ZUS

Narobiliśmy sobie grochu z kapustą w Polsce, bo wymyśliliśmy kiedyś, że wystarczy odprowadzić przez całe życie jedną składkę emerytalną, żeby zyskać status emeryta. Efekt? ZUS musi wypłacać kobiecie z Biłgoraja co miesiąc 2 grosze emerytury, a obsługa tego świadczenia kosztuje 100-150 zł. I nie można tych 2 groszy kobiecie odmówić, bo wywołałoby to serię katastrofalnych konsekwencji. To nie jest odosobniony przypadek, a najgorsze, że takich świadczeń z roku na rok jest coraz więcej.

Ludzie jeszcze tego nie rozumieją, ale od 2027 roku zaczną, bo wtedy na emeryturę trafią roczniki objęte zasadą: ile wpłacisz do ZUS, tyle dostaniesz. I dostaną po 30 proc. swoich ostatnich zarobków. A w tym samym czasie prawie pół miliona uprzywilejowanych będzie dostawać nawet 75 proc. swoich ostatnich zarobków, choć w życiu ani złotówki nie zapłacili do ZUS. Zwykli pracownicy wyciągną na emeryturze z systemu statystycznie ok. 900 tys. zł i to swoich odłożonych w ZUS pieniędzy. Mundurowi zgarną w tym czasie prawie 2 mln zł z pieniędzy podatników.

Zmiany w systemie ubezpieczeń społecznych zapowiadane są od dawna. Choć miały wejść w życie od 1 stycznia 2025 roku, w połowie grudnia 2024 wciąż znajdowały się na etapie konsultacji. Warto jednak zdać sobie sprawę z pewnych nieuchronnych reform, które powinny zacząć obowiązywać w niedługim czasie. Mają one wpływ przede wszystkim na pracowników i przedsiębiorców.

Ministerstwo Rodziny w końcu przygotowało dawno zapowiadany projekt ustawy, który ma zmienić sposób ustalania czerwcowych emerytur i rent rodzinnych za lata 2009–2019. Chodzi naprawienie sytuacji, w której osoby przechodzące na emeryturę w czerwcu otrzymywały niższe świadczenia niż te, które kończyły aktywność zawodową w innych miesiącach. Wprowadzony reformą z 1999 roku algorytm sprawiał, że świadczenie „czerwcowego” emeryta było zwykle niższe niż w przypadku przejścia na emeryturę w kwietniu lub maju.

Od stycznia 2025 r. wzrosło wynagrodzenie minimalne i to zarówno w kontekście umów o pracę, jak i umów zlecenie. Takie rozwiązanie niesie za sobą pewne konsekwencje dla pracowników i pracodawców, ale także pozostałych obywateli. Najniższa krajowa wpływa na wysokość świadczeń, składek ZUS dla przedsiębiorców, a także kar za brak OC.

W nocy z piątku na sobotę ZUS zacznie przyjmować wnioski o świadczenia z programu 800+ na kolejny rok. Nabór może ruszyć w weekend, bo wnioski i tak są przyjmowane elektronicznie, więc godziny pracy oddziałów ZUS-u nie mają żadnego znaczenia. Do wyboru jest kilka metod, najlepsza to aplikacja mobilna mZUS, która wymaga tylko kilku stuknięć w ekran smartfona. Czasu na złożenie nowego wniosku jest bardzo dużo, ale na niektórych może to zadziałać usypiająco i będą mieli problem z otrzymaniem przelewu od ZUS-u w czerwcu.

Potrzebne są dużo wyższe składki na ZUS. Oto recepta, żebyśmy przestali królować w rankingach najbardziej „przedsiębiorczych” krajów UE. Dziś jesteśmy na trzecim miejscu, ale co z tego, skoro ta przedsiębiorczość oznacza wyciąganie pieniędzy od państwa i farbowanie włosów na kolor „lisowy” - znaczy rudy, cwany, taki, w którym ładnie się prezentujesz, kradnąc kury z cudzego podwórka. Fot. Lukas Plewnia/Flickr.com/CC BY-SA 2.0.

Od 1 stycznia 2025 roku płaca minimalna w Polsce wzrosła do 4666 zł brutto, co bezpośrednio wpłynęło na wysokość zasiłków chorobowych. Z jednej strony podwyżka oznacza większe wsparcie finansowe dla pracowników w czasie choroby, z drugiej rodzi obawy o rosnące nadużycia L4. Eksperci alarmują, że większe świadczenia mogą skłonić część pracowników do częstszego korzystania ze zwolnień lekarskich, nawet gdy ich stan zdrowia nie wymaga przerwy w pracy.

Po rekordowych podwyżkach świadczeń w ostatnich latach z powodu szalejącej inflacji i szybkiego wzrostu płac w tym roku waloryzacja emerytur i rent mocno przyhamuje. Zaskakująco dobre dane na temat inflacji w grudniu sprawiły, że rząd prawdopodobnie zrewiduje współczynnik waloryzacji o 0,4 pkt proc. i wyniesie on 5,42 proc. Taka obniżka wskaźnika waloryzacji oznacza niższe świadczenia dla beneficjentów, za to spore oszczędności dla państwa.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) upomniał się o zapłatę składek przez dwóch przedsiębiorców, choć ich sprawa ws. skorzystania z ulgi Mały ZUS Plus wciąż była rozpatrywana. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców uznał, że zakład podjął przedwczesne działania i doprowadził do tego, że ZUS anulował wystawione upomnienia, a także zawiesił egzekucję należności oraz umorzył wszczęte postępowania.

A ZUS znienawidzi mnie za to, że rozpowszechniam te wyliczenia. Nie powinniście się wkurzać, bo bez świadczeń z ZUS-u wszyscy byście pomarli w skrajnej biedzie. A że te wyliczenia się wam nie spodobają? Trudno. Jestem zwolenniczką podejścia, że ludzi trzeba edukować, zamiast trzymać w błogiej niewiedzy. Fot. Lukas Plewnia/Flickr.com/CC BY-SA 2.0.

ZUS przedstawił najnowszą prognozę sytuacji Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na lata 2025-2029. Wynika z niej, że FUS, z którego wypłacane są emerytury, renty i zasiłki, pozostanie stabilny do końca obecnej dekady, ale jego deficyt w stosunku do PKB będzie niebezpiecznie rósł. To ma związek ze starzeniem się społeczeństwa i pogarszającą się proporcją osób płacących składki i pobierających świadczenia.

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców tym razem wziął w obronę prowadzącego agencję ubezpieczeniową, któremu ZUS zarzucił, że działalność firmy była pozorowana w celu uzyskania wysokich zasiłków. 

Z możliwości niezapłacenia składek na ubezpieczenie społeczne skorzystała zdecydowana większość uprawnionych przedsiębiorców, ale nie brakuje tych, którzy dostali od ZUS-u decyzję odmowną. Zakład informuje, że przyznał 1,2 mln wakacji składkowych za grudzień i ponad 300 tys. za styczeń, ale w ostatni weekend wysłał 23 tys. decyzji odmawiających przyznania wakacji składkowych. Na szczęście w wielu sytuacjach może to być tylko błąd algorytmu, który można odkręcić.

Od 6 stycznia ZUS przyjmuje wnioski poszkodowanych we wrześniowej powodzi o umorzenie składek. Pomoc ta jest dostępna dla osób, które prowadzą działalność gospodarczą, działalność pożytku publicznego albo działalność rolniczą na terenie objętym klęską żywiołową. Warunkiem umorzenia jest spadek przychodu z prowadzonej działalności o co najmniej 40 proc.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że rozpoczął przekazywanie płatnikom składek informacji o stanie ich konta za rok 2024. Płatnik, który rozliczał i wpłacał składki w 2024 r., otrzyma informację, czy na jego koncie w ZUS jest nadpłata, niedopłata, czy też saldo zerowe. Informację tę otrzyma ponad 3,3 mln płatników składek, ale nie czekajcie na kopertę w swojej skrzynce pocztowej.

Kończysz w tym roku 60 lub 65 lat i zyskasz prawo do emerytury? Nie składaj wniosku zaraz po urodzinach, bądź cwany i poczekaj, bo nawet miesiąc może zrobić różnicę. To nie jest żaden trik, dzięki któremu można ograć ZUS akurat w 2025 r. W ten sposób można nieco wygrywać w tę grę co roku. System emerytalny nie jest prosty, wielu Polaków zupełnie go nie rozumie, więc korzystając z okazji, że mamy początek roku, przypominam emerytalny kalendarz, którego warto się trzymać, żeby zyskać nieco większe świadczenie emerytalne. W tym kalendarzu emerytalnym są dwie kluczowe daty: kwiecień i czerwiec.

Lepiej się ożenić lub wyjść za mąż, bo od tego może kiedyś zależeć wysokość emerytury. A już z pewnością najlepiej mieć dzieci, bo założę się, że prędzej czy później od ich liczby będzie uzależniona wysokość emerytury z ZUS. Takie marzenia mają politycy i to nie ci z partii, której chodził po głowie zakaz rozwodów, ale ci z dokładnie przeciwnej opcji, czyli z lewicy. Pogubić się można w tych ideologicznych podziałach w Polsce. Zobaczcie, jak to może działać.

Część przedsiębiorców, którzy złożyli w listopadzie wniosek o zwolnienie ze składek na ubezpieczenie społeczne za grudzień, dostała już od ZUS-u decyzję o pozytywnym zakończeniu tej procedury. Trwające kilka tygodni zamieszanie w ich przypadku się zakończyło, ale teraz na przedsiębiorcy spoczywa obowiązek sporządzenia kompletu dokumentów rozliczeniowych. Wraz z informacją o zwolnieniu ze składek ZUS wysyła instrukcję, jakie dokumenty należy przygotować.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaplanował wypłatę kolejnych transz z programu Aktywny rodzic. Świadczenia Aktywnie w żłobku dotrą do beneficjentów 20 grudnia, natomiast wypłata świadczeń z Aktywni rodzice w pracy oraz Aktywnie w domu ma nastąpić 30 grudnia. Warto pamiętać, że świadczenia z programu Aktywny Rodzic są wypłacane za poprzedni miesiąc, dlatego ważne jest terminowe składanie wniosków.