Rosja

Zbrodnicza napaść Rosji na Ukrainę, w której giną cywile z premedytacją brani na cel przez rosyjskie wojsko, wciąż nie doczekała się odpowiedzi Zachodu w postaci istotnych sankcji. Są jednak znaki, że coś się w końcu zmieni, bo coraz większe szanse są na odcięcie od systemu SWIFT, a nieoficjalnie mówi się o sankcjach Unii Europejskiej na Władimira Putina. Na razie o północy wchodzi zakaz lotów rosyjskich samolotów nad Polską.

Przeszło dobę od rozpoczęcia wojny na Ukrainie samoloty pasażerskie linii Aerofłot latają nad polską przestrzenią powietrzną, a samolotem PLL LOT możemy polecieć z Warszawy do Moskwy. Pasażerowie mogą z łatwością zapomnieć, że tuż obok toczy się właśnie regularna wojna. Premier Mateusz Morawiecki poinformował, że rząd pracuje nad wprowadzeniem zakazu lotów nad Polską dla rosyjskich linii lotniczych.

Na razie przez rosyjską agresję na Ukrainie nie musimy martwić się o dostawy energii elektrycznej i ciepła. Gorzej będzie, jak wprowadzane na Moskwę restrykcje dotyczyć będą też węgla. Być może wtedy trzeba będzie plan likwidacji polskich kopalni pisać od nowa. Ale są jeszcze Niemcy, którzy już nie zgodzili się na wyłączenie Rosji z systemu SWIFT i z importem energii, od którego są też uzależnieni, może być tak samo.

Zachód srogo się oszukał racjonalnie analizując podstawy do rozpoczęcia wojny Rosji z Ukrainą. Finansowo Władymir Putin może tylko stracić, eksperci mówią o miliardach dolarów, jakie rosyjski prezydent już na starcie utopi w konflikcie, nic w zamian nie zyskując. Ale w tej wojnie nie chodzi o pieniądze.

Wojna na Ukrainie powoduje niespotykane zamieszanie na rynkach. Warszawska giełda z zakończyła czwartek dwucyfrowymi spadkami. Spadki na złotym są tak gwałtowne, że eksperci coraz częściej zapowiadają, że do akcji wkroczyć może NBP. Jeśli panika na rynku będzie się utrzymywać, może do niej dojść już w piątek. Eksperci przypominają niedawny pomysł szefa NBP.

Kryptowaluty zaliczają przez wojnę na Ukrainie potężny zjazd. To chyba ostatecznie zadaje kłam tezie, że bitcoin et consortes to tzw. bezpieczna przystań dla inwestorów, bo cyfrowe waluty nie po raz pierwszy nie radzą sobie z potężnymi zawirowaniami na rynkach.

Wybuch wojny w Europie po ataku Rosji na Ukrainę stał się faktem, więc Zachód uruchamia zapowiadane od dawna sankcje gospodarcze. Pierwsza seria sankcji zostanie ogłoszona jeszcze w czwartek po południu, ale w kolejnych dniach mają dołączyć do nich kolejne. Sankcje mają ogłosić też Stany Zjednoczone, Kanada, Wielka Brytania, Australia, a nawet Japonia.

Jak wskazała na Twitterze Joanna Pandera z Forum Energii: sprzedając ropę, gaz i węgiel Rosja zarobiła na kontraktach z Polską w ciągu 20 lat ponad 900 mld zł. To oczywiście nic przy kontraktach z Niemcami, ale zanim zaczniemy Berlinowi wytykać, że wspiera agresję na Ukrainę, spójrzmy też na siebie.

Akcje Gazpromu, Sbierbanku i Rosnieftu tanieją o przeszło połowę, indeks RTS skupiający 50 największych rosyjskich spółek jest już 47 proc. na minusie. Z rosyjskiego rynku kapitałowego wyparowało w pewnym momencie nawet 180 mld dol., a sankcje Zachodu za agresję na Ukrainę jeszcze nawet nie weszły w życie.

Rosja zaatakowała Ukrainę, a Putin zagroził opcją atomową, jeśli Zachód wtrąci się w ten konflikt. Reakcja rynków na wydarzenia na Wschodzie jest gwałtowna. Na rynku walutowym złoty od rana traci, złoty do dolara i franka szwajcarskiego osłabiał się w najgorszym momencie 2,3 proc.

Rosja może zemścić się na Unii Europejskiej za sankcje i zakręcić kurek z gazem. Polska ze swoimi zapasami ma wytrzymać co najmniej miesiąc, ale Ukraina tylko tydzień. Putin może też zdecydować się na inne rozwiązanie i niektórym państwom będzie surowce energetyczne dostarczał nadal, a niektórym wcale. Pewne jest jedno: nie po to Kreml latami uzależniał Europę, żeby teraz z tym nic nie robić.

Rosja uznała wczoraj niepodległość republik ludowych Doniecka i Ługańska na południowo-wschodniej Ukrainie. Dzisiaj nastąpiła ratyfikacja tego aktu w rosyjskim parlamencie. Jednocześnie ten akt zawiera udzielenie republikom pomocy gospodarczej, finansowej oraz w zakresie bezpieczeństwa. Pojawiły się informacje o obecności wojsk rosyjskich w pobliżu Doniecka. Wszystko to wpłynęło na ceny surowców na rynkach światowych.

Boris Johnson ogłosił we wtorek, że w odpowiedzi na uznanie przez Rosję tak zwanych ludowych republik w Donbasie sankcjami zostanie objętych pięć rosyjskich banków i trzech oligarchów działających w Wielkiej Brytanii. Szef rządu w Londynie ostrzegł, że jeśli dojdzie do dalszej eskalacji ze strony Moskwy, uruchomione zostaną kolejne sankcje. Wcześniej zablokowanie Nord Stream 2 w ramach sankcji na Rosję ogłosił rząd w Berlinie. Fot. Andrew Parsons / No 10 Downing Street

Trwają już pierwsze kuluarowe rozmowy, ale negocjacje rządowe w ramach Forum Krajów Eksportujących Gaz (GECF) wystartują 22 lutego. Główne tematy są dwa: co zrobić, żeby jak najszybciej zwiększyć ilość gazu ziemnego na rynku. A także jak na te finansowe mechanizmy wpłynie ewentualna agresja Rosji na Ukrainę. Nic więc dziwnego, że Władymir Putin ma w tym spotkaniu nie wziąć udziału.

To przykład chyba najbardziej bezczelnego konfliktu interesów wśród przywódców cywilizowanych państw w tym wieku. Tuż przed złożeniem urzędu kanclerskiego w 2005 r. Gerhard Schroeder podpisał z Rosją umowę o budowie Gazociągu Północnego, a kilka tygodni później zasiadł w radzie nadzorczej tego kontrolowanego przez Gazprom konsorcjum. Były polityk CSU dla Kremla pracuje do dziś, a jednocześnie dostaje z niemieckiego budżetu miliony euro na swoje biuro w Berlinie. Są poważne plany, by mu te pieniądze zabrać. Fot. Tim Reckmann/Flickr (CC BY 2.0)

Napięta sytuacja na Ukrainie powoduje, że na rynkach grają emocje. W piątek wieczorem złoty nagle osłabił się do głównych walut i to bardzo mocno, nawet o 10 groszy. W poniedziałek znów nagle zaczął tracić, a potem nagle sytuacja się odwróciła. Do osłabienia waluty przyczynił się wpis na Twitterze, do odrabiania strat zachęciła ją depesza Reutersa.

Wojna na Ukrainie wydaje się nieunikniona. Informacje płynące ze wschodu wywołują niepokój i niepewność. W takich momentach częściej niż zwykle staramy się trzymać gotówkę blisko siebie. Pokazała to już pandemia koronawirusa. Zapotrzebowanie na gotówkę w Polsce wzrosło skokowo. Narodowy Bank Polski zapewnia, że gotówki w bankach nie zabraknie.

Niemcy rozgrywają swoją partię szachów, w której hetman ma tylko jedno zadanie: tak poukładać energetyczne klocki, żeby Berlin mógł spokojnie dalej zamykać najpierw elektrownie jądrowe, a potem te na węgiel. A będzie to możliwe tylko i wyłącznie dzięki rosyjskiemu gazowi. Dlatego w sprawie konfliktu na Ukrainie rząd naszych zachodnich sąsiadów wyprawia coraz dziwniejsze polityczne piruety.

Ustawa górnicza przeszła przez Sejm i zamierza namieszać w cenach węgla. Pamiętacie czasy ekogroszku po 2000 zł? To już nieaktualne. Przygotujcie się na podwyżki cen węgla.

Po tym, jak budowa nowego bloku węglowego w Elektrowni Ostrołęka, a następnie zakończenie prac i rozbiórka pochłonęły w sumie jakieś 1,5 mld zł – teraz chcemy wydać ponad dwa razy więcej, ale tym razem na moce gazowe. Na szczęście podobnym tropem nadążają Niemcy, którzy wbrew sprzeciwowi kilku państw, do unijnej taksonomii wpychają na siłę gaz ziemny. Taki scenariusz najbardziej podoba się Rosji.