No dobrze, a co będzie, jeśli protestujący górnicy nie uznają porozumienia związków z rządem?

Kolejna tura rozmów górników z rządem ma rozpocząć się dzisiaj, do godz. 12. Do tej pory ustalono, że żaden górnik dołowy nie musi martwić się o swoją pracę. Wszyscy mają dostać rządowe gwarancje zatrudnienia do emerytury. Ma to także dotyczyć pracowników zakładów przeróbki mechanicznej węgla. Ale – żeby pod dokumentem znalazły się podpisy jednej i drugiej strony – potrzebne jest jeszcze coś: harmonogram zamykania poszczególnych kopalni. Bo o tym, że te najmniej rentowne muszą zostać zlikwidowane - nikt nie dyskutuje. 

Równolegle z ciągnącymi się kolejne dni negocjacjami na sile przybiera podziemny protest górników zapoczątkowany kilka dni temu w kopalni „Halemba”. Dzisiaj na taką formę sprzeciwu zdecydowało się już przeszło 400 górników z 13 kopalni. Ostatnie do akcji dołączyły zakłady Jankowice i Chwałowice z rybnickiej kopalni zespolonej ROW. Ponad połowa protestujących jest z trzech ruchów kopalni „Ruda”: Pokój, Halemba i Bielszowice. Właśnie je (wraz z kopalnią „Wujek”) miał parę miesięcy temu wskazywać zarząd Polskiej Grupy Górniczej do najszybszej likwidacji.

Od początku było jasne, że rządowo-związkowe rozmowy prędzej czy później będą musiały dotyczyć najmniej rentownych kopalni (np. „Ruda” jest już na minusie w tym roku na poziomie blisko 200 mln zł). I właśnie teraz ten horyzont czasowy dla poszczególnych zakładów jest kością niezgody. I też nie do końca jest pewne, że wypracowany podczas negocjacji harmonogram będzie odpowiadał protestującym. Ich akcja nie jest bowiem inicjatywą związków zawodowych. To spontaniczne działanie ludzi, którzy boją się o miejsca pracy. Dlatego związkowcy do tej pory nie chcieli podpisywać żadnych dokumentów. Wiedzą, że ci z dołu bacznie przyglądają się ich poczynaniom.

Od paru dni ze Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, gdzie prowadzone są negocjacje rządowo-związkowe, napływają optymistyczne wieści. Wczoraj usłyszeliśmy, że atmosfera rozmów jest na tyle dobra, że może i pod ziemią zbierają się kolejni górnicy, ale tej planowanej na ostatni piątek września manifestacji w Rudzie Śląskiej z pewnością nie będzie. Dzisiaj okazuje się, że nikt z takiej formy wyrażenia swojego sprzeciwu wobec polityki rządu względem sektora wydobywczego i energetyki nie rezygnuje. Manifestacja ma być i to większa niż pierwotnie zakładano.

Udział w organizowanej w Rudzie Śląskiej pikiecie zapowiedzieli oprócz samych górników reprezentanci innych sektorów, będących również pod pręgierzem polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej. Determinacja jest na tyle poważna, że nawet jak przedstawiciele Międzyzwiązkowego Komitetu Protestacyjno-Strajkowego będą w świetle kamer ściskać dłonie reprezentantom rządu - manifestacja ma się tak czy siak odbyć. 

Związkowcy ponownie wracają do terminu z prezydenckiej kampanii wyborczej. Górnicy usłyszeli, że w Polsce rozwód z węglem nastąpi nie wcześniej niż w 2060 r. W Katowicach spadł olbrzymi kamień z serca. I jak już wydawało się, że tak naprawdę nie ma, o co się kłócić, to rząd zaprezentował strategię „Polityka energetyczna Polski do 2040”.

Z przygotowanego przez Ministerstwo Klimatu dokumentu wynika, że w 2030 r. udział węgla w naszym miksie energetycznym spadnie do 56 proc. a w 2040 r. do 28 proc. Czyli w kolejnych latach po prostu będziemy produkowali coraz mniej węgla i tym samym będziemy potrzebowali coraz mniej kopalni. 

Nie bez znaczenia w tym kontekście jest polityka Brukseli, która od paru tygodni zamierza do ustanowienia nowego celu redukcji emisji CO2 już nie na poziomie 40 a 55 proc. względem danych z 1990 r. To ma spowodować zmniejszenie liczby górników w UE z ok. 238 tys. teraz do ok. 65 tys. w 2030 r. Obecnie 81 tys. górników to Polacy. Z unijnych dokumentów jednoznacznie wynika, że w kolejnych latach ich liczba ma drastycznie maleć. Dlatego trudno dziwić się niedowierzaniom, że w trakcie negocjacji w Katowicach rząd ma namawiać górników do daty granicznej dla węgla w 2050 a nie w 2060 r. Tyle, że i rządowe i unijne dokumenty wskazują, że wtedy będzie już dawno po sprawie.