emisja metanu

Pojawił się Global Methane Tracker 2025. Raport nie jest zbyt przyjemną lekturą, bo wprost wskazuje, że świat kiepsko sobie radzi z emisją metanu – gazu, który w większym stopniu niż dwutlenek węgla przyspiesza zmiany klimatu. Największe problemy stwarza sektor paliw kopalnych, a w Europie – polskie kopalnie.

Komisja Europejska jest w stanie zmodyfikować przepisy metanowe. Ale to nie jest żaden ukłon w stronę polskich kopalni, którym emisje metanu spędzają sen z powiek. W tej sprawie raczej nic się nie zmieni. Bruksela bardziej celuje w furtkę dla amerykańskich eksporterów LNG, którzy narzekają, że nie mogą w pełni śledzić tych emisji w swoich łańcuchach dostaw.

Zbliżające się coraz większymi krokami unijne rozporządzenie metanowe nie budzi już tak dużo emocji. Bo też Polsce udało się mocno skruszyć pierwotne zapisy. Tymczasem największa spółka węglowa w UE, czyli PGG udowadnia, że metan wcale nie musi być źle kojarzony. Okazuje się, że ten gaz może być z powodzeniem wykorzystywany do produkcji zarówno energii, jak i ciepła.

Zwiększenie zobowiązań do redukcji emisji gazów cieplarnianych ma być jednym z głównych tematów trwającego Szczytu Klimatycznego ONZ COP28, którego gospodarzem są Zjednoczone Emiraty Arabskie. Tymczasem think tank Ember w swoim najnowszym opracowaniu dowodzi, że w przypadku metanu deklarowane przez poszczególne kraje emisje mogą być nawet dwa razy mniejsze od tych rzeczywistych.

Coraz większymi krokami zbliżamy się do unijnego rozporządzenia w sprawie metanu, którego głównym źródłem są kopalnie węglowe. Think tank Ember zwraca uwagę, że w tych redukcjach prymusem ma szansę być Polska. Na razie jednak Warszawa podąża zgoła w odwrotnym kierunku i wywiera na Brukseli jak największą presję, żeby metanowe regulacje jak najbardziej osłabić i przy okazji machnąć ręką na cele klimatyczne.

Chociaż co niektórzy już odbębnili polski sukces, jeżeli chodzi o ostateczny kształt unijnego rozporządzenia metanowego, to jest to radość zdecydowanie przedwczesna. Po pierwsze – przed nami decydujące negocjacje między Radą UE a Parlamentem Europejskim, po drugie – polskie kopalnie i tak będą miały kłopot z wypełnieniem już łagodzonych wytycznych w tym względzie. Ale nie ma co się przejmować, że będziemy się mocno wyróżniać na tle innych. Naukowcy właśnie dowodzą, że tylko 13 proc. obecnych emisji metanu jest w jakikolwiek sposób regulowana.

Cieszą się polscy politycy od lewej do prawej, radości nie ukrywają górniczy związkowcy. Parlament Europejski zaakceptował zdecydowanie mniej bolesne dla Polski rozwiązania, niż niedawno zaproponowała Komisja Europejska. Tyle że to jeszcze nie koniec. Teraz czas na decydujące negocjacje między przedstawicielami PE, KE i Rady UE.

Wyjątkowo w tej sprawie w jednej drużynie grają wszyscy polscy europosłowie, niezależnie od przynależności partyjnych, razem ze związkowcami górniczymi. Bo też skok Komisji Europejskiej na emisje metanu może być bardzo groźny dla naszej branży wydobywczej. Dlatego od tygodni, zgodnie z hasłem wszystkie ręce na pokład, czynione są oficjalne i zakulisowe starania, żeby projekt szykowanego rozporządzenia metanowego nieco złagodzić, robiąc ukłon w kierunku węglowej Polski. I chyba w końcu się to udało.

Tego można było się spodziewać. Na jakieś pół roku przed wyborami parlamentarnymi wszystkie partie jak jeden mąż wpadają w pojednawczy ton z górnikami. I jak tylko mogą, pokazują, że nie kto inny, jak właśnie oni mają cały Górny Śląsk dawno w sercu i nie dadzą wyrządzić temu regionowi żadnej krzywdy. Teraz najlepszą okazją do tych peanów jest projekt unijnego rozporządzenie metanowego. A co ze zmianami klimatu? Proszę nie żartować, prima aprilis dopiero za parę dni.

Unijne rozporządzenie metanowe irytuje polskich górników, którzy w unijnych regulacjach dopatrują się grabarza działających w naszym kraju kopalni. Swoje niezadowolenie najpierw wykrzyczą przed siedzibą Ministerstwa Klimatu i Środowiska, a potem będą o tym debatować w Katowicach. Tymczasem eksperci Fundacji Instrat wykazują, że przygotowywane przepisy metanowe to bardziej szansa na modernizację kopalni w Polsce, a nie na ich gwałtowne zamknięcie.

Polskie górnictwo zbliża się do bardzo ostrego zakrętu, z którego może nawet wypaść. Wszystkiemu winne unijne rozporządzenie metanowe. Eksperci wskazują, że regulacje uderzają głównie w Polskę i tylko trochę w Rumunię i Czechy. Polscy górnicy biją na alarm i oczekują odpowiedniej reakcji rządu. Szef górniczej Solidarności w Magazynie PGG kreśli bardzo ponurą wizję, która ma nastać po tym, jak Parlament Europejski klepnie przepisy.

Eksperci są zgodni: jeżeli neutralność klimatyczna w 2050 r. jeszcze w ogóle wchodzi w grę, to trzeba brać pod uwagę nowe i bezprecedensowe regulacje dotyczące emisji metanu z węglowych kopalni. Podobne wnioski przynosi najnowszy raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), który wskazuje, że efekty rosnących średnich temperatur odczuwa już ponad 3,5 mld ludzi. Dlatego węgiel trzeba odsunąć na boczny tor.

Górnicy i energetycy narzekają na polski rząd, że ten był zbyt spolegliwy przy okazji negocjowania polityki klimatycznej UE. W efekcie, jak przekonują, teraz dobijają nas rekordowe ceny emisji CO2. Ale nie spodziewają się jaki dopiero może nastać armagedon, po tym, jak właśnie ruszyła globalna nagonka na metan.

Ci, którzy cały czas w zmiany klimatu wątpią, powinni czym prędzej zerknąć na to, co dzieje się na Syberii, czyli tam, gdzie sięga wieczna zmarzlina. Lepiej trzymać kciuki, by bomba metanowa jednak nas w najbliższym czasie nie nawiedziła.

Jeżeli do tej pory ktoś myślał, że wystarczy ograniczyć emisję CO2, to najnowszy raport ONZ musi być niczym zimny prysznic. Podpisani pod nim naukowcy mówią wprost: jak nie weźmiemy się szybko za metan, to przegramy.

Największe europejskie gospodarki zobowiązały się do wstrzymania publicznych gwarancji eksportowych dla projektów związanych z węglem, gazem ziemnym i ropą naftową. Dla naszego kraju to gigantyczne wyzwanie.

W tym roku ceny emisji CO2 w europejskim systemie handlu ETS zachowują się niczym legendarny skoczek o tyczce Siergiej Bubka, który aż 17 razy pobijał rekord świata. Tyle że tutaj nikt w Polsce braw z tego powodu nie bije, a raczej coraz bardziej nerwowo liczy pieniądze.

Eksperci z Wyższego Urzędu Górniczego sporządzili raport dotyczący metanu w polskich kopalniach. Na razie paniki nie ma, ale jak zgodnie z zapowiedziami w tym roku metan berdzie włączony do handlu emisjami ETS - dla polskiego górnictwa zacznie się bardzo ciężki czas.

Pod względem emisji CO2 Polska wcale nie należy do europejskich liderów. Jeśli jednak chodzi o metan, to na Starym Kontynencie wyprzedzamy wszystkich o kilka długości.

Michał Kurtyka, minister klimatu i środowiska, potwierdza, że już podjęte inwestycje i te zaplanowane zmierzają do stworzenia z naszego kraju hubu gazowego na obszarze Europy Środkowo-Wschodniej. O tym, że Bruksela gaz ziemny traktuje jak węgiel, już słowem nie wspomina.