrze. Równolegle kotły na biomasę umacniają się w fotelu lidera. Być może najnowszy raport Banku Światowego CCDR (Country Climate and Development Reports), który ma wskazać Polsce możliwe ścieżki dekarbonizacji, cokolwiek zmieni.

Pamiętacie, co Orlen - prowadzony na politycznej smyczy - robił z cenami paliw? Jak pilnował, żeby tuż przed wyborami parlamentarnymi benzyna i diesel był możliwe jak najtańsze? Ostatnie słowa minister klimatu i środowiska wypowiadane w kontekście nowej ustawy dotyczącej cen prądu, nad którą pilnie pracuje rząd, sugerują, że podobnie w konia robiły nas spółki energetyczne, które tak miały cierpieć przez pandemię COVID-19 i kryzys energetyczny, że musiały podnosić nam rachunki.

W Polsce nie za bardzo umiemy w transformację energetyczną. Nawet niespodziewanego potencjału pomp ciepła, których mieliśmy największy wzrost sprzedaży na świecie, nie potrafiliśmy wykorzystać. Na szczęście nie brakuje krajów, którym udaje się ominąć tę energetyczną pułapkę. Co więcej: nie poprzestają tam na kolejnych zachętach skłaniających do zakupu tego typu urządzeń grzewczych. Na oryginalny pomysł wpadli w Wielkiej Brytanii.

Po ostatnim Szczycie Klimatycznym COP28 organizowanym przez trzeciego producenta ropy naftowej, czyli Zjednoczone Emiraty Arabskie, nawet najwięksi sceptycy mogli poczuć wiatr w żagle. Międzynarodowa społeczność uznała, że trzeba odejść od paliw kopalnych, nie wskazując żadnej ścieżki ani perspektywy czasowej. Najnowsze ustalenia nie pozostawiają złudzeń: najbogatsze kraje wcale nie odwróciły się do paliw kopalnych, wręcz przeciwnie.

Znowu gorąco wokół programu Czyste Powietrze. Eksperci twierdzą, że może teraz udało się na szybko zasypać dziurę nawet na kilkaset milionów złotych, ale i tak dalej jest kłopot z wypłatą przyszłych środków. Co gorsza: nie ma cały czas długofalowego finansowania, co sugeruje, że programowi w ciągu raptem dwóch lat grozi bankructwo. A do tego wszystkiego Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), operator Czystego Powietrza, tym, którzy są zdecydowani na zakup pomp ciepła radzi jeszcze kilka tygodni cierpliwości.

Ceny na stacjach paliw kontynuują swój powolny, ale niemal nieustanny wzrost i za litr najpopularniejszych paliw płacimy już często po blisko 7 zł. Niestety analitycy rynku paliwowego nie mają dla nas dobrych wieści i prognozują, że ceny wzrosną w kolejnym tygodniu i nie powinniśmy liczyć na żadne obniżki przed majowym weekendem.

Europejski Zielony Ład atakowany jest między innymi dlatego że zawiera rozwiązania, których reszta świata nie podejmuje, chociaż wszyscy oddychamy tym samym powietrzem. I teraz potwierdza to najnowszy raport Global Energy Monitor. Owszem ambitnym celom klimatycznym Brukseli można przyklasnąć, ale nie przyniosą one żadnego oddechu globalnemu klimatowi, jeżeli nie będą obowiązywać na całym świecie, a nie tylko na terenie jednego z najmniejszych kontynentów. Dlatego powinniśmy redukować moce węglowe, a nie je zwiększać, jak miało to miejsce w zeszłym roku.

Mówili, że będzie inaczej, bo siedziba Ministerstwa Przemysłu będzie w Katowicach. Mówili, że na jego czele stanie fachowiec i nie będzie politycznej karuzeli etatowej. Krytykowali poprzedników za brak konkretnych działań w kierunku transformacji energetycznej i sugerowali tym samym, że kto jak kto, ale oni swoją strategię mają już dobrze przygotowaną. Minęły raptem 3–4 miesiące i już wiadomo, że kłamali.

W rządzie pewnie cieszą się, że jak już w lipcu br. dojdzie w końcu do odmrożenia cen energii, to nie będzie już presji wyborczej. Zaplanowane na pierwszą dekadę czerwca (od 6 do 9) wybory do Parlamentu Europejskiego będą już za nami. Ale i tak trzeba szybko coś wykombinować, bo inaczej Polacy gremialnie pójdą z torbami. Zwłaszcza, że zgodnie z szacunkami Polskiego Instytutu Ekonomicznego w ciągu następnych miesięcy mają zdarzyć się nawet dwie podwyżki cen.

Firma Westinghouse Electric Company opublikowała raport, w którym przekonuje, że im więcej Polska wybuduje reaktorów AP1000, tym lepiej dla Polski. Zyskać ma gospodarka i rynek pracy. Amerykanie dodatkowo wskazali na siedem polskich spółek, które będą wspierać budowę pierwszej elektrowni jądrowej w kraju.

Do takiej sytuacji nie doszło nigdy wcześniej. Tylko w marcu byliśmy świadkami największych ograniczeń produkcji energii elektrycznej z jednostek OZE w historii. Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE), operator systemu przesyłowego, koncentrują się głównie na przyczynie bilansowej (zbyt dużo energii w stosunku do zużycia), ale niezależni eksperci wskazują też inny powód.

Poprzedni rząd przed górnikami rozkładał czerwony dywan. Stosunek poprzedniej ekipy do transformacji energetycznej najlepiej przedstawia historia zasady 10H, przez lata skutecznie blokującej rozwój energetyki wiatrowej na ladzie. Wielu nadzieje na nowe otwarcie pokładało w Ministerstwie Przemysłu, zgodnie z obietnicą Donalda Tuska, zlokalizowanym w Katowicach. Ale pierwsze miesiące upłynęły głównie na spijaniu sobie z dzióbków ze związkowcami i pozowaniu do wspólnych zdjęć publikowanych w social mediach. Trudne rozmowy zaczynają się dopiero teraz.

Rząd nie chce popełnić tego samego błędu co z pompami ciepła i robi wszystko, żeby nie stracić potencjału krajowej energetyki słonecznej. Dlatego Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad nowelą ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Przepisy po tych korektach mają być dla prosumentów bardziej przewidywalne i też korzystne finansowo.

Polscy kierowcy mogli ostatnio pozwolić sobie na lekki oddech ulgi. Po tym, jak w drugiej połowie marca benzyna drożała w tempie nawet 14 gr na litrze, kwietniowe zwyżki wyraźnie wyhamowały. Ale na tańsze paliwa jednak nie ma co liczyć. Bo zbyt nerwowo robi się na Bliskim Wschodzie. Już tylko najwięksi optymiści mają nadzieję na negocjacje między Izraelem a Hamasem.

Stało się to, co można było przewidzieć już od miesięcy. Mamy do czynienia wszak ze zmianą lidera w programie Czyste Powietrze, gdzie przez ponad rok na wszystkich z góry patrzyły pompy ciepła. Ale to już za nami. Teraz rządowa inicjatywa skoncentrowana na wymianie węglowych kopciuchów ma nowego króla i są nim kotły na biomasę. Zdaniem ekspertów to fatalne wiadomości, bo grzanie za pomocą biomasy drzewnej z pewnością nie jest zdrowe, zarówno dla nas samych, jak i dla przyrody.

Analitycy Morgan Stanley przewidują nadmiar gazu, z jakim nie mieliśmy do czynienia od dekad. Podaż surowca cały czas jest obfita, ale popyt - zwłaszcza na półkuli północnej - wyraźnie wyhamował. W efekcie wróciliśmy do poziomów cenowych z maja 2021 r. Na tych zawirowaniach najbardziej powinna skorzystać Europa, która przez manipulację z odstawami gazu po stronie Moskwy, zwiększyła import LNG.

Zapowiedziana jeszcze przed weekendem przerwa w funkcjonowaniu sklepu PGG sugerowała, że klienci mogą wypatrywać jakiś zmian. I rzeczywiście: nowy tydzień rozpoczynamy z kolejnymi promocjami. Chcąc z nich skorzystać trzeba jednak zdecydować się na zakup co najmniej dwóch ton węgla. I jeszcze jedna rada: im szybciej skorzystacie z tych cenowych udogodnień, tym lepiej dla waszego portfela.