„Wcześniejsza spłata kredytu? To niemożliwe”. Teraz muszą zapłacić miliony
Prezes UOKiK wydał właśnie decyzję wobec ProfiCredit Polska, która działała niezgodnie z ustawą o prawach konsumenta, utrudniając lub wręcz uniemożliwiając swoim klientom wcześniejszą spłatę kredytu. Spółka zapłaci prawie 10,4 mln zł kary.
Ustawa o kredycie konsumenckim jasno wskazuje, że każdy, kto zaciągnął kredyt lub wziął pożyczkę, ma prawo do spłaty całości lub części zobowiązania przed terminem określonym w umowie - niezależnie od tego, czy to zobowiązanie wobec banku, czy firmy pożyczkowej. Ta sama ustawa nakazuje pożyczkodawcom nie tylko umożliwienie wcześniejszej spłaty, ale też zwrócenie proporcjonalnej części pobranych opłat i prowizji.
Problem z wyegzekwowaniem swoich praw w tym zakresie mieli klienci ProfiCredit Polska. Po zbadaniu sprawy Prezes UOKiK uznał, że stosując praktyki utrudniające klientom spłatę kredytu przed terminem, spółka naruszyła zbiorowe interesy konsumentów.
Działania spółki ProfiCredit godzą w interesy ekonomiczne konsumentów, bowiem utrudniają lub wręcz uniemożliwiają im skorzystanie z ustawowych uprawnień. Wcześniejsza spłata kredytu jest prawem konsumenta, które skutkuje zmniejszeniem kosztu uzyskanego finansowania, nie powinno być ono w żaden sposób ograniczane przez przedsiębiorcę – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Konsument nie może w pełni korzystać z ustawy
ProfiCredit określiła zasady dokonania wcześniejszej spłaty w taki sposób, że konsument chcący uregulować całość kredytu przed terminem musi wpłacić jednorazowo całkowitą kwotę do zapłaty w wysokości wskazanej w umowie pożyczki, czyli bez uwzględnienia krótszego okresu kredytowania. Natomiast dokonanie częściowej wcześniejszej spłaty jest w ogóle niemożliwe.
W modelu spłat przyjętym przez ProfiCredit konsument nie może efektywnie wykonać uprawnienia przyznanego mu na mocy ustawy o kredycie konsumenckim. Nadpłacone kwoty, zgodnie z postanowieniami wzorców umów stosowanych przez spółkę, blokowane są do terminów płatności rat wynikających z harmonogramu. W konsekwencji takiego postępowania rata nie jest pomniejszana ani w części kapitałowej, ani w części odsetkowej.
Praktyki stosowane przez spółkę ProfiCredit Polska mogą zniechęcać konsumentów do dokonywania nadpłat. Sytuacja, w której stan zobowiązań konsumentów nie ulega zmianie, mimo że dokonując wyższych wpłat, podejmują większy wysiłek finansowy, kłóci się z ideą i celem wcześniejszej spłaty – zauważa Prezes UOKiK.
Zdaniem Prezesa UOKiK niedopuszczalne jest, że jednocześnie sama spółka może swobodnie dysponować nadpłaconymi środkami – do czasu ich zaliczenia zgodnie z przyjętą przez siebie zasadą lub dokonania rozliczenia pożyczki. Tym samym zdolność klienta spółki do przedterminowego uwolnienia się od długu ulega osłabieniu.
W związku z naruszeniem zbiorowych interesów konsumentów Prezes Urzędu nakazał zaprzestania wspomnianych praktyk i nałożył na ProfiCredit Polska łącznie blisko 10,4 mln zł (10 399 882 zł) kary. Szczegóły zakwestionowanych praktyk znajdują się w decyzji. Decyzja jest nieprawomocna, przysługuje od niej odwołanie.
Więcej wiadomości na temat kredytów można przeczytać poniżej:
Jakie ma prawa konsument?
Prawa przysługujące przy wcześniejszej spłacie pożyczki:
- Każda osoba, która ma kredyt konsumencki, może go wcześniej spłacić. W takiej sytuacji kredytodawca musi proporcjonalnie obniżyć wszystkie koszty kredytu (np. opłaty, prowizje, koszty ubezpieczenia) i oddać je konsumentowi.
- Kwota do zwrotu powinna zostać obliczona metodą liniową, która polega na podzieleniu wszystkich kosztów pozaodsetkowych przez liczbę dni kalendarzowych, w których miała obowiązywać umowa. Wynik mnoży się przez liczbę dni, o które skrócono okres kredytowania. Taka kwota powinna wrócić do konsumenta.
- UOKiK przygotował kalkulator, który pomaga wyliczyć orientacyjną kwotę do zwrotu według metody liniowej.
- O zwrot nierozliczonych części opłat za spłacony kredyt lub pożyczkę możesz się ubiegać, jeżeli zawarłeś umowę po wejściu w życie ustawy o kredycie konsumenckim, tj. po 18 grudnia 2011 roku. Termin przedawnienia roszczeń wynosi 10 lat dla spłat dokonanych przed 9 lipca 2018 roku i 6 lat dla spłat dokonanych po tej dacie.
- Aby odzyskać należne środki, złóż reklamację. Możesz skorzystać z gotowego formularza i wysłać go do instytucji finansowej, która udzieliła ci pożyczki lub kredytu konsumenckiego.
- Dla umów zawartych przed 18 grudnia 2022 roku obowiązują limity pozaodsetkowych kosztów kredytu z ustawy o kredycie konsumenckim i zależą od długości okresu kredytowania. Maksymalnie mogą wynieść 25 proc. pożyczonej kwoty plus 30 proc. za każdy rok kredytowania, jednak nie więcej niż 100 proc. kredytu.
- Obecnie, po nowelizacji ustawy antylichwiarskiej, pozaodsetkowe koszty kredytu nie mogą być wyższe niż 45 proc. całkowitej kwoty kredytu.
- Sprawdź, czy firma pożyczkowa lub pośrednik kredytowy widnieje w rejestrze Komisji Nadzoru Finansowego.
Pomoc dla konsumentów:
- Infolinia konsumencka: 801 440 220 lub 222 66 76 76
- formularz kontaktowy: poradydlakonsumentow.pl
- Rzecznicy konsumentów – w twoim mieście lub powiecie.
