umowa społeczna

Nie wiadomo, jaki dalszy los czeka umowę społeczną między rządem a górnikami, która zakłada m.in. gwarancje zatrudnienia i indeksację wynagrodzeń. A jej fundamentem jest harmonogram zamykania kopalni, który miał rozpocząć się już rok temu. Ale Ministerstwo Aktywów Państwowych niektóre jej zapisy skrupulatnie stara się realizować. Tak jest w przypadku przejęcia za symboliczną złotówkę kopalni należących do Tauron Wydobycie. Związkowcy narzekają na tempo tych zmian i chcą pilnych rozmów z przedstawicielami resortu.

W polskim górnictwie tak fatalna sytuacja nie panowała od lat. I nie chodzi tylko o cenę węgla i jego dostęp, na kilka tygodni przed startem kolejnego sezonu grzewczego. Przecież górnicy podpisali z rządem umowę społeczną, która miała być fundamentem naszej transformacji energetycznej. Ale teraz wychodzi na jaw, że o ewentualnej modyfikacji dokumentu obie strony mówią zupełnie innymi językami. Rząd najwyraźniej nie dostrzega powagi sytuacji i chce związkowców górniczych rozgrywać jak wszystkich innych. To przepis na katastrofę.

Jeżeli w Ministerstwie Aktywów Państwowych myślą, że wyrównanie inflacyjne dla górników PGG kończy protesty, to są w błędzie. Górnicy do końca lipca czekają jeszcze na konkrety w sprawie umowy społecznej.

Najpierw były miesiące wzajemnego przeciągania liny. Rząd i górnicy przy jednym stole darli szaty m.in. za jednorazowe odprawy i gwarancje zatrudnienia, a potem o terminy zamykania poszczególnych kopalń. W końcu złożono podpisy, co miało otwierać drogę do notyfikacji tych zapisów w Komisji Europejskiej. Ale od tego czasu minął rok z okładem i po zgodnej atmosferze nie ma ani śladu. Teraz związkowcy są wściekli na rząd, któremu zarzucają bezczynność.

Nagabywany przez górników od co najmniej kilku dni wicepremier i szef aktywów państwowych Jacek Sasin na rozmowy do Katowic ze związkowcami jednak nie przyjedzie, ale przedstawiciele resortu przekonują, że cały czas trwa jednak dialog ze stroną społeczną. Górnicy, którzy zdecydowali się na okupację siedziby PGG, słuchają tych słów z niedowierzaniem. I czekają na konkrety. Bo jak nie to zaostrzą swój protest. Niespodziewanie do górników z PGG dołączyli związkowcy z Tauronu, którzy też rozpoczęli okupację siedziby swojej firmy.

Spełnia się najczarniejszy sen ekspertów klimatycznych. Bardzo możliwe, że rząd, z górnikami pod rękę, spisze od nowa zmienioną umowę społeczną, w której już nie będzie zakładanej żadnej redukcji wydobycia węgla. Niewykluczone, że w ten sam sposób wydłużony będzie żywot kopalń, które zgodnie z wcześniejszym harmonogramem miałyby działać do 2049 r. A wszystko dlatego, że Rosja napadła na Ukrainę i bezpieczeństwo energetyczne podobno trzeba definiować od początku.

Rosyjska agresja na Ukrainie dla polskiego rządu i górników jest pretekstem do modyfikacji dotychczasowej polityki klimatycznej UE i zwrócenia się znowu w kierunku węgla. Bo tak tylko mamy uniezależnić się energetycznie od Rosji. W odpowiedzi eksperci pukają się w głowy i twierdzą, że energetyczna rewolucja powinna prowadzić do jeszcze szybszej dekarbonizacji.

Ministerstwo Aktywów Państwowych zapowiedziało w najbliższych dniach złożenie wniosku notyfikacyjnego w Komisji Europejskiej, dotyczącego umowy społecznej rządu z górnikami. A na podpis prezydenta czeka przyjęta przez Sejm ustawa górnicza. Szkoda tylko, że w rządzie nikt nie bierze pod uwagę scenariusza, w którym Bruksela nie godzi się na wyciąganie polskiego górnictwa z finansowego dna publicznymi pieniędzmi.

Nie będzie błyskawicznego procedowania nowelizacji ustawy górniczej. Zgłoszono tyle poprawek, że projekt wróci do prac w komisji. Nie chodzi bowiem o kolejną byle jaką zmianę ustawy, a o przepisy, dzięki którym polskie górnictwo ma mieć szansę przetrwać najbliższe lata.

Najgorsze nie uczyć się na swoich i cudzych błędach., a rządzący w przypadku PGG i górników właśnie powielają schemat sprzed kilku lat. Najpierw pompowanie miliardów, zwalnianie z ZUS-u, umarzanie długów, a potem nowa spółka i od początku to samo.

Związkowcy z Krajowego Sekretariatu Górnictwa i Energetyki NSZZ Solidarność 80 napisali list do wicepremiera i ministra aktywów państwowych Jacka Sasina. Chcą wyjaśnień w sprawie Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) i tych dotyczących niedawnego Szczytu Klimatycznego COP26.

Decyduje się los polskich kopalń. Albo rząd dogada się z Brukselą i będziemy z budżetu jeszcze dopłacać do produkcji węgla przez niecałe 30 lat, albo będziemy mieć kłopot. Najważniejsze, że rząd zidentyfikował już największego wroga polskiego węgla.

Na spotkaniu z wicepremierem i ministrem aktywów państwowych Jackiem Sasinem górnicy usłyszeli, że proces prenotyfikacji umowy społecznej może zakończyć się już 2 grudnia. Ale rząd ma też brać pod uwagę najgorszy scenariusz, w którym Komisja Europejska na żadne dotowanie polskich kopalni się nie godzi.

Górnictwo zostało pozostawione samo sobie, odkąd Artur Soboń zamienił Ministerstwo Aktywów Państwowych na resort rozwoju i technologii. Mimo że obecnie z Komisją Europejską trwają najważniejsze od lat ustalenia dla branży w sprawie umowy społecznej, cały czas nie wyznaczono następcy. Związkowcy napisali w tej sprawie list do wicepremiera Jacka Sasina i żądają pilnego spotkania.

Jeżeli w rządzie myśleli, że wszystko co najgorsze po negocjacjach z górnikami jest za nimi, to muszą zrewidować swoje poglądy. Bo na razie wychodzi na to, że rozmowy z energetykami mogą być jeszcze trudniejsze. Najpierw całkowite ignorowanie, a teraz dzielenie związkowców nie może skończyć się dobrze.

Federacja Związków Zawodowych Polskiej Grupy Energetycznej wbija szpilę ministrowi aktywów państwowych. Zarzuca mu, że na razie dialog społeczny w sprawie przyszłej transformacji energetycznej to pic na wodę fotomontaż. Bo prowadzony jest tylko z tymi związkowcami, których wskaże resort.

Po tym, gdy rząd poszedł na rękę górnikom w sprawie umowy społecznej, o swoje zaczęli też walczyć energetycy. Wygląda na to, że też dostaną to, co chcą, bo dla rządu liczy się tylko ich zgoda na utworzenie Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Reszta nie ma większego znaczenia.

Przedstawiciele Ogólnopolskiego Komitetu Protestacyjno-Strajkowego Spółek Energetyczno-Górniczych, Okołoenergetycznych i Ciepłowniczych spotkali się w Turowie. Skreślili własny projekt umowy społecznej i pokazali jak widzą transformację energetyczną. Teraz piłka jest po stronie rządu.

Pamiętacie jak prezydent Andrzej Duda, przy okazji organizowanego w Katowicach Szczytu Klimatycznego ONZ COP24 powiedział do międzynarodowej publiczności, że Polska ma zapasy węgla jeszcze na co najmniej 200 lat, trudno więc, żebyśmy dobrowolnie z tego surowca rezygnowali?

Dogadując się z górnikami i idąc im w wielu kwestiach na rękę, rząd rozpalił wyobraźnię innych grup zawodowych, których też jak najbardziej dotyczy transformacja energetyczna. Teraz do żądających dla siebie takich samych rozwiązań i oddzielnej umowy społecznej energetyków dołączają firmy energetyczne.