Gospodarka

W poniedziałek przed południem kurs dolara po raz pierwszy od czterech miesięcy spadł poniżej 4 zł. Nasza waluta nieustannie umacnia się od początku października, a ten proces gwałtownie przyspieszył w ostatnim tygodniu. Nie mniej spektakularna aprecjacja złotego następuje także względem euro i franka szwajcarskiego. Analitycy uważają, że złoty nie powiedział ostatniego słowa i jeszcze się umocni.

Eurostat podał, że inflacja konsumencka w Polsce w październiku wyniosła 6,3 proc. To nieco mniej niż 6,6 proc. podane przez Główny Urząd Statystyczny, ale instytucje te mają inne sposoby wyliczania wskaźnika wzrostu cen. Z jednej strony cieszy hamująca drożyzna, ale niepokoi fakt, że Polska wciąż należy do krajów unijnych z najwyższym wskaźnikiem inflacji. Unijna średnia to już tylko 3,6 proc., a są kraje, w których występuje deflacja, czyli nie spadek nie tempa wzrostu cen jak u nas, lecz po prostu spadek cen.

Top 20 największych gospodarek świata to z jednej strony niby nic istotnego, bo przecież nic się realnie nie zmienia po wejściu do tego grona, a do tego takie wejście nie jest raz na zawsze, można stamtąd także wypaść. Z drugiej strony w ciągu wielu ostatnich lat słyszałem wiele różnych opowieści ze strony polityków próbujących kreować poczucie dumy i potęgi państwa w oparciu właśnie o to, że możemy znaleźć się w gronie największych gospodarek świata. Wprawdzie większość tych historii dotyczyła wchodzenia do grupy G20, no ale tu i tu mamy dwudziestkę i chodzi o gospodarkę.

Ceny w październiku były o 6,6 proc. wyższe niż w tym samym miesiącu rok temu. Główny Urząd Statystyczny podał ostateczny odczyt wskaźnika inflacji, który okazał się o 0,1 pkt proc. wyższy, niż wskazywały wstępne dane. Inflacja w ostatnich miesiącach szybko spada, co jednak oznacza tylko tyle, że ceny rosną nieco wolniej niż jeszcze kilka miesięcy temu. Nie można też zapominać o efekcie bazy, czyli porównujemy obecne ceny do tych sprzed roku, gdy inflacja szalała już na dobre.

Zagraniczne firmy więcej pieniędzy wycofują z chińskiej gospodarki, niż w nią inwestują. W ostatnim kwartale Państwo Środka zanotowało negatywny bilans inwestycyjny na poziomie niemal 12 mld dol. i jest to pierwszy taki deficyt od ćwierćwiecza, czyli odkąd prowadzone są takie statystyki. Zagranicznych inwestorów do Chin zniechęcają nie tylko problemy gospodarcze tego kraju, ale także napięcia geopolityczne, które Pekin sam mocno podsyca w ostatnim okresie.

Całkiem mocne odbicie polskiego PKB względem poprzedniego kwartału, pozostawienie przez RPP stóp procentowych na niezmienionym poziomie, czy zmiana klimatu politycznego po 15 października to tylko niektóre z czynników, które powodują umocnienie złotego w ostatnich tygodniach. Kurs naszej waluty względem dolara jest najwyższy od początku września, a jej notowania w relacji do euro są bardzo blisko sytuacji z połowy wakacji, gdy wspólna waluta była najsłabsza od połowy 2020 roku.

Po dwóch kwartałach z rzędu na minusie w trzecim kwartale PKB wreszcie wyszedł na niewielki plus. W czwartym wzrost PKB ma już jeszcze wyraźniejszy. W efekcie cały rok zakończymy wzrostem. Ekonomistów niepokoją jednak słabe prognozy dla strefy euro i szerzej Unii Europejskiej. Wszystko wskazuje, że kłopoty Europy Zachodniej będą ciążyć nam najbardziej.

Saldo obrotów bieżących dziewiąty miesiąc z rzędu zamknęło się we wrześniu nadwyżką. Ekonomiści wskazują, że najbliższych miesiącach osłabienie gospodarcze za granicą wyraźnie ograniczy wzrost polskiego eksportu. W przyszłym roku zamiast nadwyżki, pojawi się deficyt.

Wskaźnik Przyszłej Inflacji (WPI), który z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem zapowiada kierunek zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych, utrzymał się w listopadzie na poziomie zbliżonym do poprzedniego miesiąca – podało we wtorek Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych (BIEC). W badaniu widać jednak wyraźny wzrost oczekiwań inflacyjnych, jednego z ważniejszych czynników podbijających oficjalne dane o dynamice cen konsumpcyjnych GUS.

Motoryzacja, branża rolno-spożywcza oraz przemysł metalowy to od lat koła napędowe polskiego eksportu. Przeszło 5 proc. firm z tych sektorów ma problemy z terminowym regulowaniem zobowiązań. Zaległości opiewają na 3,2 mld zł, największe problemy z rosnącym zadłużeniem mają producenci żywności. Czy pogłębiające się problemy niemieckiej gospodarki zaszkodzą naszym firmom? Okazuje się, że to wręcz okazja dla nich.

Spowolnienie gospodarcze w Niemczech powoduje, że uzależnione od zamówień z tego kraju firmy produkcyjne w Polsce kontynuują długą serię historycznie złych wyników koniunktury. Potwierdzenie znajdziemy w najnowszych wynikach badania PMI przeprowadzonego przez S&P wśród polskich przedsiębiorców. Niby najgorsze już może być za nami, ale do ożywienia droga jeszcze daleka.

Jeśli Komisja Europejska dopnie swego i przeforsuje ograniczenie konkurencji podatkowej między państwami UE, to Polska może na tym zyskać 13-14 mld zł rocznie. Takie wyliczenia przedstawił Polski Instytut Ekonomiczny w raporcie „Czy nowe zasady opodatkowania firm w UE zmniejszą skalę nieuczciwej konkurencji podatkowej?”

Nie tak miało wyglądać ożywienie gospodarcze w Chinach. Po pięciu kolejnych miesiącach negatywnych odczytów koniunktury w przemyśle we wrześniu wskaźnik PMI znalazł się na lekkim plusie, co miało zwiastować odwrócenie trendu, ale październik przyniósł kolejne załamanie. Sytuacja chińskiej gospodarki wciąż wygląda nie najlepiej i kraj ten zmaga się z wieloma problemami, a rząd w Pekinie stara się ożywić gospodarkę, dokonując potężnej emisji obligacji skarbowych.

Zaskakujący wynik badania Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych (BIEC). Wskaźnik Wyprzedzający Koniunktury (WWK) nieoczekiwanie wzrósł o 2,4 pkt. do 157,8 pkt. – To znaczący skok, zważywszy na utrwalone w ostatnich miesiącach tendencje stagnacyjne. Wzrost wskaźnika spowodowany był przede wszystkim istotnym przyspieszeniem podaży pieniądza oraz wzrostem zadłużenia gospodarstw domowych z tytułu kredytów – tłumaczy BIEC.

Arktyka znalazła się w grze trzech mocarstw: Rosji, Stanów Zjednoczonych oraz Chin. Choć dotychczas ten srogi dla człowieka teren był praktycznie niedostępny, to globalne ocieplenie przyspieszyło redukcję pokrywy lodowej. A to oznacza nowe możliwości wydobywcze, bo ten obszar kryje w sobie wielkie pokłady surowców takich jak ropa naftowa i gaz ziemny, ale również i zaniepokojenie możliwą rywalizacją na polu militarnym.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej poszybowało o 12 proc. w górę, przy inflacji na poziomie 14,4 proc. - wynika z najnowszych danych GUS za 2022 r. A to oznacza, że choć pensje statystycznie wzrosły, nie widzimy tego w naszych portfelach.

Emisja rządowych obligacji na kwotę 137 mld dol. to najnowszy pomysł Pekinu na załatanie dziury budżetowej i rozruszanie chińskiej gospodarki. Państwo Środka mierzy się z nadzwyczajnymi wydatkami w związku z wielkimi powodziami, a efektem tego było podniesienie deficytu budżetowego do 3,8 proc. chińskiego PKB. Nierozwiązanym problemem chińskiej gospodarki wciąż jednak pozostaje pogrążony w głębokim kryzysie rynek nieruchomości.

Aż o 11,5 proc. wyższy poziom produkcji budowlano-montażowej we wrześniu 2023 r. nie tylko niż rok wcześniej pozytywnie zaskoczył ekonomistów, którzy spodziewali się dużej poprawy koniunktury w tej branży, ale nie aż w takim stopniu (mediana prognoz wynosiła 6 proc.). Tak duży skok to w pewnym stopniu efekt niskiej bazy, czyli rok temu produkcja budowlano-montażowa wypadła wyjątkowo słabo, ale duże ożywienie w tej branży jest niezaprzeczalne. Ekonomiści nie mają wątpliwości, że koniunkturę napędzają fundusze unijne.

Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego o sprzedaży detalicznej we wrześniu nie napawają optymizmem - Polacy ostro wyhamowali z zakupami w sklepach stacjonarnych takich rzeczy, jak ubrania i obuwie, rzadziej też sięgają po prasę drukowaną oraz książki. Niezmiennie prym wiedzie sprzedaż samochodów, a im bliżej zimy, tym więcej kupujemy paliw.

Spadek produkcji w większości działów przemysłu we wrześniu to kolejny sygnał, że ten kluczowy sektor gospodarki znajduje się w kryzysie. Utrzymuje się tendencja wyhamowywania inflacji, ale ekonomiści wskazują, że po części wynika to ze słabej koniunktury. Niewiele dzieje się na rynku pracy, choć dane wskazują na lekkie pogorszenie się sytuacji zatrudnienia oraz lekki spadek dynamiki wzrostu płac. Na poprawę sytuacji gospodarczej trzeba zaczekać co najmniej do przyszłego roku.