Dentyści wracają do szkół, miasta liczą kasę. Zejście poniżej stawek rynkowych mało realne

Jednym z pierwszych miast w Polsce, które zdecydowało się na uruchomienie w wybranych szkołach gabinetów stomatologicznych, był Wałbrzych. Tutaj dentyści w szkołach pojawili się już w 2016 r. Wszystko w ramach "Wałbrzyskiego programu profilaktycznej opieki stomatologicznej, zapobiegającego rozwojowi próchnicy zębów i chorób przyzębia u dzieci z wałbrzyskich szkół podstawowych i gimnazjalnych na lata 2018 – 2022”, przyjętego uchwałą tamtejszej Rady Miasta.

Z usług stomatologa korzystać w Wałbrzychu mogą uczniowie w sześciu szkołach. Drzwi są jednak szeroko otwarte też dla tych, którzy na swoich szkolnych korytarzach dentysty nie spotkają. Wszystkie zadania w tej mierze i tak wypełnia jeden podmiot — Centrum Stomatologii Szkolnej w Wałbrzychu, wpisany przez wojewodę dolnośląskiego do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą.

Niestety, wałbrzyscy urzędnicy na moje dociekania o koszty całej operacji oraz o być może przyszłe plany otwierania w murach szkolnych kolejnych gabinetów stomatologicznych nie odpowiadają ani słowem. Bardzo możliwe, że w Wałbrzychu mają ten sam problem, co w innych miastach. Bo, mimo że za usługi lekarzy od zębów płacić ma NFZ, to wiąże się to też z innymi obciążeniami samorządów. Zresztą szef resortu zdrowia nie ukrywa, po czyjej stronie jest teraz piłka.

Związek Nauczycielstwa Polskiego oraz Związek Miast Polskich na sprawę patrzą bardzo podobnie. Wg ekspertów ZMP utworzenie jednego gabinetu stomatologicznego to koszt ok. 100 tys. zł. I fanie, że potem NFZ za pracę dentysty zapłaci. Ale wcześniej trzeba mu przygotować stosowne warunki do leczenia. A tego za darmo nie da się zrobić.

Ustawa narzuca dodatkowe obowiązki na samorządy, ale nie podaje źródeł ich finansowania, dlatego te przepisy zostaną martwe. Owszem samorządy, zgodnie z wytycznymi, podpiszą umowy z gabinetami o współpracy, ale wątpię, by wszędzie regularnie uczniowie chodzili na badania profilaktyczne i leczenie zębów. Jak ktoś w samorządzie ma przekonanie, że trzeba robić takie działania, wtedy będą je prowadzić, ale nie będą to niestety działanie systemowe — kreśli czarne wizje Marek Wójcik, pełnomocnik zarządu ZMP ds. legislacyjnych. 

O brakujących pieniądzach po stronie samorządów wspominają też reprezentanci ZNP.

Dzwonimy do paru miast: m.in. do Olsztyna, Częstochowy i Katowic. Wszędzie ta sama odpowiedź: obecnie jesteśmy w trakcie pytanie stomatologów o chęć współpracy i negocjujemy stawki. Wiadomo, że gminy chciałyby dentystom w szkole płacić, jak najmniej. Z kolei dla stomatologów to super okazja, żeby przynajmniej tutaj nie zwracać uwagi na stawki narzucane przez NFZ. Przecież skoro to państwowa inicjatywa, to państwo ma pieniądze i im zapłaci. 

Niestety, przykładów na to, że to wszystko nie jest jednak takie proste, nie brakuje. To, że w tle są pieniądze, dobrze pokazuje sytuacja w Częstochowie. Tam na 40 gabinetów stomatologicznych, które mają podpisane kontrakty z NFZ (co jest wymogiem ustawowym) chęć współpracy ze szkołami wyraziło zaledwie 8. 

Nie ma co też od razu o wszystko winić stomatologów. To nie jest wyłącznie kwestia pieniędzy. Inna sprawa, że nie każdy dentysta jest przeszkolony do leczenia dzieci. Brakuje również pielęgniarek i pomocy dentystycznej. Zdarza się też tak, że dentyści nie mają po prostu wolnych terminów i nijak nie mogą wpisać w siatkę przyjęć uczniów jednej szkoły, o większej liczbie nie wspominając. 

Ze strony rządu słyszymy, że wszystko jest w najlepszym porządku. Stworzono podstawę prawną i teraz trzeba jedynie liczyć na sprawność samorządowców. A jak gdzieniegdzie pojawią się jakieś kłopoty, to przyjedzie dentobus i po problemie. 

To są mobilne gabinety stomatologiczne, które odpowiadają wymogom gabinetu stacjonarnego. Wyposażenie tego gabinetu, jak również zakres usług w nim wykonywanych, jest taki sam jak w gabinecie stacjonarnym — zachwala gabinety stomatologiczne na kółkach wiceminister zdrowia Józefa Szczurek-Żelazko.

Dentobusy pojawiły się na polskich drogach w IV kwartale 2017 r. Od tego czasu z ich usług miało skorzystać ponad 52 tys. uczniów. I faktycznie rząd w tym celu kupił, płacąc prawie 1,5 mln zł za każdy, 16 dentobusów — po jednym na województwo. Ale okazuje się, że tutaj też nisko w pas kłaniają się kwestie finansowe. Bo w tym przypadku także potrzebni są ludzie, którzy za takie pieniądze w takim gabinecie na kółkach będą pracować. 

Jak donosiła jeszcze pod koniec lipca "Rzeczpospolita" szybko okazuje się, że dentobusy, przynajmniej na razie, jednak wszędzie nie dojadą. Największe kłopoty z ich zorganizowaniem występowały w województwie małopolskim, opolskim i pomorskim. 

Nie ma też co liczyć na większe zaangażowanie finansowe po stronie NFZ. Wg Andrzeja Cisło, wiceprezesa i przewodniczącego Komisji Stomatologicznej Naczelnej Rady Lekarskiej, NFZ łoży z roku na rok coraz mniej na stomatologię już od dekady.

W tym roku lecznicza centrala na tego typu leczenie przeznaczyła raptem 2 proc. swojego budżetu. To zaś przekłada się na tylko 14 proc. wydatków Polaków na opiekę stomatologiczną. Biorąc zaś pod uwagę, że rynek dentystyczny u nas wyceniany jest na ok. 12 mld zł — to reszta, jaką wydajemy z własnej kieszeni, jest naprawdę spora.