ZUS kontra matki

ZUS bardzo skrupulatnie, cofając się w dokumentacji o wiele lat, cały czas sprawdza, czy kobiety pobierające zasiłek macierzyński czasem wcześniej sztucznie nie podniosły sobie podstawy ubezpieczenia i przez to robią państwo polskie w konia. Niestety, nie brakuje przykładów, w których ZUS z góry zakłada, że kobiety oszukują na zasiłku macierzyńskim. Można było się spodziewać, że ten temat wróci w kampanii wyborczej. I rzeczywiście, podobno pomogłaby mała zmiana w prawie. Rozmawiam o tym z mecenas Katarzyną Nabożną-Motałą, od lat reprezentującą w sądach różnych instancji spierające się z ZUS-em Polki.

Po ostatnim orzeczeniu Sądu Najwyższego, w którym stwierdzono, że matki podwyższające sobie składki, żeby w ten sposób pobierać potem wyższy zasiłek macierzyński, wcale nie łamią prawa, można było przypuszczać, że za chwilę skończy się gehenna tysiąca Polek, które od paru lat muszą też na salach sądowych udowadniać, że nie chciały oszukać swojego kraju. Niestety, ale jednak żadnego przełomu w ogóle nie ma. A ZUS jak prześwietlał kobiety nawet parę lat wstecz, tak dalej to robi. Ubezpieczyciel zaczyna też poszturchiwać samych pracodawców.

I w walce z tymi, co uciekają na umowy o dzieło, żeby nie płacić składek jak na etacie też. Rzecz w tym, że to nie ZUS będzie miał prawo decydować, co jest legalne, a co nie, a dopiero sąd — zakłada projekt ustawy, który już trafił do Sejmu. A w sądzie — wiadomo - sprawy będą się ciągnąć przez lata.

Wyłudzasz z ZUS 230 tys. zł, bo jesteś młodą matką, ZUS cię na tym przyłapuje, sąd uznaje, że faktycznie jedynie udawałaś prowadzenie działalności gospodarczej, żeby wyłudzić te pieniądze, ale jednocześnie orzeka, że nie musisz ich oddawać. I jeszcze wszyscy się jarają: „hurra, ten wstrętny ZUS przegrał z bezbronną, słabą niewiastą!” Sorry, ale ona okradła mnie, nie jakiś tam urząd. I was też.

Co jakiś czas wraca sprawa zasiłków, które ZUS wstrzymuje młodym mamom, oskarżając je o sztuczne zawyżanie świadczeń. Ostatnio pojawiła się informacja, że Zakład przyjął nową taktykę i coraz częściej składa doniesienia do prokuratury o podejrzeniu popełnienie przestępstwa. Co na to sądy? Czy ubezpieczonym paniom rzeczywiście grozi więzienie?

Po jednej stronie prawnicy i Rzecznik Praw Obywatelskich, wskazujący, że regulacje pozwalają obniżać zasiłek macierzyńskiego tylko wtedy, gdy zaszły szczególne okoliczności. Po drugie ZUS i Ministerstwo Rodziny mówiący jednym głosem: wszystko jest w porządku. A w środku kobiety, którym z dnia na dzień obniża się świadczenia do głodowych stawek.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przyznaje rację ZUS i uważa, że pomniejszanie zasiłków macierzyńskich w ramach tarczy antykryzysowej to właściwa praktyka. W końcu z definicji zasiłek z ubezpieczenia chorobowego zastępuje utracony zarobek. To żaden wolontariat państwa.

Tarcze antykryzysowe już nie są fajne. ZUS wykorzystuje ich zapisy do obniżania wypłacanych świadczeń. Komu? Po raz kolejny matkom. Niektóre przebywając na urlopie macierzyńskim z dnia na dzień tracą po kilka tysięcy złotych miesięcznie, inne zostają bez środków do życia. Co na to Zakład? Tradycyjnie: nic. Niewygodne pytania zbywa milczeniem.

Przesilenie w sprawie pań prowadzących działalność gospodarczą zmagających się z kontrolami ZUS. Kolejne spotkanie w Sejmie nic nie dało, tymczasem prokuratura nagłośniła kobiet, które próbowały wyłudzić świadczenia.

Wychodzi na to, że kontrolowane matki na działalności gospodarczej dostają rykoszetem. ZUS od paru lat wszystkim Polakom przykręcił śrubę, biorąc pod lupę ogół świadczeń chorobowych. Zawsze to prościej niż poprawiać dziurawe jak durszlak prawo, przez które wyciekają miliony z państwowej kasy. Efekt jest taki, że z jednej patologii, jaką jest masowe wyłudzanie zasiłków, powoli popadamy w kolejną, groźniejszą, bo urzędową.

Nękane od wielu miesięcy przez ZUS kobiety, które prowadząc działalność gospodarczą, urodziły dziecko i z tego tytułu pobierały świadczenia, postanowiły przejąć inicjatywę. Zebrały postulaty mikroprzedsiębiorców w sprawie tego, jak powinny wyglądać kontrole ZUS-u. Bizblog.pl kibicuje im z całego serca.

ZUS rozumuje w ten sposób: kobiety zakładają fikcyjną działalność gospodarczą i wyłudzają od państwa kasę z tytułu zasiłku macierzyńskiego. Wstrzymuje wtedy wypłatę części świadczeń i żąda zwrotów idących w dziesiątki tysięcy złotych. Efekt? Coraz więcej matek, które pozostają bez środków do życia.