Turów

Premierzy Polski i Czech pierwszy raz od wielu tygodni zgodnie twierdzą, że kompromis w sprawie kopalni Turów ciągle jest możliwy. Tymczasem Krajowy Sekretariat Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarność” za niecały miesiąc zapowiada manifestację przed siedzibą Trybunału Sprawiedliwości UE.

Premier Morawiecki nie jedzie do Budapesztu, byle tylko nie usiąść przy jednym stole z szefem czeskiego rządu. Nasi południowy sąsiedzi w sprawie kopalni Turów nie zamierzają ustąpić ani o milimetr. Swoje do powiedzenia mają też związkowcy, którzy ostrzegają przed blokadą A4.

Czescy politycy z zadowoleniem przyjęli nałożoną na Polskę przez TSUE karę za kopalnię Turów. Tamtejszy Greenpeace żałuje jednak, że sankcje nie są jeszcze bardziej dotkliwe. Tymczasem, rząd w Warszawie uważa, że europejski sąd nie chciał pójść Polsce na rękę. Stosunki z Czechami są już tak złe, że podobno rozważane jest zawieszenie rozmów w ramach Grupy Wyszehradzkiej.

Eksperci klimatyczni uważają, że w sprawie kopalni Turów rząd tak długo przeciągał linę, że ta w końcu pękła. Związkowcy z Polskiej Grypy Energetycznej z kolei mówią, że nałożone na Polskę kary przez TSUE podważają sens naszej obecności w UE. Rząd na razie idzie w zaparte, ale być może zmieni taktykę po dzisiejszym spotkaniu kryzysowym.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej postanowił nałożyć na Polskę 500 tys. euro kary dziennie za zignorowanie nakazu zaprzestania wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów. To dotkliwa kara, ale aż dziesięć razy niższa od tej, której domagał się rząd w Czechach.

Jeżeli w rządzie myśleli, że wszystko co najgorsze po negocjacjach z górnikami jest za nimi, to muszą zrewidować swoje poglądy. Bo na razie wychodzi na to, że rozmowy z energetykami mogą być jeszcze trudniejsze. Najpierw całkowite ignorowanie, a teraz dzielenie związkowców nie może skończyć się dobrze.

W negocjacjach Polski z Czechami o przyszłość kopalni Turów najtrudniej obecnie o zgodę na mechanizm sankcji w przypadku, gdy któraś ze stron w przyszłości nie respektowałaby zapisów umowy międzyrządowej. Nasi południowi sąsiedzi chcą, żeby w takich przypadkach sytuację oceniał i wydawał w jej sprawie wyrok – Trybunał Sprawiedliwości UE, na który Warszawa ma w ostatnim czasie reakcję alergiczną.

Ciągle nie widać końca awantury z Czechami o Turów. Tymczasem okazuje się, że gdyby Bruksela wcześniej sypnęła większym groszem, to może udałoby się tę kopalnię zamknąć przed upływem jej koncesji wydobywczej w 2044 r. Wychodzi więc na to, że całe to zamieszanie jest przez Unię Europejską.

Czeski Greenpeace z nadzieją wita koniec przerwy wakacyjnej w Trybunale Sprawiedliwości UE i oczekuje, że ten pilnie zajmie się wnioskiem o ukaranie Polski za zwłokę w wykonywaniu orzeczenia dotyczącego natychmiastowego zaprzestania wydobywania węgla w Kopalni Turów.

Mija 100 dni od czasu, kiedy Trybunał Sprawiedliwości UE nakazał natychmiastowe zakończenie wydobycia węgla w kopalni Turów – do czasu rozstrzygnięcia sporu z Czechami. Po tygodniach negocjacji nie widać jednak nawet zarysu przyszłego porozumienia. To wpisuje się w taktykę polskiego rządu, który od początku sugeruje, że to polityczna kłótnia, którą zakończą dopiero wybory w Czechach.

Burmistrz niemieckiej Żytawy przekonuje, że polski rząd nie tylko z Czechami negocjuje przyszłość kopalni Turów. Dyplomatyczne rozmowy na ten temat Warszawa ma też prowadzić z Berlinem. Przy okazji zaleca, żeby nie traktować poważnie Polskiej Grupy Energetycznej, bo to przedsiębiorstwo państwowe, które lobbuje na rzecz polityki polskiego rządu.

O tym, jak trudno będzie o czesko-polskie porozumienie w sprawie dalszego funkcjonowania kopalni Turów chyba najlepiej świadczy ostatni list mieszkańców paru czeskich miejscowości do premiera Andreja Babiša. Piszą o pękających ścianach domów, uciążliwym hałasie, ubywającej wodzie pitnej i żądają zdecydowanie bardziej kategorycznej postawy wobec Polski.

Czesi stawiają twarde warunki w negocjacjach dotyczących kopalni Turów. Stronie polskiej nie wszystkie przypadły do gustu i teraz trwa przeciąganie liny. Kolejną rundę rozmów zaplanowano w ten czwartek.

Jeżeli chodzi o kopalnię Turów, to polski rząd ma prawo czuć się coraz bardziej osamotniony. Nie dość, że Czesi okazali się zdecydowanie bardziej uparci niż nam się to wydawało, to w dodatku Praga może liczyć na przychylność Komisji Europejskiej. Warszawę za to wszyscy omijają szerokim łukiem.

Kolejna runda negocjacji z Czechami w sprawie przyszłości kopalni Turów ma ruszyć w przyszły czwartek. Polski rząd, jak stwierdził to wicepremier Jacek Sasin, nie oczekuje szybkiego rozstrzygnięcia. A nasi południowi sąsiedzi dokładnie na odwrót.

Polski rząd chce grać na czas. Za chwilę miesięczny urlop rozpoczyna Komisja Europejska i Trybunał Sprawiedliwości UE. A w październiku planowane są wybory parlamentarne w Czechach. Dlatego rząd Mateusza Morawieckiego chce to wszystko przeczekać i potem, już na spokojnie, w rozmowach o kopalni Turów ugrać dla siebie jak najwięcej. Ale taka taktyka może okazać się wyjątkowo kosztowna.

Činy mluví hlasitěji než slova, czyli czyny mówią więcej niż słowa – to jedno z czeskich przysłów, któremu najwyraźniej nasi południowi sąsiedzi postanowili być szczególnie wierni w trakcie negocjacji z polskim rządem dotyczących przyszłości kopalni Turów. Kolejna tura rozmów nie zakończyła się porozumieniem. Następne spotkanie zaplanowano w przyszłym tygodniu.

Rozmowy z czeskim rządem o dalszych losach kopalni Turów idą jak po grudzie. Nasi południowi sąsiedzi utwardzili swoje stanowisko i nie zamierzają nawet trochę ustępować pola. A Polska? Próbuje się dogadać i też wnioskuje do Trybunału Sprawiedliwości UE.

Już jest jasne, że negocjacje z Czechami w sprawie Turowa nie będą należały do łatwych i przyjemnych. Bardziej trzeba wykazać się dyplomatycznym wyczuciem. Tylko o tym ktoś jak najszybciej musi powiedzieć premierowi, bo szef rządu chyba o tym zapomniał. Po raz kolejny.

Na początku rząd mówił o czeskich wymysłach kreowanych pod trwającą tam teraz kampanię wyborczą. Teraz gdy już negocjacje z naszymi południowymi sąsiadami są prowadzone, mowa jest o „finansowym udziale Polski” i prośrodowiskowych inwestycjach PGE.