Eksperci łapią się za głowy. Jazda po bandzie, manipulacja, oszustwo – mówią o porozumieniu z górnikami
Niektórzy eksperci nie zostawiają na porozumieniu rządu z górnikami suchej nitki. Ich zdaniem pasuje ono do rzeczywistości jak pięść do nosa. Miano mordercy naszego sektora wydobywczego już powoli dopasowywane jest do Brukseli, bo trudno przewidywać, by Komisja Europejska zgodziła się na datowanie węgla prze następne. dekady.
W tym samym czasie, kiedy delegacja rządowa dopinała porozumienie ze związkowcami górniczymi - efekt parudniowych i wielogodzinnych negocjacji - ulicami największych polskich miast zorganizowano pikiety Młodzieżowego Strajku Klimatycznego.
W odpowiedzi z Katowic nadeszły wieści, że polski rząd szybkiego rozwodu z węglem nie planuje. Jak to ujęto w podpisanym porozumieniu, ostatnia kopalnia Polskiej Grupy Górniczej zostanie zamknięta w 2049 r.
Porozumienie z górnikami, czyli jazda po bandzie
Eksperci stawiają sprawę jasno: rząd wykonał krok w tył. Aleksander Śniegocki, kierownik Programu Energia, Klimat i Środowisko, przekonuje że zamiast realistycznego planu wygaszania nierentownych kopalni połączonego ze wsparciem dla pracowników i lokalnych społeczności, mamy do czynienia z odkładaniem trudnych decyzji i próbą przerzucenia rosnących kosztów utrzymania sektora na resztę społeczeństwa. Podkreśla, że też pomysł dotowania węgla stoi w sprzeczności z unijnymi zasadami pomocy publicznej, które obowiązują już od 10 lat.
Marcin Popkiewicz z serwisu naukaoklimacie.pl przypomina zapisy Porozumienia Paryskiego i o wynikających z niego redukcjach emisji CO2 w 2030 i 2050 r. Pod tym kątem ocena porozumienia z górnikami może być tylko jedna.
Rząd z górnikami tworzy alternatywną rzeczywistość
Mydlenie oczu i górnikom i całemu społeczeństwu - tak z kolei rządowo-górniczą umowę widzi Izabela Zygmunt, ekspertka ds. klimatu w Polskiej Zielonej Sieci. Jak podkreśla, górnikom należą się zabezpieczenia i gwarancje, które w pierwszej kolejności muszą być realne. Tylko wtedy będzie można mówić o sprawiedliwej transformacji energetycznej.
Joanna Flisowska, koordynatorka zespołu klimat i energia w Greenpeace Polska, ocenia porozumienie z górnikami jeszcze ostrzej. Jej zdaniem to nic innego, jak oszukiwanie górników i ich rodzin.
Artur Soboń byłby zaskoczony, gdyby UE powiedziała nie
Od początku, kiedy porozumienie z górnikami ujrzało światło dzienne, eksperci zwracali uwagę na 12 punkt podpisanego dokumentu:
Chodzi o tę samą Komisję Europejską, która chce nowego celu redukcji emisji CO2 do 2030 r. na poziomie 55 proc. i planuje zabronić subsydiowania węgla i innych paliw kopalnych do końca 2025 r. W tym względzie przypominana jest europejska reakcja na informację Niemców, że pożegnają węgiel dopiero w 2038 r.
Tymczasem polski rząd wbrew wcześniejszym poczynaniom KE uważa, że szansy na dopłaty do górnictwa i to przez następne dziesięciolecia są całkiem spore.
Komisja Europejska oceni umowę społeczną
Umowa społeczna, na podstawie podpisanego z górnikami porozumienia, ma być gotowa do 15 grudnia. Dokument ma określić m.in. mechanizm dalszego finansowania górnictwa w Polsce. Zakłada się, że straty kopalni w kolejnych latach, wynikające z niskich cen rynkowych węgla pokrywane będą z budżetu państwa. I w takim kształcie umowa ma być zaprezentowana Komisji Europejskiej. Michał Hetmański, analityk z Instrat, zwraca uwagę, że do rozstrzygnięcia pozostają jeszcze kwestie związane ze smogiem. Warto przypomnieć, że z początkiem września Ministerstwo Klimatu pokazało plan „Polityki energetycznej Polski do 2040 roku”, który zawiera m.in. zakaz spalania paliw stałych w tym węgla w ogrzewnictwie indywidualnym do 2030 r. w miastach i do 2040 r. na wsiach.
