Energetyka

Nerwowo na rynku gazu. Synoptycy zapowiadają, że za moment będziemy w Europie zmagać się z atakiem surowej zimy. Tymczasem unijne magazyny są w połowie puste, a do tego roszady w cłach wywierają coraz mocniejszą presję na stawki LNG. Nic więc dziwnego, że cena błękitnego paliwa rośnie jak na drożdżach i jest już prawie dwa razy wyższa od obowiązującej rok temu.

W Urszulinie wspólnota mieszkaniowa zastąpiła kotłownię węglową pompami ciepła, oszczędzając rocznie ponad 215 tys. zł. W Zwoleniu darmomodernizacja pozwoliła lokatorom 50-metrowych mieszkań płacić jedynie 40 zł za ogrzewanie, zamiast 425 zł. Podobne sukcesy odnotowano także w Szczytnie, Warszawie i Polanowie. Czy to początek końca tradycyjnego ogrzewania w budynkach wielorodzinnych?

To temat dyskutowany i opracowywany od co najmniej kilku lat. O Śląskim Systemie Magazynowania Energii (SEM) mówił już rząd Mateusza Morawieckiego w kontekście bezpieczeństwa energetycznego i nowych miejsc pracy. Nad stworzeniem z pogórniczych szybów magazynów energii cały czas pracuje interdyscyplinarny zespół GEST (Group for Energy Storage Technologies), w skład którego wchodzą naukowcy z Politechniki Śląskiej z Gliwic i fachowcy ze spółki Energoporjekt Katowice.

Odnawialne źródła energii coraz lepiej mają się w krajowych miksach energetycznych i z roku na rok spychają paliwa kopalne na energetyczny margines. Nawet w węglowej Polsce. Ale naszą, i nie tylko, kulą u nogi jest nie do końca efektywne magazynowanie energii cieplnej. Chcą to zmienić naukowcy z Politechniki Gdańskiej, których projekt otrzymał dofinansowanie w wysokości ok. 1,5 mln zł.

Zmieniają się energetyczne preferencje Polaków. Z badania Autopay „Postawy ekologiczne Polek i Polaków 2024” wynika, że już tylko co piąty z nas nadal widzi węgiel jako podstawę naszej energetyki. Większość zaś uważa, że powinniśmy odchodzić od czarnego złota. A co w zamian? Zaufanie do odnawialnych źródeł energii cały czas podkopują kwestie finansowe, ale za to miłość do energetyki jądrowej puchnie, jak na drożdżach.

W ostatnich dniach na stacjach w Polsce cały czas występują niewielkie spadki cen i wiele wskazuje na to, że ten trend się na razie utrzyma. Analitycy wyjaśniają, że taniejące paliwo to efekt ruchów na rynku hurtowym, który reaguje z pewnym opóźnieniem na spadające ceny ropy na giełdach. Kierowcy mogą liczyć na mniejsze koszty tankowania w najbliższym czasie.

To historyczny moment dla polskiej transformacji energetycznej. Na polskiej części Bałtyku wystartowały prace związane z budową pierwszej farmy wiatrowej Baltic Power, która niebawem zasilać ma 1,5 mln gospodarstw domowych. To pierwszy krok w obranym przez rząd kierunku, w którym do 2040 r. ok. 11 GW mocy energii wiatrowej ma odpowiadać za jakieś 19 proc. naszego miksu energetycznego.

W Europie węgiel tanieje. Szukając ostatni raz obowiązujących obecnie stawek, trzeba cofnąć się do pierwszej połowy zeszłorocznego lipca. Ale wszystko za chwilę może zmienić się przez szalejącą cenę gazu. A jak z ceną węgla jest u nas? Od początku roku spółki wydobywcze niczego nie zmieniły i tego cały czas się trzymają. Niższych cen na próżno też szukać wśród ogłoszeń aukcyjnych czy w ofertach składów opału.

Bałtyk ma stać się w niedługim czasie kołem zamachowym dla całej polskiej gospodarki? Nasze morze powoli staje się centralnym graczem w transformacji energetycznej, co potwierdzają też ostatnie doniesienia o Baltic 2, farmy wiatrowej o mocy 1,5 GW, której budowa ma zakończyć się w 2027 r. Ale o tym, że offshore może stać się również finansową studnią bez dna, przekonuje ostatnia decyzja światowego potentata w morskiej energetyce wiatrowej, czyli duńskiego Orsted. Spółka właśnie zmodyfikowała swoją strategię do 2030 r.

Nasze bloki węglowe 200 MW to bezsprzecznie jedne z najstarszych (ich budowa rozpoczęła się w latach 60. ubiegłego wieku), najdroższych w eksploatacji i najbardziej emisyjnych bloków w polskim systemie energetycznym. Eksperci są przekonani, że bez wsparcia w postaci rynku mocy, nie będzie innego wyjścia, tylko trzeba je będzie stopniowo zamykać. Bo też wtedy produkcja energii z węgla będzie po prostu nieopłacalna.

Propagatorzy zielonej energii skoczyli sobie do gardeł. Izba Gospodarcza Urządzeń OZE (IGU OZE) oskarża m.in. Stowarzyszenie Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) o lobbowanie na rzecz usunięcia ze strony zielonej listy ZUM raportów, które pozwoliłyby na weryfikację umieszczonych tam pomp ciepła. Druga strona twierdzi, że to manipulacja i wysuwa swoje oskarżenia.

Zapewnienie stabilnych dostaw energii elektrycznej. Taki efekt ma przynieść nowelizacja ustawy o rynku mocy, która przewiduje aukcje dogrywkowe na energię elektryczną. Nowe przepisy pozwolą rządowi na skuteczniejsze reagowanie na ewentualne braki mocy w systemie, co ma zmniejszyć ryzyko przerw w dostawach prądu.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zaczął znowu przyjmować wnioski w ramach programu „Energia dla wsi”. Tym razem zabezpieczono na ten cel miliard złotych. Pieniądze można będzie uzyskać na instalacje fotowoltaiczne, wiatrowe, elektrownie wodne, magazyny energii, a także - cieszące się ciągle największą popularnością - biogazownie.

Coraz bardziej nerwowo na rynku gazu, co widać też po cenie błękitnego paliwa w Europie. Kurczą się przy okazji unijne zapasy. Czy w takim razie powinniśmy się szykować na kolejny kryzys gazowy? Raczej nie, rosyjskiego skopionego gazu ziemnego z pewnością nam nie zabraknie.

To była jedna z tych zmian w programie Czyste Powietrze, która rozgrzewała social media najbardziej. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) proponował, żeby przy okazji uzyskiwania dotacji na wymianę węglowego kopciucha obowiązywał nakaz odłączenia swojego kominka. Szum zrobił się taki głośny, że musieli go usłyszeć rządzący. Bo nagle NFOŚiGW zmienił zdanie. I dalsze używanie rekreacyjnych kominków będzie jednak możliwe. Chociaż nie wszystkich.

Grupa Enea wsadziła kij w mrowisko. Ogłaszając coraz większe zaangażowanie w produkcję energii ze źródeł gazowych oraz z OZE, dała tym samym jasno do zrozumienia, że będzie potrzebować mniej węgla. Szef górniczej Solidarności wzywa koncerny energetyczne do jak najszybszej korekty swoich strategii na następne lata i wieszczy utratę 200 tys. miejsc pracy na Górnym Śląsku i w Lubelskim Zagłębiu Węglowym. Z kolei szef Solidarności z Tauron Serwis pisze w tej sprawie do najważniejszych ludzi w kraju.

Donald Trump już zapowiedział renesans paliw kopalnych i powrót do wiercenia, gdzie się tylko da. Chiny z kolei zdominowały projekty słoneczne i wiatrowe na skalę przemysłową. Gdzie w tej energetycznej układance jest miejsce dla Europy? Komisja Europejska nie przestaje pokładać największych nadziei w zielonym wodorze. Są kolejne miliony euro na nowe projekty.

Zgodnie z obietnicami z kampanii wyborczej prezydent USA Donald Trump wymierzył handlowe ciosy w postaci wyższych ceł w Kanadę, Meksyk i po części w Chiny. Druga strona, rzecz jasna, już zapowiada działania odwetowe. Te międzynarodowe poszturchiwania prędzej czy później odczujemy w Polsce, zwłaszcza że nerwowo na nie zareagowała przede wszystkim cena ropy.

Jest już dostępny kalkulator kosztów ogrzewania w okresie od stycznia do marca 2025 r. od Porozumienia Branżowego na rzecz Efektywności Energetycznej (POBE). Na potrzeby tego opracowania uaktualniono ceny paliw i energii dla gospodarstw domowych. Jakie źródło ogrzewania jest najtańsze. Dotychczasowy lider tylko umocnił swoje prowadzenie.

Już minęło ponad 60 dni od zawieszenia programu Czyste Powietrzem, a nabór wniosków ruszy na nowo dopiero 31 marca 2025 r. Tym samym walka ze smogiem w Polsce stała się jeszcze trudniejsza niż zwykle. Dlatego też Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (GZM) nie zamierza tracić czasu i już teraz dokonuje sporych zmian w programie „Stop Smog”.