gospodarstwa domowe

W Sejmie, przy okazji głosowania nad mrożeniem ceny energii w przyszłym roku, na tę jedną chwilę zapanowała rzadko spotykana tutaj zgoda. Tylko trzy glosy były przeciw temu rozwiązaniu. Można więc z dużą dozą prawdopodobieństwa założyć, co zrobi zarówno Senat, jak i potem prezydent Andrzej Duda.

W kuluarach mówiło się od tym od tygodni, w social mediach zresztą też. Chociaż od miesięcy rząd przekonywał, że z programem Czyste Powietrze i jego finansowanie nic złego się nie dzieje, prawda okazuje się całkiem inna. Teraz wychodzi na to, że program ma być zawieszony. Nieoficjalnie mówi się, że na nawet na sześć miesięcy. Zapytaliśmy o szczegóły Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), który twierdzi, że finalizuje prace nad gruntowną reformą programu.

Tylko w tym roku polskie górnictwo ma dostać z budżetu kraju około 7 mld zł, a w 2025 roku - kolejne 9 mld zł, ale znacznie mniej Ministerstwo Klimatu i Środowiska musi znaleźć do końca tego roku, żeby znowu można było Polakom zamrozić cenę energii. Kasa dla górników znalazła się od razu, ale z pieniędzmi, które mają chronić nasze rachunki, jest już znacznie gorzej.

Z najnowszego badania „Sytuacja na rynku consumer finance” wynika, że 45,9 proc. respondentów ocenia, że obecny klimat do oszczędzania jest korzystny. Ponad 44 proc. z nich zapewnia, że będzie odkładać pieniądze, głównie z myślą o wypoczynku i remontach mieszkań. Ale są też tacy, co chcą zabezpieczyć środki finansowe na czarną godzinę.

Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (ZPF) wraz z Instytutem Rozwoju Gospodarczego Szkoły Głównej Handlowej (IRG SGH) opublikowały najnowsze wyniki cyklicznego badania Barometr Rynku Consumer Finance (BRCF). Polaków zapytano między innymi, jak oceniają stan swoich portfeli i czy spodziewają się poprawy w najbliższym czasie.

Miesięcznie 3-4 tys. Polaków dostaje dotacje na piece gazowe. W sumie zaopatrzyło się w ten sprzęt pewnie z pół miliona gospodarstw domowych. Ciekawe, co powiedzą za dwa lata – w środku kampanii wyborczej. Wtedy bowiem ma zacząć obowiązywać unijny podatek od paliw kopalnych, przez co wszyscy z piecami na gaz lub węgiel będą musieli głębiej sięgnąć do kieszeni. Rachunki za prąd skoczą w górę na początek o 25 proc., a potem jeszcze więcej. Ale co z tego? Dotacje na gazowy piec od rządu dostaniesz w każdej chwili.

Cały czas nie brakuje ekspertów, którzy przekonują, że dobrze i efektywnie nie przeprowadzimy transformacji energetycznej bez udziału pomp ciepła. Zdaje sobie z tego doskonale sprawę fińska firma energetyczna, która planuje budowę kompleksu dużych ciepłowni i z tego względu zamówiła u Niemców największą na świecie pompę ciepła.

O rachunkach za prąd, które po 1 lipca dostają Polacy do zapłaty, opowiada się masę bzdur. Celują w tym oczywiście politycy. Najbardziej lojalni reprezentanci Zjednoczonej Prawicy publikują w social mediach nowe rachunki za prąd i klną przy tej okazji na czym świat stoi. Od razu też wskazują winnego: tutaj zero zdziwienia, bo wiadomo, że to obecny premier Donald Tusk. Rozumiem, że politycy od najwcześniejszych lat trenowani są w dyscyplinie odwracania kota ogonem. Ale niekiedy bywa tak, że nie wiadomo, ile by tym kotem nie kręcili i tak nie wyjdzie na ich. Wtedy najlepiej postawić przed sobą lustro i dalej pluć do woli.

Jednak nie jesteśmy aż tacy wyjątkowi, jakbyśmy tego chcieli. Okazuje się, że nie tylko u nas w 2023 r. trwał gremialny odwrót od pomp ciepła. Zdaniem Europejskiego Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) minione 12 miesięcy były pod tym względem kiepskie dla całej Europy. Jak tak dalej pójdzie, to za chwilę unijne cele klimatyczne przejdą nam koło nosa.

Program Czyste Powietrze ma być bardziej efektywny, a jego beneficjenci mają bardziej odczuwać przyznane dotacje, w rachunkach za ogrzewanie i za prąd też. Dlatego zaczęła obowiązywać zielona lista ZUM i dlatego też audyt energetyczny stał się obowiązkowy. Bez tego nikt dotacji na zakup i montaż pompy ciepła już nie przyzna.

Kredyty Polaków nagle jakby znikają. To pierwsza taka sytuacja od dekady. Ekonomiści się martwią, ale dla Polaków to tak naprawdę dobre wieści, nawet dla banków w pewnym sensie są dobre - mamy wręcz istną zapaść, jeśli chodzi i zakredytowanie się, a wartość kredytów w stosunku do PKB spada. Zastanówcie się, czy to dobrze, czy źle.

Przed nami podwyżka cen gazu dla odbiorców indywidualnych. Od nowego miesiąca możecie się spodziewać nowych o wiele wyższych stawek i rachunków. Dotyczy to również 2-3 mln Polaków, którzy korzystają z pieców gazowych – w ostatnich miesiącach najpopularniejszego źródła ogrzewania, finansowanego z programu Mój Prąd. Oni podwyżki rachunków odczują najbardziej.

Za nami kolejny etap legislacyjny dotyczący ustawy o czasowym ograniczeniu cen za energię elektryczną, gaz ziemny i ciepło systemowe oraz o bonie energetycznym. Sejm przyjął regulacja z pewnymi poprawkami i w takim kształcie trafią teraz pod obrady Senatu, a na koniec na biurko prezydenta Andrzeja Dudy. Na ostatniej prostej zadbano o udogodnienia dla tych, którzy najchętniej wszelkie formalności związane z dopłatą do rachunków dokonywaliby bez konieczności wychodzenia z domu.

Od lat część ekspertów powtarza, że samochody na baterie to dopiero okres przejściowy. A prawdziwa wolność od emisji przyjdzie dopiero wtedy, jak energetyczne rządy zacznie sprawować zielony wodór. Nic więc dziwnego, że trwa globalny wyścig o to, kto w tej wodorowej układance będzie rozdawał karty. W szranki stanęły m.in. USA, Chiny, Francja i Wielka Brytania.

Zgodnie z zapowiedziami na posiedzeniu rządu przyjęto projekt ustawy o bonie energetycznym. Na ostatniej prostej legislacyjnej nie doszło do poważniejszych zmian. O przyznaniu zapomogi zdecyduje kryterium dochodowe, ale ma też obowiązywać zasada złotówka za złotówkę. I lepiej nie przegapić okazji, bo nabór wniosków ma trwać tylko dwa miesiące. Bez tej pomocy rachunki za prąd będą wyraźnie wyższe.

Pojawia się coraz więcej szczegółów dotyczących bonu energetycznego, który ma być receptą dla najuboższych na odmrożenie ceny energii w drugiej połowie roku. Po tym jak w rządzie ustalono kwotowe widełki kryterium dochodowego, które będzie decydować o przyznaniu tego typu zapomogi lub nie, przyszedł czas na stworzenie ram czasowych. Projekt zakłada, że nabór wniosków będzie trwał od 1 sierpnia do 30 września 2024 r.

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt uchwały dotyczący bonu energetycznego, który ma zacząć wspierać gospodarstwa domowe w drugiej połowie roku. Zgodnie z zapowiedziami podstawowym warunkiem do spełnienia, żeby sięgnąć po taką formę pomocy od państwa, będzie kryterium dochodowe. Rząd ma się pochylić na tymi regulacjami na pierwszym posiedzeniu zaraz po długim weekendzie – 7 maja.

Na przestrzeni lat zmieniły się upodobania i potrzeby Polaków. Kiedyś najczęstszym sprzętem widzianym w domu była pralka lub telewizor obecnie w zmieniających się trendach widać zmianę, która pokazuje, że w odstawkę poszły telewizory. Co ciekawe, coraz częściej z naszych domów znikają także pralki. A co według analizy teraz najczęściej kupują Polacy? Niemal każda rodzina ma telefon komórkowy i samochód.

W Polsce nie za bardzo umiemy w transformację energetyczną. Nawet niespodziewanego potencjału pomp ciepła, których mieliśmy największy wzrost sprzedaży na świecie, nie potrafiliśmy wykorzystać. Na szczęście nie brakuje krajów, którym udaje się ominąć tę energetyczną pułapkę. Co więcej: nie poprzestają tam na kolejnych zachętach skłaniających do zakupu tego typu urządzeń grzewczych. Na oryginalny pomysł wpadli w Wielkiej Brytanii.

W rządzie pewnie cieszą się, że jak już w lipcu br. dojdzie w końcu do odmrożenia cen energii, to nie będzie już presji wyborczej. Zaplanowane na pierwszą dekadę czerwca (od 6 do 9) wybory do Parlamentu Europejskiego będą już za nami. Ale i tak trzeba szybko coś wykombinować, bo inaczej Polacy gremialnie pójdą z torbami. Zwłaszcza, że zgodnie z szacunkami Polskiego Instytutu Ekonomicznego w ciągu następnych miesięcy mają zdarzyć się nawet dwie podwyżki cen.