Środowisko

3 maja Polska osiągnęła swój Dzień Długu Ekologicznego, czyli moment, w którym wyczerpaliśmy przypadającą na nas roczną pulę odnawialnych zasobów naturalnych. Od teraz można powiedzieć, że żyjemy na kredyt, czyli kosztem przyszłości, co zapewne przyczyni się do pogłębienia kryzysu klimatycznego i degradacji środowiska. To sygnał alarmowy, którego nie wolno nam ignorować.

W świetle rosnącej konsumpcji odpowiedzialne gospodarowanie odpadami może nas uratować przed katastrofą ekologiczną. Decyzje, jakie w tym zakresie podejmujemy w naszych domach i firmach, mają ogromne znaczenie dla środowiska naturalnego. Sprawdź, jak selekcjonować odpady i dlaczego jest to tak istotne.

W październiku 2025 roku w Polsce oficjalnie rusza system kaucyjny, który ma na celu zwiększenie poziomu zbiórki i recyklingu butelek oraz puszek. Lidl Polska już przygotowuje swoich klientów na te zmiany i już zamontowała butelkomaty w ponad 900 sklepach. Zobaczcie, co należy zrobić, aby się nie pomylić i otrzymać w ramach zwrotu dodatkowy kupon rabatowy na zakupy.

Niecałe 5,5 miesiąca dzieli nad od debiutu polskiego systemu kaucyjnego. Okazuje się, że jego wsparciem mogą stać się aplikacje mobilne i inne technologie. Tak przynajmniej wynika z badania sprawdzającego postawy Polaków wobec nadchodzącego systemu. Ale sporo ciągle będzie zależeć od edukacji i właściwej komunikacji.

Dalsze bagatelizowanie zmian klimatu i uwikłanie ich - co jest jeszcze gorsze - w postępującą polaryzację polityczną będzie katastrofalne w skutkach. Żeby się o tym przekonać, wystarczy przeczytać drugi, roczny raport na temat stanu klimatu w Europie. 2024 rok okazał się najcieplejszy w historii pomiarów temperatury na Starym Kontynencie, co miało wpływ na setki tysięcy Europejczyków.

Skala tego problemu jest ogromna. - Każdego roku na dzikie leśne wysypiska trafia ponad 200 ton opon – podaje Polskie Stowarzyszenie Recyklerów Opon. Z roku na rok tylko ich przybywa. Jak myślicie, które miejsce w Europie zajmuje Polska pod względem recyklingu starych opon?

Nasz system kaucyjny ruszy z 9-miesięcznym poślizgiem. Teraz okazuje się, że to samo może spotkać rozszerzoną odpowiedzialność producenta, która w ocenie niektórych, w obecnej formie, przyniesie więcej złego niż dobrego. Odczuć mają to wszyscy Polacy, którzy będą przez to płacić zdecydowanie więcej za zakupy, przez co wzrośnie ich koszt życia.

Zakopane zignorowało wyrok sądu. Patryk Białas, radny z Katowic, który już się starł z kurortem za jakość powietrza, jest oburzony postawą miasta, które ignoruje sądowe orzeczenia i wciąż pobiera miejscową opłatę klimatyczną. Zwraca uwagę, że to bardzo zły przykład dla innych samorządów, które mogą teraz spokojnie sobie odpuścić walkę ze smogiem.

Zakopane nie miało prawa pobierać od turystów miejscowej opłaty klimatycznej - tak orzekł sąd. Ale podhalańscy samorządowcy stwierdzili, że od tego czasu jakość powietrza w ich mieście bardzo wyraźnie się poprawiła, więc przyjęli uchwałę, która pozwala im nadal kosić turystów. Prawnicy wierzą, że i tak ta sprawa przyczyniła się do coraz mniej zanieczyszczonego powietrza w Zakopanem.

Zakopane ma w nosie wyrok sądu i nadal zamierza ściągać pieniądze od turystów. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) oddalił skargę kasacyjną Zakopanego i tym samym podtrzymał wcześniejsze stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, który uznał, że miasto pobiera opłatę klimatyczną nielegalnie. Jednak samorządowcy z Podhala zasłaniają się nowymi przepisami i zapowiadają dalsze koszenie turystów, choć postanowili obniżyć cenę.

Właściciel posesji najpierw wyciął 43 drzewa, a gdy wójt nałożył na niego karę w wysokości 107 tys. zł tłumaczył, że chciał przywrócić nieruchomość do rolniczego użytkowania. Przekonywał też, że urzędnicy weszli na jego posesję nielegalnie. Sprawę rozstrzygnął właśnie Naczelny Sąd Administracyjny.

Zakończenie sądowej batalii o jakość powietrza w Zakopanem i pobieranie przez miasto miejscowej opłaty klimatycznej jest bardzo ważne dla całego kraju. Nie tylko Zakopane naciąga w ten sposób turystów, tymczasem jakość powietrza w wielu naszych kurortach pozostawia wciąż wiele do życzenia. Włodarze muszą teraz zdecydować: albo faktycznie zaczną walkę ze smogiem, albo przestaną wystawiać rachunek odwiedzającym.

Jedną ze zmian w programie Czyste Powietrze, której nikt nie krytykuje, jest ustanowienie funkcji gminnego operatora. Ma on zapewnić pełne wsparcie dla uczestników programu – od momentu podjęcia decyzji o realizacji inwestycji, przez cały proces inwestycyjny, aż do zakończenia projektu i rozliczenia dotacji. Gminy mogą na tym zyskać, dlatego nie dziwi, że aż tyle jest chętnych do tej roli.

Protestujesz w USA przeciw wielkiej inwestycji, która może być uciążliwa dla środowiska, licz się z tym, że spółka naftowa cię zniszczy. Taki morał płynie z zakończonego właśnie sporu sądowego pomiędzy organizacją ekologiczną Greenpeace a firmą energetyczną Energy Transfer. Sąd uznał, że ekolodzy, protestując przeciw budowie rurociągu z Dakoty Północnej do Illinois, dopuścili się zniesławienia i spisku, za co muszą zapłacić teksańskiej firmie 660 mln dol.

W europejskich miasteczkach rozdają mieszkańcom za darmo kury. Celem jest walka z marnowaniem żywności. W niektórych miejscach ten eksperyment trwa już od lat. Może przyszedł czas, by jakaś gmina w Polsce podchwyciła ten pomysł?

Kolejny rok za nami, w którym zima była łagodna i praktycznie bezśnieżna. Do tego doszły jeszcze opady deszczu poniżej normy, a także wyższa temperatura w kolejnych miesiącach. W efekcie susza hydrologiczna zaczyna być odmieniana przez wszystkie przypadki. Co gorsza: w kwietniu, maju i czerwcu sytuacja może nie ulec poprawie. A to może odbić się chociażby na wyższych cenach żywności i wyższym zagrożeniu pożarowym w lasach, o czym już teraz się mówi.

Smog nie odpuszcza. W Polsce nie ma dnia, żeby normy dla pyłów zawieszonych PM2.5 i PM10 nie były przekroczone w 1000 i więcej procent. W dorocznym Światowym Raporcie Jakości Powietrza za 2024 r. od IQAir Polska też nie wypada najlepiej, zwłaszcza na tle Europy. Wśród miast z najbrudniejszym powietrzem w zeszłym roku najwyżej sklasyfikowanym reprezentantem biało-czerwonych jest przedstawiciel województwa śląskiego.

Rozrastające się polskie miasta stanowią coraz większe obciążenie dla systemów wodociągowych. Na koniec 2023 roku do sieci tego typu podłączonych było 85,8 proc. budynków mieszkalnych, co oznacza wzrost o 0,5 pkt. proc. w porównaniu do roku poprzedniego. W miastach wskaźnik ten wynosił 88,4 proc., a na obszarach wiejskich 84,3 proc.

Grupa Orlen i Agencja S&P przygotowały raport podsumowujący stan zaawansowania transformacji energetycznej w regionie Morza Bałtyckiego, gdzie widać potencjał ośmiu krajów – Polski, Niemiec, Danii, Szwecji, Finlandii oraz Litwy, Łotwy i Estonii. Dzięki stabilnym dostawom prądu w przystępnej cenie wspólnym projektom na rzecz rozwoju nowych technologii, w tym wodoru i dekarbonizacji jest możliwe całkowite uniezależnienie się regionu Morza Bałtyckiego od dostaw z Rosji.

Idzie wiosna. Dosłownie i w przenośni. Zanim jednak wyruszysz na spacer, trening czy wycieczkę, sprawdź jakość powietrza, którym będziesz oddychać. Teraz dzięki nowej usłudze w aplikacji mObywatel możesz w każdej chwili uzyskać aktualne informacje o stanie powietrza w różnych miejscach Polski. To przydatne narzędzie nie tylko dla alergików czy osób z chorobami układu oddechowego, ale także dla każdego, kto chce świadomie dbać o swoje zdrowie.