system kaucyjny

Jeśli rząd jakiś projekt ustawy lubi, to gwarantuje mu turbo przyspieszenie przy procedowaniu w Sejmie. Szast-prast i po sprawie. Nie traci czasu na opinie ekspertów i konsultacje społeczne. No chyba że jakieś regulacje rządowi się nie podobają. Wtedy mamy do czynienia z ustawicznym przekonywaniem społeczeństwa, że ciągle są konsultowane i analizowane. Tak było z normami jakości węgla, tak jest też z zasadą 10H i systemem kaucyjnym. Rozmawiamy o tym z Filipem Piotrowskim ze Stowarzyszenia Zero Waste.

Pojawia się coraz więcej krytycznych uwag dotyczących projektu polskiego systemu kaucyjnego. Nie wiadomo, jak na nie zareaguje Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Najgorzej jak resort będzie chciał to wszystko zamieść pod dywan i udawać, że nic się nie stało. Wtedy może ziścić się najgorszy z możliwych scenariuszy, w którym na polskiej kaucji zyskają duże zagraniczne sieci handlowe, kosztem mniejszych, rodzimych sklepów.

Globalne marki stosują zwodnicze taktyki zwane greenwashingiem, aby wprowadzać konsumentów w błąd - wynika z raportu fundacji Changing Markets Foundation. W najnowszym raporcie fundacja zarzuca znanym markom, takim, jak m.in. Coca-Cola, Unilever, Ikea, Tesco, Lidl, że „stosują kłamliwe twierdzenia” dotyczące stosowania rzekomo ekologicznych opakowań z tworzyw sztucznych dla swoich produktów.

Przedsiębiorcy nie ukrywają, że wprowadzenie systemu kaucyjnego w Polsce będzie dla nich zdecydowanie większym i bardziej kosztownym wyzwaniem niż zakaz handlu w niedziele. Ale też bardzo chcieliby wiedzieć już teraz, na czym stoją i na jakie rozwiązania legislacyjne powinni się przygotować. Na razie wiadomo tylko tyle, że w trakcie konsultacji do Ministerstwa Klimatu i Środowiska wpłynęło w tej sprawie sporo uwag i komentarzy.

Rząd Mateusza Morawieckiego przygotowuje się do wprowadzenia od początku 2023 r. systemu kaucyjnego. Ale w krajach, gdzie jest już od lat udomowiony – idą o krok dalej. W Hiszpanii padł pomysł, żeby tak samo, jak butelki plastikowe, traktować też niedopałki papierosów. W efekcie kupujący paczkę papierosów musieliby do kieszeni sięgnąć ciut głębiej, ale zyskać miałoby za to środowisko.

W ciągu kilku dni, najdalej tygodni, poznamy zaktualizowany po konsultacjach projekt ustawy wprowadzającej w Polsce system kaucyjnego. Tym samym Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie zmienia wyznaczonej sobie ścieżki legislacyjnej, w której przepisy przyjęte mogą być po wakacjach, a zaczną obowiązywać z początkiem 2023 r. Co na to eksperci?

Najpierw Ministerstwo Klimatu i Środowiska przekonywało, że system kaucyjny w Polsce pojawi się z końcem 2022 r. Potem wyszło na jaw, że być może tak się rzeczywiście stanie, ale za trzy lata później, bo rząd chce dać przedsiębiorcom nawet dwa lata na dostosowanie się do nowych regulacji. Teraz zaś wypracowana jest legislacyjna ścieżka, co ma pozwolić na przyjęcie tych przepisów już po wakacjach, w październiku.

Miał zmienić zasady gry i wprowadzić rozszerzoną odpowiedzialność producentów (ROP) opakowań. Miał też wejść w życie na początku 2022 r. Ministerstwo Klimatu i Środowiska jednak twierdzi, że w pełni nowe regulacje mogą zacząć obowiązywać dopiero od 2025 r.

Wszystko wskazuje, że przepisy o rozszerzonej odpowiedzialności producenta znowu zostaną odłożone w czasie. Ale nie przez gasnącą pandemię ani przez wojnę na Ukrainie. Okazuje się, że rząd z nowym prawem chce trochę poczekać, bo boi się, że jak wejdzie w życie, to dodatkowo podkręci inflację.

System kaucyjny zaproponowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska wzbudził spore kontrowersje. Środowisko przedsiębiorców opakowań aluminiowych postanowiło zabrać głos w sprawie objęcia aluminiowych puszek po napojach systemem kaucji i ma kilka ciekawych alternatywnych propozycji.

Już 17 krajów UE albo ma albo właśnie wdraża system kaucyjny. Od 1 stycznia dołączy do nich Słowacja. Nasi sąsiedzi wprowadzą system kaucyjny na plastikowe butelki i aluminiowe puszki.  Już teraz obejmuje szklane butelki. Co z Polską? Niestety nic nowego.

Unia Metropolii Polskich apeluje o szybsze prace nad ustawą o rozszerzonej odpowiedzialności producentów i przepisami o systemie kaucyjnym. Samorządy od dłuższego czasu domagają się, aby odpowiedzialność za gospodarowanie odpadami brali na siebie także producenci opakowań i towarów.

Od teraz napoje Pepsi dostępne będą w butelkach w 100 proc. wykonanych z recyklingu. Choć to ważny krok w kierunku czystszej Polski, wciąż czekamy na kompleksowe rozwiązania, takie jak system kaucyjny i butelkomaty.

Czy butelkomaty, czyli automaty do skupu butelek, będą miały w Polsce rację bytu? Pierwsze eksperymenty pokazują, że owszem, chociaż w badaniach okazało się, że system kaucyjny ma w Polsce tylu samo zwolenników, co przeciwników. Co zatem należałoby zrobić, by przekonać sceptyków?

Już w 2022 roku ma zostać uchwalona ustawa wprowadzająca system depozytowo-kaucyjny w Polsce. Choć ich implementacja może zająć nawet dwa lata, to eksperci już teraz dostrzegają znaczącą lukę – system ma objąć opakowania po napojach do 3 litrów z PET oraz butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 litra, ale nie puszki aluminiowe.

Mimo że przepisy wdrażające system kaucyjny w Polsce mają wejść w życie w 2022 roku, to na jego start trzeba będzie poczekać, bo jego utworzenie może zająć nawet jeszcze dwa lata. Wygląda na to, że na w pełni sprawny system będziemy czekać aż do 2024 roku! I to według optymistycznych szacunków.

Wiadomo już, od kiedy w Polsce obowiązywać zacznie kaucja za butelki plastikowe i szklane oraz w jakich sklepach pojawią się recyklomaty. Ministerstwo Klimatu i Środowiska podało pierwsze szczegóły dotyczące stworzenia w Polsce systemu kaucyjnego.

Ekogroszek – tak, dobrze widzicie. Wcale nie kłótnia z Czechami o losy Turowa. Ani nie rekompensaty do rachunków za prąd. Żaden system kaucyjny i rozszerzona odpowiedzialność producenta też nie. Podpowiadamy nowej minister klimatu i środowiska Annie Moskwie, czym powinna zająć się w pierwszej kolejności. No chyba, że lubi zapach palonych opon o poranku.

To już przesądzone. W tegorocznym wykazie prac rządu znalazło się miejsce dla projektu ustawy wprowadzającej rozszerzoną odpowiedzialność producenta (ROP). Równolegle wprowadzony ma być system kaucyjny dla opakowań.

Rząd chwili się, że w Polskim Ładzie ruszy z kopyta jeżeli chodzi o efektywność energetyczną i walkę ze zmianami klimatu. Pomóc mają w tym m.in. proponowane zmiany w programach Czyste Powietrze czy Mój Prąd. Eksperci jednak zarzucają, że na razie to zbiór pobożnych życzeń bez jakiegokolwiek horyzontu czasowego.