NABE

Agresja na Ukrainie zmienia dotychczasowy układ energetyczny. Eksperci biją na alarm, że krajowe gospodarki, obecnie tak gremialnie wracające do paliw kopalnych, mogą raz na zawsze zniwelować Zielony Ład i planowaną w 2050 r. neutralność klimatyczną. Ale nie wszystkich martwi tak obrót sprawy. Na przykład polscy górnicy nie kryją zadowolenia.

Wcześniej można było przypuszczać, że Komisja Europejska będzie kręcić nosem na umowę społeczną z polskimi górnikami, która zezwala zamykać ostatnie kopalnie dopiero w 2049 r. Ale wojna na Ukrainie wszystko zmienia. Priorytetem jest uniezależnić się energetycznie od Rosji. Dlatego może jednak Bruksela zgodzi się na pomoc publiczną dla naszego górnictwa. Rząd to wie i kuje żelazo póki gorące. Coraz bliżej do powołania do życia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE).

Nie zamierzam w nieskończoność wypominać wicepremierowi Sasinowi poprzednich wpadek. Ale tak się składa w promowany przez szefa MAP model transformacji energetycznej nie wierzę. Tak jak w amerykańskie dolary, które ni stąd, ni zowąd mają nagle wspomóc polskie spółki energetyczne.

To wcale nie Bruksela zarabia na wysokich rachunkach za prąd. Fundacja Instrat wskazuje wprost, że najbardziej z takiego obrotu sprawy cieszą się państwowe spółki energetyczne, którym przy takich zwyżkach łatwiej ukryć swoje rekordowe marże. Rząd mógł ulżyć kieszeniom Polaków tak jak inni: idąc bardziej w OZE. Ale zamiast tego woli namawiać Brukselę do dotowania polskiego górnictwa przez następne 10 lat.

Rząd nie reaguje na ostrzeżenia ekonomistów, że rachunki za prąd jeszcze mocniej wzrosną i nie słucha też oczywiście aktywistów klimatycznych, tylko konsekwentnie realizuje swój pomysł konsolidacji aktywów węglowych. Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) ma przeprowadzić swoje porządki do końca 2022 r. (fot. Kym Farnik/Flickr CC BY-NC-ND 2.0)

Ministerstwo Aktywów Państwowych zapowiedziało w najbliższych dniach złożenie wniosku notyfikacyjnego w Komisji Europejskiej, dotyczącego umowy społecznej rządu z górnikami. A na podpis prezydenta czeka przyjęta przez Sejm ustawa górnicza. Szkoda tylko, że w rządzie nikt nie bierze pod uwagę scenariusza, w którym Bruksela nie godzi się na wyciąganie polskiego górnictwa z finansowego dna publicznymi pieniędzmi.

Coraz więcej wątpliwości wokół Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Związkowcy przekonują, że musi powstać parę takich agencji, konkurujących ze sobą. A najlepiej zwołać energetyczny okrągły stół i wszystko od nowa ustalić.

Do grona krytyków projektu Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) dołączył analityk think-tanku WiseEuropa. Instytut pisze, że powołanie NABE opóźni proces odchodzenia Polski od energetyki opartej na węglu, za co w przyszłości zapłacą odbiorcy prądu. Mało tego – w skrajnym przypadku taka polityka może dać eurosceptykom mocne argumenty, kładąc fundamenty pod polexit.

Jeśli odstawimy węgiel znacznie wcześniej, niż to pierwotnie ustalono, możemy zyskać gigantyczną górę pieniędzy. A jeśli będziemy bronić węgla jak niepodległości, to cała suma przejdzie nam koło nosa. Takie wnioski płyną z najnowszego raportu Instytutu Ekonomii Energii i Analiz Finansowych (IEEFA). Całe opracowanie poświęcone jest Polsce i zaplanowanej u nas dekarbonizacji.

Do NABE uwagi mają już nie tylko związkowcy i aktywiści klimatyczni. Wątpliwości zgłaszają członkowie rządu Mateusza Morawieckiego, Urząd Regulacji Energetyki i Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Związkowcy z Krajowego Sekretariatu Górnictwa i Energetyki NSZZ Solidarność 80 napisali list do wicepremiera i ministra aktywów państwowych Jacka Sasina. Chcą wyjaśnień w sprawie Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) i tych dotyczących niedawnego Szczytu Klimatycznego COP26.

Informacja o tym, że jest wstępne porozumienie w sprawie przekształcenia PGE GiEK w Narodową Agencję Bezpieczeństwa Energetycznego wywołała ogromne zamieszanie w związkach zawodowych. Wśród związkowców nie ma zgody co do kształtu przyszłej transformacji energetycznej. Zdań i opinii jest prawie tyle, co central związkowych.

Rząd wymyślił, że ze spółki Polska Grupa Energetyczna Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna zrobi Narodową Agencję Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) i w ten sposób zacznie sprzątanie aktywów węglowych. Zapomniał o tym wspomnieć związkowcom i przez to szykuje się gruba awantura.

Wydawałoby się, że reformę polskiego górnictwa dokończy Artur Soboń, który negocjował z górnikami umowę społeczną i stoi też za opracowaniem ram Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Ale niespodziewanie, w trakcie negocjacji już z Komisją Europejską Soboń zmienił resorty i z górnictwem nie ma już nic wspólnego. Związkowcy jednoznacznie oceniają tę etatową roszadę.

Chociaż Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) jeszcze nie powołano do życia, to z pomysłu wydzielenia aktywów węglowych nikt się nie wycofuje. Ministerstwo sprawujące piecze nad państwowymi udziałami podpisało już w tej sprawie list intencyjny z Tauronem.

Ogólnopolski Komitet Protestacyjno-Strajkowego Spółek Energetyczno-Górniczych, Okołoenergetycznych i Ciepłowniczych organizuje briefing prasowy przed Kancelarią Premiera. Związkowcy przekażą szefowi rządu Mateuszowi Morawieckiemu list z żądaniem podjęcia natychmiastowych działań związanych z podwyżkami cen prądu i ciepła.

Po tym, gdy rząd poszedł na rękę górnikom w sprawie umowy społecznej, o swoje zaczęli też walczyć energetycy. Wygląda na to, że też dostaną to, co chcą, bo dla rządu liczy się tylko ich zgoda na utworzenie Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Reszta nie ma większego znaczenia.

„Solidarność” napisała list w sprawie Tauronu do ministra aktywów państwowych Jacka Sasina. Związkowcy żądają audytu spółki, bo inaczej rosnące z dnia na dzień niepokoje społeczne będą eskalować.

Coraz bardziej kreśli się przyszła struktura Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE), która ma po państwowych spółkach posprzątać aktywa węglowe. Związkowcy martwią się, że znowu wszytko będzie zrobione zagranicznymi rękami.

Chociaż Ministerstwo Aktywów Państwowych oficjalnie zakończyło konsultacje dotyczące projektu powołania do życia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE), to do licznego już grona ekspertów, którzy na tych propozycjach legislacyjnych nie zostawiają suchej nitki, dołączają kolejni.