Energetyka

Chociaż podpisana 3,5 roku temu umowa społeczna zakłada stopniową likwidację kopalń, to nie do końca było wiadomo, jak ma to wyglądać i kto konkretnie ma to organizować. Na te pytania odpowiedzieć ma nowelizacja ustawy o górnictwie węgla kamiennego. Jej projekt ma być gotowy najpóźniej do końca marca 2025 r.

Od tygodni Jastrzębska Spółka Węglowa (JSW) pracowała nad planem naprawczym, aby w końcu wyprowadzić spółkę na prostą. W ostatnim czasie było wyjątkowo trudno, co dobrze było widać po kursie akcji JSW, które od połowy listopada szurały po dnie. Odpowiedzią jest Plan Strategicznej Transformacji, który ma przynieść spółce 8,5 mld zł pozytywnych skutków finansowych. Co z pracownikami? Wychodzi na to, że mogą spać spokojnie.

W energetyce jądrowej stawiamy dopiero pierwsze, nieśmiałe kroki. I bywa, że nogi nam się plączą i tracimy równowagę. Tak jak w przypadku odpadów, które gdzie musimy w przyszłości składować. Ale od dwóch lat nie potrafimy znaleźć chętnej do tego zadania gminy. A może lepiej kopiować od najlepszych? Ostatnim hitem są głębokie, geologiczne składowiska. Szlak przeciera Finlandia.

Na jaki typ ogrzewania najczęściej decydują się Polacy? Za chwilę powinna pojawić się oficjalna statystyka programu Czyste Powietrze za tegoroczny wrzesień. Z opublikowanej na ten moment grafiki wynika, że tym razem największym wygranym nie są wcale pompy ciepła ani kotły na biomasę. Bo pierwszy raz od lutego 2024 r. zyskały kotły gazowe kondensacyjne. Niestety, cena błękitnego paliwa na holenderskiej giełdzie ostatnio tylko pnie się w górę.

W portach ARA, europejskim benchmarku dla ceny węgla, tona czarnego złota wyceniana jest od tygodnia od 123 do 125 dol. To nieznacznie drożej niż roku temu o tej porze, kiedy nie udało się przebić granicy 120 dol. Na krajowym podwórku zainteresowani zakupem węgla powinni się ucieszyć – pojawiła się nowa promocja.

Mamy kolejną aferę z pompami ciepła w roli głównej. Najpierw dziurawe przepisy wykorzystywali oszuści, co widać było następnie w rachunkach grozy. Potem było zamieszanie z certyfikatami i znakami jakości, a teraz przeciwko tym urządzeniom grzewczym w opinii Stowarzyszenia Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) wyruszyły niektóre media.

Nie brakuje ekspertów twierdzących, że decydując się przez kolejne dziewięć miesięcy na mrożenie cen energii, rząd popełnia błąd. Ponoć to dlatego że innego sposobu opanowanie wzrostów rachunków za prąd i energię nie ma. Naprawdę? Niemcy są innego zdanie i idą w fotowoltaikę: montują panele na balkonach.

To chyba najtrudniejsza zagadka transformacji energetycznej: jak zrezygnować z paliw kopalnych i nie skazywać się w ten sposób na brak mocy, kiedy OZE ledwie zipią, bo akurat ani nie świeci ani nie wieje. Rozwiązaniem jest zwiększanie liczby źródeł wraz z możliwościami magazynowymi. A jak ktoś zacznie wmawiać, że już nie ma na to miejsca, to dajcie przykład Niemców, którzy coraz bardziej majstrują ze swoją fotowoltaiką.

Ambitny scenariusz Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r. (KPEiK) zakłada, że już w 2030 r. węgiel będzie miał udział w naszym miksie energetycznym na poziomie tylko 22 proc. To rozsierdziło górników, którzy cały czas wierzą, że zgodnie z podpisaną umową społeczną będą wydobywać węgiel jeszcze przez ćwierć wieku do 2049 r. Ale nie tylko oni patrzą krzywo na ten dokument i na przedstawiony w nim model transformacji energetycznej. Z jego krytyką nie kryją się także eksperci z Fundacji Instrat.

Polska transformacja energetyczna ma ruszyć z kopyta wtedy, kiedy prąd zacznie dawać nasza pierwsza elektrownia jądrowa. Wiadomo, że wybudują ją nam Amerykanie, ale zanim to nastąpi, trzeba jeszcze kilka rzeczy ustalić z Komisją Europejską, co też zajmuje sporo czasu. Polski rząd ma nadzieję, że coś w tej sprawie ruszy jeszcze w tym roku.

To będzie wyjątkowa zima dla mieszkańców bloku wielorodzinnego w Urszulinie w woj. lubelskim. Tym razem nie będą musieli mocno trzymać się za kieszenie przy okazji opłacania rachunków za ogrzewanie. A to wszystko dzięki zamontowaniu pomp ciepła. Że niby drogi interes i się nie opłaca? W Urszulinie zwrot z inwestycji ma nastąpić w niecały rok.

Wydaje się, że globalna polityka klimatyczna jest tuż przed ostrym zakrętem, z którego może wyjść mocno pokiereszowana. Coraz ciemniejsze chmury zbierają się nad Europejskim Zielonym Ładem. A swoich planów w tym względzie nie ukrywa amerykański prezydent-elekt Donald Trump. Ale i tak Stany Zjednoczone obronią pozycję lidera jeżeli chodzi o emisje CO2. Chiny właśnie wyprzedziły w tej konkurencji UE.

Parę miesięcy temu ktoś puścił plotkę, że rzekomo Ministerstwo Finansów, konstruując budżet państwa na 2025 r., zdecyduje się na opodatkowanie paneli słonecznych jako elementu daniny od nieruchomości. Potem resort temu zaprzeczał, ale niesmak pozostał. Trzeba jednak mocno trzymać kciuki, żeby nasze panele fotowoltaiczne nie stały się takim celem, jak ma to miejsce obecnie w Kalifornii. Tam prosumentom na razie można tylko współczuć.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) wyjątkowo uważnie przygląda się beneficjentom programu Czyste Powietrze. Fundusz sprawdza, czy pieniądze które Polacy otrzymali, zostały wydane zgodnie z przeznaczeniem. Do końca roku mają być przeprowadzone inspekcje 5 proc. inwestycji, zrealizowanych na podstawie wniosków złożonych od 22 kwietnia.

Nie do końca rozumiem, dlaczego po opublikowaniu przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska wraz z Ministerstwem Przemysłu rozporządzenia dotyczącego nowych norm jakości paliw stałych, w tym węgla, nie jesteśmy świadkami żadnych górniczych manifestacji. Przecież ostatnio przy okazji nieudanej próby wycofania ze sprzedaży mylącego klientów opału nazywanego ekogroszkiem, związkowcy mówili o zamykaniu kopalń i zwalnianiu ich pracowników. Ale teraz takich scenariuszy nikt już nie kreśli. Co wcale nie znaczy, że nowe normy nie stoją w gardle branży, o czym mogą świadczyć słowa wiceprezes Polskiej Grupy Górniczej (PGG).

Drożejąca ropa naftowa i osłabiający się złoty oznaczają, że ceny paliw w hurcie rosną, co pociągnie za sobą dalszą podwyżkę cen na stacjach. Pod koniec listopada drożejące paliwa w szczególności mogą odczuć właściciele samochodów zasilanych olejem napędowym i autogazem.

Związkowcy z kopalni zaczynają coraz częściej zabierać głos. Nie podoba im się ani unijny Zielony Ład, na który przystał poprzedni rząd, z którym tak doskonale się dogadywali, ani perspektywa, w której podpisana ponad trzy lata temu umowa społeczna nie będzie realizowana. Szkoda, że nic nie mówią na temat fatalnego wydobycia i sprzedaży, a także przerostu zatrudnienia.

W kuluarach mówiło się od tym od tygodni, w social mediach zresztą też. Chociaż od miesięcy rząd przekonywał, że z programem Czyste Powietrze i jego finansowanie nic złego się nie dzieje, prawda okazuje się całkiem inna. Teraz wychodzi na to, że program ma być zawieszony. Nieoficjalnie mówi się, że na nawet na sześć miesięcy. Zapytaliśmy o szczegóły Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), który twierdzi, że finalizuje prace nad gruntowną reformą programu.

Katastrofa w elektrowni jądrowej w Czarnobylu z 1986 r. mimo upływu blisko czterech dekad, dalej działa mocno na wyobraźnię. Tamtejsza 30-kilometrowa Strefa Wykluczenia ciągnąca się od obwodu kijowskiego do granicy z Białorusią jest żywym dowodem, na to, że w energetyce jądrowej nawet najmniejszy błąd może być bardzo kosztowny. Teraz zaś wychodzi na to, że ten teren po katastrofie może dostać niespodziewanie drugie życie. Ukraińcy myślą, żeby właśnie tam zająć się budową modułowych reaktorów SMR.

Co najmniej do końca roku na europejskim rynku gazu będzie nerwowo. Kończy się umowa na tranzyt rosyjskiego paliwa przez Ukrainę do Europy. Gazprom już wykorzystuje to do kolejnych manipulacji. Pretekstem na zakręcenia kurka Austrii był spór finansowy z Wiedniem, ale do innych krajów gaz dalej jest doprowadzany. Reaguje UE i wcześniej niż rok temu korzysta ze swoich magazynów gazu. Tak czy inaczej presja na cenę gazu jest coraz większa.