Tak będą wyglądać opakowania przeznaczone do systemu kaucyjnego. Podano wytyczne
Już tylko ciut ponad pół roku dzieli nas od startu systemu kaucyjnego. Polacy na nowo będą musieli przyzwyczaić się do zwrotu opakowań, które przy okazji muszą być odpowiednio oznakowane. To istotne dla samych recyklomatów, które będą musiały nauczyć się je rozpoznawać. Ale także dla konsumentów, żeby ci nie mieli żadnych wątpliwości, która butelka, czy puszka jest w tym systemie, a która nie.
Nasz system kaucyjny, po tym jak lobby handlowe wywalczyło 9-miesięczne opóźnienie, ma ruszyć z kopyta od 1 października 2025 r. Dotyczyć będzie jednorazowych butelek z tworzywa sztucznego o pojemności do 3 litrów, puszek o pojemności do 1 litra oraz butelek szklanych wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra. Sklepy, których powierzchnia wynosi co najmniej 200 metrów kwadratowych, będą zobowiązane odbierać od klientów te odpady, natomiast sklepy o mniejszej powierzchni przystępują do systemu dobrowolnie. Kaucja ma wynosić 0,50 zł dla puszek metalowych i butelek z tworzyw sztucznych i 1 zł dla żywotnych butelek szklanych. Niby wszystko jasne, ale co z oznaczeniem opakowań przeznaczonych do systemu kaucyjnego? Pojawiły się właśnie wytyczne.
Dokument przedstawia wymogi z perspektywy wszystkich opakowań objętych kaucją - tłumaczy Jacek Wodzisławski, prezes Fundacji RECAL.
Autorzy wytycznych przekonują, że znajomość i stosowanie wymagań są kluczowe dla skutecznego włączenia produktów w opakowaniach kaucjowanych oraz ich właściwej identyfikacji przez system podczas zwrotu.
System kaucyjny i oznaczenia na opakowaniach
Spółka Kaucja.pl – Krajowy System Kaucyjny we współpracy z Fundacją RECAL opublikowała szerokie wytyczne dotyczące projektowania opakowań w systemie kaucyjnym.
Nasza publikacja to aktualnie najbardziej kompleksowe wytyczne dla wszystkich typów opakowań objętych kaucją - nie ma wątpliwości Robert Kucharczyk, CIO spółki Kaucja.pl – Krajowy System Kaucyjny.
Jednoznaczną identyfikację produktów w naszym systemie kaucyjnym mają zapewnić doskonale znane kody kreskowe typu EAN-13 i EAN-8. Muszą one spełniać wytyczne ze stycznia 2024 r. dotyczące rozmiarów, kolorów, kontrastów, proporcji, strefy ciszy i jakości druku. Dzięki temu kody mają być czytelne dla systemów skanujących.
Kod musi być wydrukowany w skali od 80 do 115 proc. swojego nominalnego rozmiaru. Optymalne wielkości to od 100 do 115 proc., aby zapewnić najlepszą czytelność - czytamy w wytycznych.
Istotne jest także umiejscowienie tych kodów, które nie mogą znaleźć się na elementach opakowania narażonych na uszkodzenia podczas użytkowania, takich jak nakrętki lub łatwo usuwalne etykiety. Odpowiednia lokalizacja ma zapewnić trwałość i dostępność kodu przez cały okres użytkowania opakowania. Dlatego zaleca się umieszczanie ich pionowo, na możliwie płaskiej powierzchni odpornej na wilgoć, nie bliżej niż 10 mm od krawędzi opakowania. Zaleca się także stosowanie możliwe jak najbardziej kontrastujących ze sobą kolorów, z preferencją dla czarnych pasków na białym tle.
Znak systemu kaucyjnego i kształt opakowania
Zgodnie z regulacjami dotyczącymi systemu kaucyjnego każde opakowanie dla niego przeznaczone musi być opatrzone dodatkowo odpowiednim oznakowaniem określającym wysokość kaucji. Powinno ono być wyraźne, widoczne, czytelne i trwałe. Ma też kontrastować z tłem i znajdować się na etykiecie.
W celu zapewnienia czytelności znaku kaucyjnego, należy zachować wielkość minimalną 1,4 mm dla dużej litery/cyfry w znaku. Przy tej wielkości dużej litery wysokość znaku wynosi 8,3 mm, a szerokość 11,7 mm. Zalecane jest, by znak został umieszczony bezpośrednio w pobliżu kodu EAN< optymalnie bezpośrednio pod nim - wskazują przygotowane wytyczne.
Bardzo konkretnie też określono parametry dotyczące zewnętrznych wymiarów opakowań przeznaczonych do systemu kaucyjnego. Ich wysokość powinna być co najmniej 1,4 razy większa niż szerokość. Brzegi opakowań zaleca się jednocześnie zaokrąglić, żeby mogło się ono swobodnie obracać w trakcie odczytywania kodu EAN przez maszynę.
Dodatkowo istotne jest, aby środek ciężkości opakowania był umieszczony w sposób pozwalający na stabilne ułożenie opakowania w pozycji poziomej na płaskiej powierzchni - akcentują zalecenia.
Logotyp na puszkach napojowych
Wcześniej Fundacja RECAL opublikowała wytyczne w sprawie logotypu systemu kaucyjnego na puszkach napojowych. Przypomnijmy, że w przypadku metalowych puszek określono ich maksymalną pojemność do 1 litra. Nie podano jednak minimalnej pojemności, a więc systemem kaucyjnym objęte są wszystkie puszki metalowe tj. wykonane ze stali oraz aluminium o pojemności do 1 litra włącznie.
Znawcy tematu z RECAL rekomendują zachowanie minimalnych wymiarów logotypu systemu kaucyjnego: wysokość 8,3 mm i szerokość 11,7 mm. Przy czym należy unikać zmiany proporcji logotypu, jego pochylenia oraz innych form graficznych naruszających jego integralny charakter. Logotyp powinien być umiejscowiony bezpośrednio w okolicy indywidualnego kodu EAN.
Więcej o systemie kaucyjnym przeczytasz na Spider’s Web:
Ze względu na okrągły kształt puszki, zdecydowanie rekomendujemy umieszczanie kodu EAN usadowionego „na boku”, czyli w formie drabinki - proponuje Fundacja RECAL.
Warto pamiętać, że w okresie początkowym obowiązywania systemu kaucyjnego na rynku funkcjonować będą równolegle puszki objęte kaucją oraz te bez kaucji. Dlatego zaleca się wprowadzenie oznaczenia na multipackach: „w tym opakowaniu znajdują się puszki objęte kaucją. Nie zgniataj puszki. Zwróć i odzyskaj kaucję”.
Nie rekomendujemy zamieszczania informacji o niezgniataniu puszek bezpośrednio na puszkach. Powodem jest ograniczanie informacji mogących osłabić odnalezienie logotypu systemu kaucyjnego na puszce - twierdzi RECAL.
