Energetyka

Gdy Bruksela postawi w końcu na swoim, to unijna dyrektywa budynkowa EPBD sporo namiesza w regulacjach obowiązujących w Polsce. Nic więc dziwnego, że Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), operator programu Czyste Powietrze, szykuje się do dużych zmian. Unijna dyrektywa budynkowa EPBD wprowadzi transformację energetyczną Unii Europejskiej na nowe tory. Zgodnie z tymi regulacjami już od 2028 r. wszystkie nowe budynki publiczne na terenie Unii, muszą być zeroemisyjne, a od 2030 r. ta zasada ma dotyczyć wszystkich nowo powstałych budynków.

Za chwilę rusza szósta edycja najpopularniejszego program dopłat w Polsce. Do tej pory, w ramach inicjatywy Mój Prąd, przyznano łącznie 2,7 mld zł dofinansowania. Nabór wniosków ma zakończyć się 20 grudnia, chyba że wcześniej zabraknie środków, co jest bardzo prawdopodobne. Eksperci wskazują, że ta odsłona programu może okazać się wyjątkowa. Dlaczego?

Jeszcze kilka lat temu przydomowe panele fotowoltaiczne były oznaką luksusu, niczym boazeria w willach rodem z PRL-u, ale obecnie jesteśmy świadkami sporych zniżek cenowych. Podobnie jest w przypadku turbin wiatrowych, czy magazynów energii. Think tank Ember nie ma żadnych wątpliwości: OZE szybko zastępują węgiel jako najtańsze źródło energii na całym świecie.

Paliwa na stacjach znowu potaniały o kilka groszy na litrze w ciągu ostatniego tygodnia, a kierowcy wciąż jeszcze mogą załapać się na wakacyjne promocje, które skończą się w ten weekend. Ropa naftowa na światowych rynkach zaczęła powoli odrabiać niedawny spadek cen, ale dolar wciąż pozostaje relatywnie tani. Analitycy rynku paliwowego uspokajają, że na razie nie grożą nam podwyżki cen na stacjach.

Akcje takich spółek jak PGE, Tauron i Enea ponownie zaczęły tracić na wartości, po tym jak Andrzej Domański, minister finansów, powiedział, że w przygotowanym właśnie projekcie budżetu państwa na 2025 r. nie ma ani złotówki na proces wydzielenia aktywów węglowych, do którego tym samym może w ogóle nie dojść. Eksperci przewidują jednak inny scenariusz.

Liczby nie kłamią: polskie górnictwo węgla kamiennego generuje coraz większe straty, przy niezmiennie wysokim zatrudnieniu. Nic dziwnego, że Polska Grupa Górnicza (PGG) już realizuje zwolnienia grupowe, na razie dotyczące tylko paruset najstarszych pracowników, ale zobaczymy, na czym się to wszystko skończy. Niewykluczone, że po podobne rozwiązania sięgną w Jastrzębskiej Spółce Węglowej. W tym roku spółka jest mocno pod kreską.

Zaledwie kilka tygodni dzieli nas od startu sezonu grzewczego i tradycyjnie powinniśmy się spodziewać, że we wrześniu cena węgla poszybuje w górę. Na razie spółki wydobywcze stawek nie zmieniają. Coraz rzadsze okazje na zakup tańszego opału można wyłowić na portalach aukcyjnych i w niektórych składach węgla.

W końcu doczekaliśmy się dokładnych statystyk programu Czyste Powietrze za czerwiec 2024 r. Widać wyraźny skręt w stronę kotłów na biomasę, na czym najbardziej tracą pompy ciepła. Tymczasem EHPA pochwaliło się nowym narzędziem, które porównuje koszty i emisje gazów cieplarnianych dla poszczególnych urządzeń grzewczych. Wychodzi na to, że Polacy nie dokonali dobrego wyboru.

Już pierwszy kwartał 2024 r. jednoznacznie wskazuje, że dla Jastrzębskiej Spółki Węglowej (JSW) nadeszły wyraźnie gorsze czasy. Wyniki za drugi, trzymiesięczny okres roku również pozostawiają wiele do życzenia. Ale dokładne informacje, jak JSW minęło pierwsze półrocze roku, poznamy z miesięcznym opóźnieniem - poinformowała spółka. Jej kondycję odzwierciedla również kurs akcji, najniższy od lat.

Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) nie ma dobrych wieści. Po kwartalnym spadku sprzedaży w 2023 r. wychodzi na to, że w 2024 r. może być pod tym względem jeszcze gorzej. I jak rynek tych urządzeń grzewczych, przy niezbędnym politycznym wsparciu, wreszcie się nie obudzi, to UE nie tylko nie osiągnie swoich celów klimatycznych, ale też osłabi konkurencyjność swojej gospodarki.

To już powoli staje się energetyczną tradycją naszego kraju. W miniony weekend Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) nie miały innego wyjścia, jak tylko wydać polecenie wyłączenie kilku instalacji fotowoltaicznych i farm wiatrowych. Powód? Taki sam, jak już kilka razy w tym roku: mieliśmy za dużo zielonej energii.

W ubiegłym tygodniu ropa naftowa taniała w oczach i cena baryłki ropy Brent z dostawą w 2025 roku po raz pierwszy w tym roku spadła poniżej 75 dol. Jednak nie ma już śladu po tej zniżce i cena idzie wyraźnie w stronę 80 dol. Znaczący był piątkowy komentarz prezesa Rezerwy Federalnej USA Jerome’a ​​Powella, z którego wynika, że w USA wreszcie mogą szykować się na obniżkę stóp procentowych. Największą zagadką pozostaje reakcja krajów OPEC+.

Ustawa wiatrakowa to jedna z pierwszych pilnych spraw, w których poślizg zaliczył rząd Donalda Tuska. Miała być szybka nowelizacja i likwidacja nieszczęsnej zasady 10H, którą nałożyła na lądową energetykę wiatrową legislacyjny kaganiec, a skończyło się awanturą na pół Polski. Teraz resort klimatu i środowiska znowu obiecuje i zapowiada wejście w życie nowych przepisów od początku 2025 r.

Od początku roku w naszym miksie energetycznym widać wyraźny trend: z miesiąca na miesiąc mniejszy udział mają paliwa emisyjne, rosną w siłę za to odnawialne źródła energii. Czerwiec, jak się jednak okazuje, był całkiem inny. Pierwszy raz w 2024 r. węgiel, gaz i biomasą mogą poszczycić się pierwszym wzrostem, bo też OZE zrobiły więcej miejsca. Pocieszające jest to, że przynajmniej na chwilę przestały puchnąć zapasy węgla przy kopalniach.

Oj, nie mają łatwego życia pompy ciepła w Polsce. Po miłosnych uściskach jeszcze w 2022 r. przyszły gorsze czasy. Najpierw bierność polityków wykorzystali nieuczciwi sprzedawcy, którzy wciskali nie takie pompy, co trzeba, w efekcie czego użytkownicy tych urządzeń, zamiast mniejszych rachunków zaczęli płacić jeszcze większe. Potem było wyczekiwanie na specjalną taryfę energetyczną i kłótnia o certyfikaty na zielonej liście ZUM. Teraz przeciwnicy pomp ciepła wykorzystują ludzką tragedię.

Od dłuższego czasu zakupy w sklepie PGG można realizować wyłącznie za pośrednictwem Kwalifikowanych Dostawców Węgla. Klienci średnio lubią taką formę sprzedaży, ale nie mają innego wyjścia. Przy okazji godzą się na podwójne stawki i też na kłopoty w przypadku gwarancji, kiedy mogą liczyć wyłącznie na dobrą wolę KDW. Ale chyba jednak wszystko jest w najlepszym porządku, bo PGG ogłosiła poszerzenie bazy dostawców węgla.

Najpopularniejsze paliwa tanieją już od połowy lipca, a ten zjazd cenowy na koniec wakacji jeszcze przyspieszy. Taniejąca ropa i umacniający się złoty tworzą mieszankę, której nie mogą oprzeć się firmy działające na polskim rynku paliwowym i tankowanie robi się coraz tańsze. Jakby tego było mało, wciąż można załapać się na wakacyjne promocje, w których można zatankować do pełna ze zniżką wynoszącą 30-40 gr na litrze.

Chociaż kryzys energetyczny - jak sugerują ceny paliw kopalnych - już minął, to w Polsce (i jeszcze tylko w Estonii) cena prądu na to nie wskazuje. Bo dalej jest bardzo drogo. Nic więc dziwnego, że wprowadzony w życie ode 1 sierpnia 2024 r. bon energetyczny cieszy się sporym powodzeniem. Teraz liczba składanych wniosków może być jeszcze większa, skoro można zrobić to z pozycji telefonu.

Cena baryłki ropy Brent z dostawą w 2025 roku po raz pierwszy w tym roku spadła poniżej 75 dol. To reakcja rynku na spodziewany spadek popytu na ten surowiec głównie z powodu pogorszenia perspektyw rozwoju gospodarczego w Chinach i USA. Inwestorzy obecnie wyczekują informacji o cięciach stóp procentowych przez Fed, a na wzrost notowań ropy nie wpływa nawet zaogniona sytuacja polityczna na Bliskim Wschodzie czy dane o niskich zapasach ropy w Stanach Zjednoczonych.

Po zmianie głównych sterników Polska Grupa Górnicza nie maluje już trawy na zielono i mówi wprost, że ma poważne kłopoty finansowe. Jak zwykle w takich sytuacjach dokładają się do górników podatnicy, ale to i tak za mało. Jedną z kul u nóg całej branży, o czym nie wszyscy chcą mówić na głos, jest przerost zatrudnienia. Receptą mają być zwolnienia grupowe, które w PGG rozpoczną się w sierpniu tego roku. Podobno nad najważniejszymi związkowcami rozpostarto parasol ochronny.