górnicy

Kazachstan, Mozambik, a nawet Czechy – to tylko niektóre państwa, od których w zeszłym roku sprowadzaliśmy węgiel. Dominuje oczywiście Rosja. Ministerstwo Aktywów Państwowych właśnie odkryło karty i okazało się, że ograniczanie importu czarnego złota idzie rządowi bardzo słabo.

Energetycy wyszli na ulicę. Przyparty przez nich do ściany minister aktywów państwowych Jacek Sasin obiecał, że rząd potraktuje ich tak samo jak górników. I z nimi też podpisze umowę społeczną.

Rozmawiamy z posłanką Beatą Maciejewską o niedawno podpisanej umowie społecznej rządu z górnikami, o harmonogramie z października 2020 r., który zakłada zamknięcie ostatniej kopalni w 2049 r. A także o tym, czy Polakom w czasach kosmicznych podwyżek praw do emisji CO2 tylko uda się uniknąć podwyżek prądu.

Negocjacje z górnikami zakończone podpisaniem umowy społecznej trwały zdecydowanie dłużej niż to pierwotnie zakładano. Rząd nie traci jednak dobrego humoru i zapowiada, że na takich samych zasadach chce teraz usiąść do jednego stołu z energetykami i pracownikami z sektora węgla brunatnego. Te rozmowy mogą okazać się jednak jeszcze trudniejsze.

Koniec wielomiesięcznego, pełnego wybojów maratonu. W Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach dojdzie w piątek do podpisania umowy społecznej rządu z górnikami.

Największe związki zawodowe właśnie postanowiły zaapelować o zerwanie porozumienia z rządem. Chodzi o nowelizację Kodeksu pracy, która zakłada wpisanie na stałe pracy zdalnej do polskiego porządku prawnego.

Związkowcy z PGE, Tauronu i Enei skrzyknęli się i zawiązali Ogólnopolski Komitet Protestacyjni-Strajkowy Spółek Energetyczno-Górniczych, Okołoenergetycznych i Ciepłowniczych. Informują o tym w liście wicepremiera i szefa aktywów państwowych Jacka Sasina, tłumacząc, że bez gwarancji odbioru węgla dla energetyki – umowa społeczna z górnikami nie ma jakiegokolwiek sensu.

Pierwszy materiał o wynagrodzeniach górników wywołując burzę w internecie i gorącą dyskusję. Taki był jego cel. Chcemy zwrócić uwagę Polaków na to, że w tym urzędniczo-politycznym galimatiasie wszystko stanęło na głowie i należy coś z tym zrobić. Nie chodzi nam o szczucie Polaków na górników, ale o uświadomienie politykom, że czas wziąć odpowiedzialność za to, co dzieje się w polskich kopalniach.

Kolejne centrale związkowe zatwierdzają parafowaną wcześniej umowę społeczną. Polska Grupa Górnicza nawet zmontowała krótki film, która ma do niej skłonić jeszcze nieprzekonanych. Finalne podpisanie dokumentu - co otworzy drogę do negocjacji z Komisją Europejską - ma nastąpić w drugiej połowie maja.

Najnowsze dane GUS nie pozostawiają złudzeń: zarobki w górnictwie należą do najwyższych w polskiej gospodarce. Trochę słabo, biorąc pod uwagę sytuację finansową spółek węglowych, prawda?

To się nie uda, umowa jest nierealistyczna, nie służy ani górnikom, ani samorządom, a na jej realizację nie zgodzi się Komisja Europejska – tak pokrótce można streścić komentarze ekspertów po informacji, że rząd dogadał się z górnikami.

Po lekturze umowy społecznej rządu z górnikami dziwi przede wszystkim jedna rzecz: że nikt nawet słowem nie zająknął się o scenariuszu, w którym Bruksela wszystkie te uzgodnienia wyrzuca do kosza. Tak przecież nie od dziś przewiduje większość ekspertów.

Węgiel na pewno ma jakieś plusy, to niemożliwe, żeby nie miał. Ostatnio jednak tak się składa, że ludzkość skupia się głównie na jego oczywistych minusach. O złym wpływie jego spalania na środowisko i równie złym wpływie kosztów z tym związanych na gospodarkę napisano już bardzo dużo. Teraz dodatkowo pojawia się coś jeszcze.

Parafowanie umowy społecznej rządu z górnikami zaplanowano na najbliższą środę. Potem muszą ją zaakceptować organy statutowe poszczególnych związków zawodowych, na co będą potrzebować do dwóch tygodni. Proces ratyfikacji dokumentu przed Komisją Europejską ma rozpocząć się jeszcze w maju.

Do porozumienia między rządem a górnikami jest podobno tak blisko, że podpisy obu stron pod umową społeczna są jeszcze możliwe w kwietniu. Pod warunkiem, że strona rządowa zaproponuje odpowiednie wyrównywanie górniczych pensji w następnych latach.

To bardzo ryzykowny ruch rządu. Koronawirus przewraca rynek pracy do góry nogami, a poszczególne biznesy plajtują albo rozpaczliwie się przed tym bronią, ale jedna grupa zawodowa dostała wyjątkowe przywileje. Chodzi o górników, którym obiecano pracę do czasu zamykania kopalń.

Służby finansowe i kadrowe w Polskiej Grupie Górniczej (PGG) musiały odetchnąć z ulgą, jak się okazało, że pożyczka z Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR) w wysokości 1 mld zł jest już na koncie spółki. Już pal licho, że tych pieniędzy starczy raptem an kilka miesięcy. Gorzej, że tak po prawdzie nie da się ich odzyskać. Bo niby jak?

Zbliża się wielkimi krokami rekrutacja do szkół średnich, także na kierunki górnicze. Podzwoniliśmy, żeby sprawdzić, ilu jeszcze chętnych chce się uczyć fedrowania. I wychodzi na to, że w Polsce powoli przestajemy szkolić przyszłych górników. Przynajmniej na razie, do czasu wynegocjowania wreszcie z rządem umowy społecznej, która ma być fundamentem transformacji energetyki i górnictwa.

Plan rządu był taki: umowa społeczna z górnikami podpisana do końca marca, a na początku kwietnia notyfikacja Komisji Europejskiej. Ale niestety, negocjacje utknęły w martwym punkcie i będą kontynuowane po świętach wielkanocnych. A zasada teraz jest już taka: im dłużej będą trwać, tym więcej kasy pójdzie na utrzymanie PGG przy życiu.

Można upierać się przy węglu albo można stać się klimatycznym wojownikiem ściągającym, gdzie się da emisje CO2. Niestety, polski rząd wybrał najgorsze rozwiązanie i postanowił przeprowadzić transformację energetyczną w rozkroku. Ekipa premiera Morawieckiego wie, że podłączając górniczego trupa pod państwową kroplówkę, kupuje jedynie czas. Raptem kilka miesięcy.