deficyt budżetowy

Rząd wprowadził zmiany w projekcie ustawy budżetowej na 2025 rok, które wymusiła potężna powódź, która spustoszyła południowo-zachodnią Polskę w połowie września. Pomoc poszkodowanym w wyniku powodzi jest jednym z nowych punktów projektu ustawy budżetowej, a środki na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych zwiększono do kwoty 3,2 mld zł. Jednocześnie rząd przyjął Strategię zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2025-2028.

Ministerstwo Finansów odkryło karty i poznaliśmy projekt budżetu na 2025 r. Jak wskazują ekonomiści, to budżet trudnych wyborów i niechlubnych rekordów, głównie po stronie wydatkowej. Najwięcej mówi się o wydatkach na obronność, ale swoje dołożą też reforma finansów samorządowych i ewentualne zmiany w składce zdrowotnej. Tu i ówdzie można zobaczyć wybitą informację, że dziura w budżecie państwa wzrośnie aż o 60 proc. Tak tę informację skwitowali ekonomiści ING: po korekcie o wykup obligacji PFR i BGK i reformę samorządową, deficyt budżetu państwa wyniesie 201 mld zł vs. 184 mld zł w 2024 rok. To wzrost o 9,2 proc., a nie o prawie 60 proc., jak wskazywałyby liczby bez korekt.

Jak? Zabierając 800+ na pierwsze dziecko, likwidując niemal wszystkie zasiłki i w ogóle zaciskając pasa, każąc jeść szczaw i mirabelki jak za starych, dobrych czasów - oczywiście nie sobie, ale zwykłym Polakom. Tylko zupełnie nie rozumieją trzech rzeczy: po pierwsze zaciskanie pasa wcale nie jest potrzebne, po drugie to się skończy wepchnięciem kraju w głęboki kryzys, po trzecie zapomnieli, że sami dostają ogromne benefity, które też mogłyby pójść pod nóż.

Emisja rządowych obligacji na kwotę 137 mld dol. to najnowszy pomysł Pekinu na załatanie dziury budżetowej i rozruszanie chińskiej gospodarki. Państwo Środka mierzy się z nadzwyczajnymi wydatkami w związku z wielkimi powodziami, a efektem tego było podniesienie deficytu budżetowego do 3,8 proc. chińskiego PKB. Nierozwiązanym problemem chińskiej gospodarki wciąż jednak pozostaje pogrążony w głębokim kryzysie rynek nieruchomości.

Polski rząd w tym tygodniu sprzedał inwestorom obligacje za 3,5 mld euro. To spora emisja długu, bo warta po przeliczeniu prawie 17 mld zł. Zwykle na normalnych, krajowych przetargach jednorazowo rząd sprzedaje bankom dług za mniej więcej 5-8 mld zł. Jednak  jeszcze bardziej interesująca jest kolejna liczba. Otóż inwestorzy, głównie zagraniczni, zgłosili się na przetarg z gotowością do zakupu polskiego długu za łącznie 12 mld euro, czyli za blisko 60 mld zł. Jednego popołudnia rząd był w stanie zdobyć pieniądze, które wystarczyłyby na pokrycie zdecydowanej większości ubiegłorocznego deficytu.

Obniżki podatków dla pracujących Polaków, dla Ukraińców świadczenia socjalne, czternastki dla emerytów i wielkie inwestycje w Polską armię. Rząd szykuje się na wielkie wydatki, enigmatycznie uzasadniając to wojną na Wschodzie. Ekonomiści kręcą głowami ze zdziwieniem. Dodatkowe wydatki mogą zwiększyć deficyt budżetowy do 100 mld zł. Skąd rząd weźmie na to pieniądze? O tym premier Morawiecki już się nie zająknął.

Kiedy rząd przekazuje obligacje, to już nie musi im dawać pieniędzy w formie tradycyjnej dotacji z budżetu i w ten sposób oszczędza i zmniejsza wydatki budżetowe. Ale z drugiej strony w ten sposób PKP dostają nie tylko gotówkę, ale też dość sporą elastyczność w zarządzaniu nią – wskazuje Rafał Hirsch w najnowszym materiale dla Bizblog.pl.

Rząd nie przeszarżował z budżetem na przyszły rok. Nie ma w nim niespodzianek, projekt jest ostrożny i realistyczny. Ale i tak się przyczepię. A co będzie jak koronawirus nie odpuści albo pojawi się jakaś inna zaraza? Może zamiast miliardów na różne pięćsetplusy, warto by było utworzyć jakąś poduszkę finansową i zabezpieczyć się na powtórkę z wiosny tego roku?

W nowym roku czekają nasz nowe podatki od deszczu i cukru, wyższy abonament RTV, a niewykluczone, że też wyższe mandaty i rosnące na potęgę ceny w sklepach. Obywatele zbiednieją, zyska za to kasa państwa.

O 82,3 mld zł wyższe wydatki niż wpływy w przyszłym roku założył rząd w przyjętym we czwartek projekcie ustawy budżetowej na 2021 r. Niemal równo połowa tej kwoty to „zasługa” programu 500+, który będzie kosztował 41 mld zł. Przy okazji rząd ujawnił prawdziwe rozmiary leja po bombie, jaką okazało się zamrożenie gospodarki. To w tym roku aż 12 proc. PKB, czyli ćwierć biliona złotych.

Najpierw była informacja o spadku PKB o 8,2 proc. w drugim kwartale, teraz rząd poinformował, że tegoroczny deficyt budżetowy wyniesie 109,3 mld zł. Przez zamrożenie gospodarki w związku z walką z koronawirusem dochody budżetu będą niższe o 36,7 mld zł, a wydatki wyższe o 72,7 mld zł. Plan zakładał brak deficytu w tym roku, ale to już przedpandemiczna historia.

Jeśli jest recesja, kryzys związany z koronawirusem, o którym mówią, że jest najpoważniejszy od wielu wielu lat, to zapewne budżet państwa też jest w opałach. Ten sposób rozumowania wydaje się zupełnie uzasadniony. Ale rzeczywistość jest inna, przez co zdecydowanie ciekawsza.

Z powodu epidemii koronawirusa gospodarka funkcjonuje w trybie awaryjnym. No nic nowego, wiemy o tym od dwóch miesięcy, ale dopiero teraz dostaliśmy wgląd w to, jak ten tryb awaryjny wygląda w rzeczywistości. Otóż wygląda niesamowicie. Dzieją się rzeczy, które w normalnej sytuacji nigdy by się nie wydarzyły i o których dotąd mogliśmy tylko prowadzić długie dyskusje prowadzące donikąd.

Przemknęła nam informacja, że w budżecie po marcu jest ponad 9 mld zł Trudno to uznać za sensację, bo 9 mld to nie 90 mld, a rząd szczęśliwie już wcześniej odwołał bajkę o zrównoważonym budżecie. Nie można więc nawet się z niego trochę pośmiać w tym kontekście.

Całkowicie w cieniu ropy naftowej z ujemną ceną schowała się na początku tego tygodnia inna ciekawa informacja, która gdyby nie ropa, mogłaby sama zostać sensacją dnia. Oto Ministerstwo Finansów poinformowało, że dług Skarbu Państwa wzrósł w marcu o 40 miliardów złotych.

Politycy uwielbiają inflację, choć ekonomiści twierdzą, że to najbardziej perfidna danina, jaką wymyślono. Wzrost cen zmniejsza koszty obsługi długu, zwiększa wpływy do budżetu i podbija PKB. Nie można tylko dopuścić do wzrostu stóp procentowych, bo wtedy wszystkie te dobrodziejstwa diabli wezmą. Już wiecie, dlaczego RPP nie podwyższa stóp procentowych?

Z rosnącym zdziwieniem i swego rodzaju fascynacją obserwuję, jak rząd wciąż trzyma się swojej pięknej historii o zrównoważonym budżecie. Nawet kiedy jest już ponad wszelką wątpliwość jasne, że tak naprawdę w finansach publicznych będzie wyraźna dziura, a gdyby nie kilka sztuczek, dziura ta byłaby znacznie większa niż w 2018 czy 2019 roku.

Takie rzeczy nie zdarzają się często. Wiceminister finansów właśnie publicznie przyznał, że jego resort pracuje nad zupełnie nowym projektem budżetu na 2020 rok. Zaznaczył też, że nie wie, kiedy ten nowy projekt zostanie przyjęty przez rząd. Tym samym nie wiadomo, kiedy projekt budżetu trafi do Sejmu. A jest koniec listopada. Można więc zakładać, że nowy rok rozpoczniemy bez uchwalonego i obowiązującego projektu budżetu. Ale to samo w sobie nie jest sensacją – zdarzało się to nam już wielokrotnie.