Energetyka

W holenderskich portach ARA cena węgla krąży wokół 350 dol. za tonę. To wciąż jeden z najwyższych poziomów w historii, 200 proc. wyższy niż rok temu. Trudno się dziwić, że w Polsce mamy do czynienia z jeszcze większymi wzrostami cen dla gospodarstw domowych. Najgorsze, że Polska właściwie została bez zapasów węgla. Spełnia się scenariusz, który kilka miesięcy temu roztoczyli przez Polakami górnicy z PGG.

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców niektórych paliw stałych w związku z sytuacją na rynku tych paliw. Pod tą przydługą nazwą kryją się przepisy wprowadzające gwarantowaną przez rząd cenę węgla za niecałe 1000 zł za tonę. Jak będzie wyglądała dystrybucja tego paliwa, nie do końca wiadomo. Nie wiadomo też, czy wprowadzenie go do sprzedaży w jakikolwiek sposób zmieni sytuację na rynku. I na koniec wisienka na torcie: nie każdy chętny będzie mógł kupić opał po obniżonej cenie.

Najpierw były miesiące wzajemnego przeciągania liny. Rząd i górnicy przy jednym stole darli szaty m.in. za jednorazowe odprawy i gwarancje zatrudnienia, a potem o terminy zamykania poszczególnych kopalń. W końcu złożono podpisy, co miało otwierać drogę do notyfikacji tych zapisów w Komisji Europejskiej. Ale od tego czasu minął rok z okładem i po zgodnej atmosferze nie ma ani śladu. Teraz związkowcy są wściekli na rząd, któremu zarzucają bezczynność.

Robi się ciekawie na rynku ropy. Z jednej strony rynek obawia się, że recesji w USA, covida w Chinach i spadku popytu na paliwa, co skutkuje niższymi cenami na giełdach. Z drugiej strony wciąż trudno liczyć na ustabilizowanie sytuacji po odcięciu się się Zachodu od dostaw z Rosji. Kraje OPEC nie mają ochoty zwiększać wydobycia, a uzależnioną od rosyjskich węglowodorów Europę straszy kryzys energetyczny. W Polsce ewentualny spadek cen ropy pożre rekordowo drogi dolar.

Nagabywany przez górników od co najmniej kilku dni wicepremier i szef aktywów państwowych Jacek Sasin na rozmowy do Katowic ze związkowcami jednak nie przyjedzie, ale przedstawiciele resortu przekonują, że cały czas trwa jednak dialog ze stroną społeczną. Górnicy, którzy zdecydowali się na okupację siedziby PGG, słuchają tych słów z niedowierzaniem. I czekają na konkrety. Bo jak nie to zaostrzą swój protest. Niespodziewanie do górników z PGG dołączyli związkowcy z Tauronu, którzy też rozpoczęli okupację siedziby swojej firmy.

Internetowy sklep Polskiej Grupy Górniczej coraz bardziej wkurza Polaków. Trudno się dziwić, skoro z tygodnia na tydzień rośnie rzesza klientów, którzy odchodzą z kwitkiem. Przedstawiciele spółki zapewniają, że wszystko jest w najlepszym porządku. Owszem, przytrafiają się problemy techniczne, ale spółka robi wszystko, co w jej mocy, by im zapobiegać, a próby oszustwa od razu są zgłaszane do organów ścigania.

Ponad 1,4 mld zł zamierza zainwestować w Polsce japońska firma Daikin. Ten światowy lider i producent urządzeń do klimatyzacji, systemów grzewczych i systemów chłodzenia chce wybudować pod Łodzią fabrykę pomp ciepła. To fantastyczna wiadomość, bo oprócz miejsc pracy, nowy zakład umożliwi większy dostęp i tańsze urządzenia do ogrzewania domów.

Rząd musi się jeszcze namęczyć - gwarantowana cena węgla nie wystarczy, żeby uspokoić rachunki za prąd na jesieni. Te mogą zacząć wariować głównie przez wyższe taryfy za energię, która jest wyraźnie droższa niż jeszcze rok temu. Dlatego premier Mateusz Morawiecki nie wyklucza wprowadzenia nowego podatku - od zysków nadzwyczajnych spółek energetycznych i gazowych.

Kreml nie kryje się ze swoją taktyką i straszy Europę katastrofalnymi cenami energii dla gospodarstw domowych. Nic więc dziwnego, że włodarze poszczególnych państw UE zaczynają na głos mówić o możliwym całkowitym zakręceniu kurka z gazem z Rosji. Można się spodziewać, że w odpowiedzi cena surowca znowu zacznie wyraźnie rosnąć. Podobnie będzie z węglem, który w takiej sytuacji ma stanowić o bezpieczeństwie energetycznym.

Górnicy z Polskiej Grupy Górniczej (PGG) do wieczora niedzieli czekali na odpowiedź rządu na ich postulaty i na wyznaczenie terminu rozmów, w których górnicy chcą nie tylko ustalić inflacyjne podwyżki, ale też poznać przeszłość swojej spółki. Ale nic takiego się nie stało. Ministerstwo Aktywów Państwowych dalej milczy jak zaklęte. W odpowiedzi związkowcy weszli do siedziby PGG i zapowiadają, że zostaną tam do skutku.

Przepisy gwarantujące cenę węgla na poziomie poniżej 1000 zł za tonę są na ostatniej, legislacyjnej prostej. Na mecie czekają już tylko podpis prezydenta. Tym samym te zasady mogą zacząć funkcjonować od sierpnia. I do tego czasu dobrze byłoby wstrzymać się na chwilę z zakupem opału. Bo sprzedawcy będą swoje rekordowe marże ćwiczyć na klientach do ostatniej chwili.

Od początku czerwca ceny paliw na stacjach powoli spadają, a dodatkowo największe sieci stacji wprowadziły rabaty sięgające 30-40 groszy na litrze. To dobry sygnał zarówno dla osób wybierających się w wakacyjną podróż, jak i dla całej gospodarki, ale martwi jedna rzecz. Spadające ceny ropy naftowej to oznaka coraz większych obaw przed głęboką recesją i zmniejszeniem popytu na paliwa.

Dziwnym zbiegiem okoliczności, strona przestaje działać (nie tylko u mnie) w momencie wyboru płatności. Dziś sytuacja ponownie wyglądała identycznie. Sklep padł i w momencie, gdy zaczął działać, węgla już nie było – napisał do Bizblog.pl pan Grzegorz. Zapytaliśmy PGG, dlaczego większość klientów nie może kupić węgla. Oto odpowiedź.

Rząd mocno ryzykuje, bagatelizując żądania górników z PGG. Ci powoli tracą cierpliwość i ostrzegają, że tym razem nie dadzą się zbyć. Dają czas na podjęcie rozmów do najbliższego poniedziałku (11.07). Potem ma zrobić się gorąco. Na domiar złego swoje żądania właśnie pokazali pracownicy Spółki Restrukturyzacji Kopalń. I to jakie!

W czasie kiedy unijni przywódcy kłócą się z aktywistami klimatycznymi w sprawie ostatecznego kształtu taksonomii UE i tego, czy jedno z paliw kopalnych, czyli gaz ziemny, rzeczywiście jest zrównoważonym i zielonym źródłem energii, czy może tak nakazuje definiować je polityka międzynarodowa - na holenderskiej giełdzie surowcowej znowu jesteśmy świadkami pochodu w górę. Cena gazu tym samym zbliża się do rekordowych poziomów, a wartość kontraktów na przyszłe miesiące przeraża. To bardzo źle wróży dla naszych rachunków.

Bruksela właśnie udowodniła, że zielona polityka jest wtedy korzystna, gdy pasuje europejskim włodarzom. W przeciwnym razie można ją omijać nawet najszerszym łukiem. I tak też postrzegane jest ostatnie głosowanie Parlamentu Europejskiego, w którym uznano inwestycje w gaz ziemny i energetykę jądrową jako zielone. Działacze klimatyczni już zapowiadają zaskarżenia tej decyzji do sądu. Ale eksperci popierają decyzję eurodeputowanych.

Jeżeli górnicy rzeczywiście przez następne miesiące mają fedrować ponad plan, żeby chociaż trochę zasypać dziurę po węglu z Rosji, to rząd nie może ich ignorować. Po ostatnim apelu do wicepremiera Jacka Sasina czas też najwyższy, żeby Ministerstwo Aktywów Państwowych wyszło z cienia resortu klimatu i środowiska. Bo chyba strajk na kopalniach w dobie obecnego kryzysu energetycznego mógłby być ciosem nokautującym gabinet Mateusza Morawieckiego.

Rząd w końcu przyjął nowelizację ustawy antywiatrakowej zawierającej szkodliwą zasadę 10H, która od 2016 roku hamowała rozwój energetyki wiatrowej. Modyfikacja przepisów odległościowych to jeden z kamieni milowych, których wykonanie odblokuje kasę w ramach Krajowego Planu Odbudowy.

Europa coraz poważniej bierze pod uwagę brak opału na zimę i konieczność racjonowania energii. Najbardziej nerwowo wydaje się teraz na rynku gazu. I nie chodzi już tylko i wyłącznie o dalsze manipulacje Putina z dostawami surowca do europejskich magazynów. Okazuje się, że za chwilę możemy być świadkami kolejnego wstrząsu. Ale tym razem za sprawą sytuacji w Norwegii. A cena gazu już jest bardzo wysoka.

Rząd chwali się programem Czyste Powietrze Plus, ale o tym, że mimo galopującej inflacji ceny i dotacje pozostają niezmienne od 2018 r. nie wspomina ani słowem. Tymczasem koszt niektórych materiałów zdrożał od tego czasu nawet dwa razy i więcej. Przez to dla wielu wymiana kopciucha już w ogóle nie opłaca. To kolejna stracona szansa programu, który miał polepszyć kondycję powietrza nad Polską.