transformacja energetyczna

W ostatnich tygodniach pandemia koronawirusa zdominowała przekazy medialne. Mimo to warto zwrócić uwagę na informację, która pojawiła się w tym tygodniu i mówi o stanie państwa polskiego równie dużo, co przepełnione szpitale.

Ruszyła wymiana stołków w największych spółkach w kraju. Pierwszym sygnałem było odejście szefa PGNiG. Potem nastały pierwsze roszady w Polskiej Grupie Górniczej, a także Grupie Azoty. I chociaż odwoływanym menadżerom pewnie nie jest do śmiechu, to na jednej twarzy dobry humor musi być widoczny od ucha do ucha.

Najnowsze stanowisko Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” i działającego przy nim zespołu ds. polityki klimatycznej nie zostawia na rządzących suchej nitki. Związkowcy zarzucają premierowi Mateuszowi Morawieckiemu i jego ekipie wprowadzanie społeczeństwa w błąd.

Takiego ciosu polskie górnictwo raczej się nie spodziewało. Grupa Badawcza Sprawiedliwej Transformacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach chce, żeby region odchodził od węgla w zdecydowanie krótszym czasie niż to pierwotnie założono.

Związkowcy z Tauronu Polska Energia zaostrzają protest. Tym razem na poważne podejście do sprawy dają rządowi czas do ostatniego poniedziałku października. Potem grożą blokadami ulic i wszczęciem protestu głodowego.

Doradcą rządu w zakresie przekształceń w sektorze elektroenergetycznym została firma KPMG Advisory. Do końca roku ma czas na przygotowanie projektu przebudowy całego sektora w Polsce. Końcowy dokument może skrajnie różnić się od zapisów porozumienia rządu z górnikami.

Już ponad 400 górników z 10 kopalni protestuje pod ziemią, a przed nami kolejna tura rozmów między rządową delegacją a związkowcami. Z nieoficjalnych informacji wynika, że pracownikom kopalni pozostających w najgorszej sytuacji finansowej proponowane są różne formy odchodzenia z pracy. Chodzi oo przedemerytalne urlopy. Oficjalnie zaś transformacja ma przybrać długofalowy model niemiecki.

Już nie tylko zaostrzająca się polityka klimatyczna powoduje, że polskie firmy idą w kierunku zielonej transformacji energetycznej. Równie ważne są zmiany polityczne, budowa zielonej prawicy i odebranie monopolu lewicy na ekologię i walkę ze zmianami klimatu.

Z jednej strony podpisują z Amerykanami umowę dotyczącą energii jądrowej, z drugiej boją się powiedzieć górnikom, że nadszedł czas zamykania kopalń. Tę dziwną grę w dwa ognie ilustrują plany dotyczące pełnomocnika ds. restrukturyzacji górnictwa. Ma zniknąć z rządu, a zastąpi go inny pełnomocnik, już bez „górnictwa” w nazwie. To chyba nie przypadek.

Hipokryzja jest wtedy, jak ktoś mówi jedno, a robi drugie. Czy takim terminem można okrasić tych, którzy nawołują do transformacji energetycznej i szykują Europie Nowy Zielony Ład, a jednocześnie na rodzimym podwórku cały czas łożą górę pieniędzy na wsparcie paliw kopalnych?

Zgodnie z informacją Ministerstwa Klimatu na czele krajowego systemu obsługującego wydatkowanie środków w ramach Funduszu Modernizacyjnego ma stanąć Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Województwa małopolskie, dolnośląskie, lubelskie, łódzkie, wielkopolskie i śląskie - te regiony mogą liczyć na wsparcie ze strony Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Tak zdecydowała Komisja Europejska, która teraz oczekuje opracowywania planów regionalnych transformacji.

Ograniczenie o połowę środków z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji dla tych państw, które uparcie odwracają się plecami od zapowiedzianej w 2050 r. neutralności klimatycznej i nie chce odejść od węgla. To jeden z proponowanych mechanizmów w kolejnym unijnym budżecie. W całej UE jest tylko jeden taki kraj: Polska.

Po wstępnej prezentacji założeń zielonego skrętu UE w gabinecie premiera Mateusza Morawieckiego nastał nerwowy niepokój. Okazało się, że pieniądze z Funduszu Transformacji będą dzielone na wszystkich, a nie tylko na tych, co są za bardzo złączeni z węglem. A to powoduje, że Zielony Ład może być dla Polski wyjątkowo kosztowny.

Unia Europejska zgodnie z zapowiedziami przykręca zieloną śrubę. Fundusz Transformacji Energetycznej pomoże tylko tym, którzy przedstawią konkretny plan działania do 2030 r. Na domiar złego do unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS) ma być włączony metan.

W przyszłym tygodniu poznamy szczegóły Europejskiego Zielonego Ładu. Decyzje, jakie wkrótce zapadną, są niezwykle ważne dla przyszłości Górnego Śląska. Najbardziej uprzemysłowiony region Polski nie odwraca się od OZE. Samorząd wojewódzki już policzył, ile potrzeba pieniędzy na transformację. No cóż, tanio nie będzie.

Podczas szczytu UE doszło do porozumienia w sprawie podstawowego założenia Europejskiego Zielonego Ładu. Chodzi o neutralność klimatyczną, która ma nastać na Starym Kontynencie w 2050 r. Z tego czasowego drogowskazu wyłączono jednak jeden kraj: Polskę.

Europejski Zielony Ład przyjęty. Szczegóły mamy poznać w przyszłym roku. Ale już teraz wiadomo, że transformacja będzie przebiegać na wszystkich frontach. Zdaniem eurodeputowanego Grzegorza Tobiszowskiego po deklaracjach o pieniądzach niezbędnych na przeprowadzenie tych zmian - osobna dyskusja powinna rozpocząć się w województwie śląskim.

Jednym z założeń Europejskiego Zielonego Ładu ma być powołanie nowego podmiotu finansowego, który dopilnuje skrętu w zieloną energię. Chodzi o Europejski Bank Klimatyczny.

Jadwiga Emilewicz, szefowa Ministerstwa Rozwoju, zapowiedziała, że jeszcze w grudniu, na Komitecie do spraw Europejskich, zaprezentuje propozycje dotyczące sukcesywnych zmian w naszym miksie energetycznych, gdzie do tej pory dzieli i rządzi węgiel. To ma być chyba nasza odpowiedź na Europejski Zielony Ład.