odnawialne źródła energii

Inwestycje w magazyny energii, a także w sieci dystrybucyjne i przesyłowe mają spowodować, że miks energetyczny w państwach członkowskich będzie stawał się coraz bardziej zielony. W większości krajów już to się dzieje. Nawet w Polsce. Recepta na zielony miks energetyczny? Czynników na to wpływających jest całkiem sporo. Transformacja energetyczna nie polega tylko na tym, żeby zamienić...

Unia Europejska chce, aby energia była produkowana i wykorzystywana lokalnie – najlepiej z odnawialnych źródeł, jak słońce czy wiatr. To ma pomóc w tworzeniu małych, samowystarczalnych społeczności energetycznych. W Polsce właśnie zarejestrowano pierwszą spółdzielnię.

W pierwszym miesiącu 2025 r. wzrosło zarówno wydobycie, jak i sprzedaż węgla. Skruszyły się za to nasze zapasy. Ale największe wrażenie i tak robi szok cenowy ze stycznia br. Elektrownie i ciepłownie płacą za tonę węgla o wiele mniej, niż miało to miejsce miesiąc czy rok temu.

Cieszą nas takie inicjatywy. Pokazują, że nowe urządzenia grzewcze doskonale uzupełniają tradycyjne produkcji energii. Przy okazji odczuwalnie obniżają rachunki za ogrzewanie. Niestety pojedyncze pomysły to za mało. Czas w końcu przestać dotować gaz i powalczyć znów o zaufanie konsumentów.

Odchodzenie od paliw kopalnych, w tym w pierwszej kolejności od węgla, jest fundamentem unijnej polityki klimatycznej. Jej przeciwnicy co chwilę zwracają uwagę, że takie odwracania się od czarnego złota jest głównie domeną Brukseli. Ale jakby rozejrzeć się po całym świecie, to wychodzi, że nikt inny poza UE, takiej energetycznej rewolucji nie przeprowadza. Najnowsze dane Global Energy Monitor wskazują, że jest w tym trochę prawdy.

Nasze bloki węglowe 200 MW to bezsprzecznie jedne z najstarszych (ich budowa rozpoczęła się w latach 60. ubiegłego wieku), najdroższych w eksploatacji i najbardziej emisyjnych bloków w polskim systemie energetycznym. Eksperci są przekonani, że bez wsparcia w postaci rynku mocy, nie będzie innego wyjścia, tylko trzeba je będzie stopniowo zamykać. Bo też wtedy produkcja energii z węgla będzie po prostu nieopłacalna.

Jest już dostępny kalkulator kosztów ogrzewania w okresie od stycznia do marca 2025 r. od Porozumienia Branżowego na rzecz Efektywności Energetycznej (POBE). Na potrzeby tego opracowania uaktualniono ceny paliw i energii dla gospodarstw domowych. Jakie źródło ogrzewania jest najtańsze. Dotychczasowy lider tylko umocnił swoje prowadzenie.

Z badania „Postawy ekologiczne Polaków" Banku Millennium wynika, że prawie 60 proc. badanych w ciągu ostatnich dwóch lat zmieniło swoje codzienne nawyki. Jednak to nie troska o środowisko, a pieniądze najbardziej definiują ich postawę. A kto jest najbardziej eko? Silversi mogą być przykładem dla reszty społeczeństwa.

Czy nam się to podoba czy nie za bardzo, to nasz miks energetyczny przechodzi właśnie historyczne zmiany i z miesiąca na miesiąc zostawia węglowi coraz mniej miejsca. Jak poinformowały Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE), operator systemu przesyłowego w Polsce, w sierpniu już blisko 30 proc. naszego energetycznego koszyczka pochodziło z odnawialnych źródeł energii. Chociaż martwi wyhamowanie energetyki wiatrowej, cały czas będącej na krótkiej smyczy polityków.

Międzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej (IRENA) na Szczycie Globalnych Odnawialnych Źródeł Energii podczas Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku pokazała raport, w którym wykazuje, że OZE stają się coraz bardziej konkurencyjne kosztowo względem paliw kopalnych. Skręt w zielone po prostu bardziej się opłaca.

Jeszcze kilka lat temu przydomowe panele fotowoltaiczne były oznaką luksusu, niczym boazeria w willach rodem z PRL-u, ale obecnie jesteśmy świadkami sporych zniżek cenowych. Podobnie jest w przypadku turbin wiatrowych, czy magazynów energii. Think tank Ember nie ma żadnych wątpliwości: OZE szybko zastępują węgiel jako najtańsze źródło energii na całym świecie.

To już powoli staje się energetyczną tradycją naszego kraju. W miniony weekend Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) nie miały innego wyjścia, jak tylko wydać polecenie wyłączenie kilku instalacji fotowoltaicznych i farm wiatrowych. Powód? Taki sam, jak już kilka razy w tym roku: mieliśmy za dużo zielonej energii.

To wcale nie jest tak, że cały świat uparł się na węglową Polskę i teraz co chwilę trenuje rzucanie jej kłód pod nogi. Po prostu pędzące na złamanie karku zmiany klimatu wymuszają na nas poukładanie energetycznych klocków od nowa. Nerwowe tupanie nogą i użeranie się za starym nic nie da. Zresztą, zdaniem Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) proces energetycznej zmiany warty już wystartował i zakończy się już w przyszłym roku.

Lobby wydobywcze ostatnio bardzo lubi uderzać w katastroficzny ton. I kreśli scenariusz, w którym odchodzenie od węgla jest w pierwszej kolejności procesem bardzo drogim, na który stać będzie wyłącznie nielicznych. Szkoda tylko, że najnowszy raport autorstwa amerykańskiego Instytutu Ekonomiki Energii i Analiz Finansowych (IEEFA) wskazuje, że to pic na wodę, fotomontaż.

Transformacja energetyczna w Polsce chyba w końcu rusza z miejsca. Skąd takie przypuszczenie? Tauron przestał udawać, że nic się nie dzieje i wysłał do swoich pracowników list. Spółka ostrzega w nim, że może stać się tak, że większość bloków energetycznych po 2025 r. nie będzie miało już wsparcia z rynku mocy. A to oznacza bezrobocie.

Obecnie nikt nie jest w stanie stwierdzić, czy nowy cel Komisji Europejskiej mówiący o redukcji o 90 proc. emisji gazów cieplarnianych do 2040 r. będzie do osiągnięcia. Jednak eksperci twierdzą, że to posunięcie umożliwi rozwój polskich firm i ich udział w dostarczaniu technologii i innowacji dla transformacji energetycznej. Czy skorzystamy z tej szansy? Na to i inne pytania odpowiada dr Kamil Kwiatkowski, Dyrektor ds. Projektów Badawczych, Euros Energy.

Można tak, jak Polska Grupa Górnicza wbrew rzeczywistości dalej stawiać na klasy górnicze w szkołach średnich, a można też pójść w odwrotnym kierunku, jak Politechnika Wrocławska. Władze uczelni zdają sobie doskonale sprawę, że przyszłość energetyczna należy do odnawialnych źródeł energii i dlatego uruchamiają kierunek magisterski o takim profilu. Rekrutacja przyszłych studentów OZE trwa do 9 lutego.

Odnawialne źródła energii w ostatnich latach stały się prawdziwym hitem. A w ubiegłym roku transformacja energetyczna nabrała zawrotnego tempa. Według Instytutu Fraunhofer w 2023 r., aż 23,7 proc. polskiej produkcji energii elektrycznej pochodziło ze źródeł odnawialnych. A co za tym idzie, udział węgla zanotował historyczne spadki. Wiatraki, które odnotowały kilka rekordów, wyprodukowały w tym zestawieniu ponad 13 proc. energii, a energia ze słońca 8 proc. Eksperci Euros Energy odpowiadają na pytania, czy w 2024 r. uda się zachować tę tendencję.

Powoli rezygnujemy z paliw kopalnych i inwestujemy coraz więcej w odnawialne źródła energii. Ale nie możemy przy tej okazji zapominać o modernizacji sieci elektroenergetycznej, przez dziesięciolecia przyzwyczajonej wyłącznie do energii z węgla i gazu. Komisja Europejska tylko do końca tej dekady zamierza wydać na ten cel ponad pół biliona euro. Na szczęście Polska tym razem nie chce zostawać w tyle i na budownictwo energetyczno-przemysłowe do 2029 r. planuje przeznaczyć ponad pół biliona złotych.

Najnowszy miesięcznik Forum Energii wykazuje, że w październiku, na starcie czwartego kwartału 2023 r., odnawialne źródła energii (OZE) odpowiadały w naszym miksie energetycznym za rekordowe 27,2 proc. energii. Największy kawałek tego tortu należy zdecydowanie do farm wiatrowych. Zresztą wiatr w Polsce raptem tylko dwa razy wyprodukował więcej energii niż w zeszłym miesiącu: w styczniu i w lutym 2022 r.