Energetyka

Można otrzymać 47 tys. zł: 30 tys. na wiatrak i 17 tys. na magazyn energii. To efekt tego, że rząd ściągnął wreszcie nałożony wcześniej kaganiec z energetyki wiatrowej. Do końca września mamy doczekać się regulacji liberalizujących zasadę 10H, a już za chwilę Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zacznie wypłacać pieniądze pierwszym beneficjentom programu Moja elektrownia wiatrowa.

Polskie górnictwo węgla kamiennego jeszcze w całej swojej historii nie miało tak fatalnego pierwszego półrocza, jak w 2024 r. Branża wydobywcza jest w totalnej zapaści, co wcale jej przedstawicielom nie przeszkadza zarabiać krocie i patrzyć na resztę zawodów z finansowej góry. Trzeba w końcu związkowcom powiedzieć prawdę w twarz: podpisanej w maju 2021 r. umowy społecznej - która cały czas nie doczekała się notyfikacji przez Komisję Europejską – nie da się obronić.

W ciągu ostatnich niespełna trzech lat staliśmy się świadkami jednego z największych w historii kryzysów energetycznych, który wywindował ceny gazu, ropy i węgla do nigdy nie oglądanych poziomów. Dość powiedzieć, że tona węgla energetycznego w pewnym momencie potrafiła kosztować nawet 430 dol. Dzisiaj to raptem 146 dol. Polityka Moskwy wywołała w UE gremialny odwrót od paliw kopalnych, co przełożyło się na spadek cen energii.

Pierwsza polska elektrownia jądrowa będzie kosztowała 60 mld zł, ale tylko część z tej kwoty będzie pochodzić z budżetu państwa. Pozostałe środki zostaną pozyskane z emisji obligacji skarbowych, a także od zagranicznych, głównie amerykańskich agencji kredytów eksportowych. Takie założenia znalazły się w projekcie nowelizacji ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej, która została ogłoszona na rządowych stronach.

Trudno się dziwić tym Polakom, którzy dzięki rządowej dotacji wymienili węglowego kopciucha na kocioł gazowy i teraz, przy okazji otrzymywania rachunków za energię, klną na czym świat stoi. Ale ci grzejący swoje domy drewnem wcale nie mają lepiej i ich też w przyszłym roku może czekać niemiła niespodzianka, która uderzy ich po kieszeniach.

Polska Grupa Górnicza (PGG) mówi wprost o przeroście zatrudnienia i oficjalnie zapowiada zwolnienia grupowe. Ale jak ktoś myśli, że zbyt duża liczba pracowników to rak całej branży wydobywczej w Polsce, to się myli. Pozostałe spółki górnicze nie planują żadnej restrukturyzacji zatrudnienia. I podkreślają, że ich polityka kadrowa odpowiada długoterminowym planom produkcyjnym.

Mamy najnowsze statystyki, które pokazują, jaki udział mają poszczególne źródła ciepła we wnioskach składanych o finansowanie w programie Czyste Powietrze. Pompy ciepła nie zaczęły nadrabiać dystansu do kotłów na biomasę. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) długo i nie pierwszy raz ociągał się z publikacją danych, ale we wtorek, 20 sierpnia, zresztą po naszej interwencji, zaktualizował informacje. Przy okazji na rynku odnawialnych źródeł ciepła robi się coraz bardziej gorąco i wcale nie chodzi o rekordowe temperatury za oknem. Do gardeł skoczyli sobie przedstawiciele Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) i Izby Gospodarczej Urządzeń OZE (IGU OZE).

Na rynku hurtowym gazu jesteśmy świadkami dalszej zwyżki. W efekcie w Europie błękitne paliwo nie było tak drogie w tym roku, jak teraz. Rosnąca cena gazu to fatalna sytuacja zwłaszcza dla tych w Polsce, którzy właśnie gazem ziemnym ogrzewają swoje domy. W perspektywie kolejnych miesięcy ich rachunki mogą pójść w górę o wiele bardziej, niż to do tej pory przypuszczali.

Sezon grzewczy nadchodzi wielkimi krokami, a to oznacza, że szukający opału w najbliższych miesiącach będą musieli coraz głębiej sięgać do kieszeni. Gdzieniegdzie jeszcze kuszą promocje, ale i tak tanio nie jest. W portach ARA cena węgla rośnie już bez przerwy od pierwszej połowy lipca i za chwilę u nas też będzie drożej. W PGG i innych spółkach wydobywczych, oraz niezależnych składach opału też będzie coraz drożej, bo to schemat, który przerabiamy już od lat.

Ponad 20 mld zł ze środków Krajowego Planu Odbudowy zostanie przeznaczone na rozwój farm wiatrowych na Bałtyku. Ministerstwo Aktywów Państwowych właśnie poinformowało, że Bank Gospodarstwa Krajowego uruchamia nabór wniosków na pożyczki na morską energetykę wiatrową. Jest to możliwe dzięki spełnieniu jednego z kamieni milowych KPO.

Największe Spółki Skarbu Państwa, chcąc dążyć do zielonej transformacji i dekarbonizacji, powinny dbać o ograniczenie negatywnego wpływu na klimat. Firma Instrat przyjrzała się raportowi zrównoważonego rozwoju i strategii klimatycznych największych spółek z udziałem Skarbu Państwa notowanych na GPW w ramach WIG20 i wyniki analizy nie napawają optymizmem, ponieważ spółki stawiają sobie cele klimatyczne, lecz realizują je wolno i niekonsekwentnie. Może nowa dyrektywa unijna CSRD zmieni coś w tym temacie.

Ceny paliw spadają od tygodni, ale z tego trendu od początku lipca wyłamuje się autogaz. Podwyżki LPG nie są na razie drastyczne, ale mogą przyspieszyć pod koniec roku. Do tego w dłuższej perspektywie nie należy się spodziewać, że spadną. Wpływ na to mają bowiem duża, międzynarodowa, i mała, krajowa, polityka. Oby nie zaczęły też mocniej drożeć benzyny i olej napędowy, bo poniesiony na tej fali autogaz może mocno obrzydzić użytkowanie aut Polakom, którzy go tankują.

400 mln zł w ramach Europejskiego Zielonego Ładu na projekty energetyki wiatrowej i geotermalnej rozda Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. NCBR właśnie ogłosił trzeci konkurs Strategicznego Programu Badań Naukowych i Prac Rozwojowych „Nowe Technologie w Zakresie Energii”. O unijne środki będą mogły starać się konsorcja, których projekty będą charakteryzować się „dużym potencjałem innowacyjnym i wysokim stopniem zaawansowania technologii”. Nabór wniosków rusza we wrześniu.

Rozwiązania osłonowe dotyczące cen energii znajdą się w projekcie budżetu na 2025 r. Taką zapowiedź złożył we wtorek minister finansów Andrzej Domański. Wcześniej na możliwość przedłużenia funkcjonowania osłon dla obywateli wskazała minister klimatu Paulina Hennig-Kloska. Choć częściowe zamrożenie cen prądu miało zakończyć się w 2024 roku, wysokie ceny energii sprawiają, że rząd poważnie myśli o przedłużeniu tego mechanizmu co najmniej na kolejny rok.

Ceny detaliczne paliw w kończącym się właśnie tygodniu spadły i w kolejnych dniach ten kierunek się nie zmieni. Dotyczy to zarówno benzyny, jak i oleju napędowego. Jedynym wyjątkiem jest autogaz, który drożeje kolejny tydzień z rzędu i wszystko wskazuje, że w nadchodzących dniach w dalszym ciągu jego ceny będą szły w górę.

Jeśli ktoś się spodziewał, że na wieść o eskalacji konfliktu na Bliskim Wschodzie ceny ropy wystrzelą, to uspokajamy – nic takiego się nie stało. W poniedziałek rano ceny ropy wciąż utrzymywały się na najniższych poziomach od ośmiu miesięcy. Rynek bardziej obawia się recesji w Stanach Zjednoczonych, które konsumują najwięcej ropy na świecie. Efekt? Na polskich stacjach paliw do końca tygodnia będziemy cieszyć się zaskakująco tanimi paliwami. Jedynym wyjątkiem jest autogaz.

Wygląda na to, że program Czyste Powietrze najgorsze ma za sobą. Aktywiści sugerują co prawda, że za chwilę znowu mogą pojawić się problemy z pieniędzmi, ale zarówno Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ), jak i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, zapewniają, że wszystko jest w porządku i o wypłatę przyznanych dofinansowań nie trzeba się martwić. To dobrze, ponieważ jak na dłoni widać, że obecna edycja będzie cieszyć się taką samą popularnością jak poprzednie – jeśli nie lepszą.

Czym zastąpić węgiel? W Europie wiedzą, transformacja energetyczna przyspiesza. Znaczenie węgla spada, a mocno zyskują odnawialne źródła energii. Paliwa kopalne jeszcze nigdy wcześniej nie były tak mocno wypychane z unijnego miksu energetycznego. Wyjątkiem jest Polska, która nawet nie wyznaczyła daty odejścia węgla. Jeszcze chwila i skończymy jako energetyczny skansen Europy.

Na razie samochody elektryczne kojarzą nam się z wysoką ceną, nie aż tak fenomenalnymi zasięgami i raczej kiepskimi bateriami, które już po paru latach mają się do niczego za bardzo nie nadawać. A mimo to sprzedaż aut zasilanych energią tylko wzrasta. Aż strach pomyśleć, co będzie dalej, jak na rynku pojawią się innowacyjne akumulatory. Chiński koncern Geely właśnie pokazał baterię, na której podobno można pokonać milion kilometrów.

Nasi zachodni sąsiedzi pokazują nam, że transformację energetyczną tak po prawdzie najlepiej zacząć od zmiany prawa. Dzięki czemu dostęp do odnawialnych źródeł energii jest zdecydowanie mniej skomplikowany. U nich po tym, jak uproszczono regulacje dotyczące rejestracji elektrowni balkonowych, jesteśmy świadkami boomu na panele słoneczne.