węgiel

Fundacja Instrat opublikowała Przegląd Węglowy za listopad 2024 r. Zgodnie z tradycją, wraz z nastaniem jesienno-zimowej aury wzrasta zapotrzebowanie na energię. Stało się tak za sprawą głównie węgla kamiennego. Na rekord poszedł też gaz. A nasze OZE? Tym razem wyraźnie ustąpiły paliwom kopalnym.

Bezcenne polskie złoża mogą trafić w ręce niemieckiej firmy. Za nami pierwsze spotkanie Marzeny Czarneckiej, szefowej Ministerstwa Przemysłu, z przedstawicielami spółek JSW, JSW Koks, a także związkowcami. Kolejne zaplanowano na 10 lutego. Powodem jest kiepska sytuacja finansowa spółki. Niestety, za chwilę na całą Jastrzębską Spółkę Węglową może spaść kolejne nieszczęście, które dodatkowo chaos tylko pogłębi. Chodzi o koncesję na złoża węgla koksującego w Dębieńsku. Niewykluczone, że trafi ona w ręce naszych zachodnich sąsiadów, a JSW obejdzie się smakiem.

W Europie cena węgla obecnie jest na bardzo podobnym poziomie co rok temu. Wtedy załamanie cenowe przyszło w drugiej połowie stycznia. Czy teraz będzie tak samo? Czas pokaże. Na razie, przynajmniej na rodzimym podwórku, nie ma co wypatrywać jakichkolwiek obniżek. Ale i tak warto sprawdzać oferty naszych spółek węglowych, które różnymi nowościami starają się, jak mogą, nęcić klientów.

Wychodzi na to, że nowe normy jakości dla węgla to dyżurny straszak w naszym kraju. Jeszcze za poprzedniego rządu związkowcy straszyli, że przez te regulacje polskie górnictwo rozkraczy się na środku drogi, trzeba będzie zamykać kopalnie i zwalniać górników. Jak okazało się, że to bujda na resorach, nowe normy jakości teraz straszą już czymś innym. Podobno przez nie w Polsce będzie jeszcze droży węgiel.

Początek roku 2025 przyniósł alarmujące dane dotyczące jakości powietrza w Polsce, która jak zwykle jest liderem pod względem największego stężenia smogu w UE. W takich miejscowościach jak Garlica Murowana (woj. małopolskie) i Odrowąż (woj. opolskie) normy zanieczyszczeń powietrza zostały przekroczone o rekordowe wartości – odpowiednio o 3718 proc. dla pyłów PM2.5 i 1232 proc. dla PM2.5. Niestety, smog znów pokrył kraj gęstym, duszącym mlekiem, co uczyniło Polskę jedną z najbardziej zanieczyszczonych plam na mapie Europy. W miastach takich jak Chełm czy Piotrków Trybunalski sytuacja również nie napawa optymizmem, a eksperci alarmują, że brak działań ze strony władz może tylko pogorszyć kryzys.

Ten rok nie zaczął się dobrze dla przeciwników odnawialnych źródeł energii. Czekający z utęsknieniem na drugą kadencję prezydenta Donalda Trumpa, który obiecał renesans paliw kopalnych, muszą ciskać pod nosem najgorsze przekleństwa, bo od dwóch dni w Polsce nieźle wieje, a do tego nawet porządnie świeci. A to ma swoje konkretne przełożenie na cenę energii. Przez co nie wiadomo już, jakimi argumentami bronić jeszcze węgla.

Think tank Ember wylicza, że produkcja węgla w krajach OECD zmniejszyła się o połowę od szczytu w 2007 r. Na krajowym podwórku w październiku mieliśmy za to do czynienia z węglowym przebudzeniem. Miesięczne wydobycie dopiero drugi raz w roku przekroczyło 4 mln t. Wyraźnie wzrosła też sprzedaż czarnego złota. Ale zapasy przy kopalniach i tak ponownie spuchły.

Zimą węgiel w Polsce nie drożeje. Jeżeli więc liczysz na tańszy opał przed świętami, to musisz uzbroić się w dodatkowe pokłady cierpliwości. Na razie cena węgla pozostaje bez zmian. Żadnych modyfikacji w ofertach nie wprowadzają spółki wydobywcze, sprzedające opał klientom indywidualnym, nic nie upuszczają też składy węgla. Tymczasem w Europie węgiel z tygodnia na tydzień staje się coraz tańszy.

Obecnie cena gazu na holenderskiej giełdzie oscyluje między 46 a 48 euro za jedną megawatogodzinę. I w najbliższym czasie raczej nie należy spodziewać się niższych stawek. Jak już to będzie tylko drożej. Bo ujemna temperatura i zmiany w krajowych miksach energetycznych, jakie nastały w ostatnich latach, powodują rekordowe zużycie błękitnego paliwa. Przez to też widmo, że zacznie go brakować, znowu staje się realne.

Nie mam wyrobionego zdania względem ekologicznych i klimatycznych protestów. Jedno wiem na pewno: nie powinny nikomu utrudniać życia, zwłaszcza tym, którzy do większych emisji i zmian klimatu przyczynili się w najmniejszym stopniu albo nawet wcale. Zastanawia mnie też efektywność tego typu akcji, chyba głównie przeprowadzanych na zasadzie: byle było głośno, byle o tym mówili. A do Greenpeace Polska mam radę: następnym razem, jak będziecie chcieli namawiać do odchodzenia od węgla, na cel błagam nie bierzcie Ministerstwa Przemysłu, to nie ma przecież żadnego sensu.

Chociaż Czesi napsuli nam sporo krwi, to i tak kompleks energetyczny w Turowie miał pracować nawet do 2044 r. Ale zdaniem analityków koniec dla węgla brunatnego nadejdzie znacznie szybciej. Oliwy go ognia dolewa najnowszy raport NIK, który krytykuje proces wydłużeniu terminu obowiązywania koncesji dla Kopalni Węgla Brunatnego Turów.

Ciągle nie wiadomo, jaki los spotka aktywa węglowe spółek energetycznych, które stanowią dla nich bardzo kosztowny balast, mocno utrudniający zieloną transformację. O skupieniu ich przez Narodową Agencję Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) można już zapomnieć. Wytwórcy energii są gotowi sami się tym zająć, ale jak się dowiadujemy, rząd cały czas analizuje sprawę i za kilka tygodni powinniśmy poznać wyjście z tej patowej sytuacji.

W Europie cena węgla wydaje się być na stabilnym poziomie, chociaż jest wyraźnie drożej niż przed kryzysem energetycznym. Na rodzimym podwórku promocjami ciągle kusi sklep PGG, a dwa zakłady górnicze Południowego Koncernu Węglowego (PKW) chwalą się nowymi cennikami. Pojawił się także nowy rodzaj węgla.

Zaczęły obowiązywać nowe normy jakości paliw stałych, w tym węgla. Najwcześniej, bo od 1 grudnia wchodzą w życie zapisy zakazujące używania nazw opału wprowadzających w błąd konsumentów, a do takich zdecydowanie należał ekogroszek. Teraz zgodna z prawem jest nazwa orzech, kostka, albo groszek. Jak mają się do tego sprzedawcy węgla? Jestem już po takich zakupach i wiem, jak jest.

Sklep PGG chce jak najlepiej wykorzystać środek sezonu grzewczego i co chwilę wprowadza do swojej oferty kolejne nowości. Nie dość, że obowiązują ciągle dwie promocje, to teraz dodatkowo pojawił się nowy rodzaj węgla. Przy okazji dostawy zamówionego towaru nie trzeba liczyć już wyłącznie na Kwalifikowanych Dostawców Węgla (KDW).

Pamiętacie jeszcze Narodową Agencję Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE)? Miała odkupić aktywa węglowe od największych spółek energetycznych. Na to liczyli w PGE, Tauron, Enea i Energa. Ale od miesięcy wiadomo, że to raczej się nie wydarzy. Teraz potwierdza to też najnowsza strategia Enei, z której wynika, że węgiel zostanie z tą spółką jednak na dłuższy czas.

W portach ARA, europejskim benchmarku dla ceny węgla, tona czarnego złota wyceniana jest od tygodnia od 123 do 125 dol. To nieznacznie drożej niż roku temu o tej porze, kiedy nie udało się przebić granicy 120 dol. Na krajowym podwórku zainteresowani zakupem węgla powinni się ucieszyć – pojawiła się nowa promocja.

Ambitny scenariusz Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r. (KPEiK) zakłada, że już w 2030 r. węgiel będzie miał udział w naszym miksie energetycznym na poziomie tylko 22 proc. To rozsierdziło górników, którzy cały czas wierzą, że zgodnie z podpisaną umową społeczną będą wydobywać węgiel jeszcze przez ćwierć wieku do 2049 r. Ale nie tylko oni patrzą krzywo na ten dokument i na przedstawiony w nim model transformacji energetycznej. Z jego krytyką nie kryją się także eksperci z Fundacji Instrat.

To będzie wyjątkowa zima dla mieszkańców bloku wielorodzinnego w Urszulinie w woj. lubelskim. Tym razem nie będą musieli mocno trzymać się za kieszenie przy okazji opłacania rachunków za ogrzewanie. A to wszystko dzięki zamontowaniu pomp ciepła. Że niby drogi interes i się nie opłaca? W Urszulinie zwrot z inwestycji ma nastąpić w niecały rok.

Nie do końca rozumiem, dlaczego po opublikowaniu przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska wraz z Ministerstwem Przemysłu rozporządzenia dotyczącego nowych norm jakości paliw stałych, w tym węgla, nie jesteśmy świadkami żadnych górniczych manifestacji. Przecież ostatnio przy okazji nieudanej próby wycofania ze sprzedaży mylącego klientów opału nazywanego ekogroszkiem, związkowcy mówili o zamykaniu kopalń i zwalnianiu ich pracowników. Ale teraz takich scenariuszy nikt już nie kreśli. Co wcale nie znaczy, że nowe normy nie stoją w gardle branży, o czym mogą świadczyć słowa wiceprezes Polskiej Grupy Górniczej (PGG).