smr

Katastrofa w elektrowni jądrowej w Czarnobylu z 1986 r. mimo upływu blisko czterech dekad, dalej działa mocno na wyobraźnię. Tamtejsza 30-kilometrowa Strefa Wykluczenia ciągnąca się od obwodu kijowskiego do granicy z Białorusią jest żywym dowodem, na to, że w energetyce jądrowej nawet najmniejszy błąd może być bardzo kosztowny. Teraz zaś wychodzi na to, że ten teren po katastrofie może dostać niespodziewanie drugie życie. Ukraińcy myślą, żeby właśnie tam zająć się budową modułowych reaktorów SMR.

Do tej pory można było przypuszczać, że naszą transformację energetyczną najpewniej opóźnią górnicy, którzy najchętniej fedrowaliby węgiel jeszcze z ćwierć wieku. Ale teraz coraz bardziej prawdopodobne jest brzemienne w skutkach opóźnienie atomowe. I nie chodzi tylko o harmonogram budowy pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej nad morzem. Ciemne chmury nie chcą opuścić też małych reaktorów SMR. Wyjaśnienie zamieszania wokół nich może opóźnić aktualizację Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. (PEP2040) i Krajowego Plany na rzecz Energi i Klimatu na lata 2021–2030 (KPEiK).

Małe reaktory modułowe mogą wspierać transformację energetyczną i odegrać ważną rolę w procesie dekarbonizacji, ale nie zastąpią inwestycji w odnawialne źródła energii i wielkoskalowe elektrownie jądrowe – to wnioski płynące z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE).  Autor: Mariusz Tomczak, Obserwator Finansowy

Katastrofa elektrowni jądrowej Fukushima z 2011 r. na nowo wzbudziła strach przed reaktorami atomowymi. Niemcy zapowiedziały wtedy zamknięcie wszystkich elektrowni jądrowych, czego właśnie jesteśmy świadkami. I nagle pojawiła się technologia rektorów modułowych SMR. Podobno są tańsze, łatwej je się też buduje. I taka opowieść zauroczyła wiele rządów, w tym ten w Warszawie. Czy słusznie?

Spółka Orlen Synthos Green Energy (OSGE) podpisała list intencyjny z Ontario Power Generation (OPG) w sprawie świadczenia usług operatorskich dla reaktorów SMR, jakie mają powstać w Polsce. To partnerstwo obejmuje m.in. rozwój i wdrażanie technologii SMR, eksploatację i konserwację, szkolenie operatorów, a także uruchomienie i wsparcie regulacyjne. Kanadyjczycy nie kryją, że to dla nich szansa na dalsze atomową ekspansję w innych częściach UE.

Westinghouse twierdzi, że to prawdziwy game-changer, który zmieni rynek jądrowy nie do poznania. Amerykanie przekonują, że takiego reaktora modułowego SMR przed nimi jeszcze nikt nie zbudował. Trzeba tylko uzyskać zgodę na licencję, a także pozwolenie na lokalizację. Sama budowa pierwszego AP300 potrwać ma zaś jakieś trzy lata. Z produkcją energii mógłby więc wystartować najwcześniej w 2033 r. W Polsce reaktory SMR mają powstać wcześniej, ale mają być za to droższe.

Spółka Orlen Synthos Green Energy (OSGE), czyli wspólne dziecko Orlenu i Synthosu, które będzie operatorem małych reaktorów SMR, dokonała wstępnej weryfikacji terenów pod te inwestycje. Najpierw na celownik wzięto ok. 80 potencjalnych lokalizacji. Do drugiego etapu zakwalifikowało się ok. 30 z nich, a teraz wskazano 7 najbardziej optymalnych.

Jest porozumienie w sprawie budowy elektrowni składającej się z 10 małych reaktorów jądrowych. W czwartek, 28 lipca, Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna i DB Energy podpisały list intencyjny z Last Energy Polska, dotyczący budowy elektrowni składającej się z małych reaktorów jądrowych (SMR) o łącznej mocy elektrycznej 200 MW. Rozwiązanie to pozwoli zapewnić bezpieczne, stabilne i bezemisyjne źródło energii dla inwestycji zlokalizowanych na terenie Legnickiej Strefy. 

Najpierw do gospodarki zeroemisyjnej miał nam pomóc przejść gaz. Ale po tym, jak Putin zaczął manipulować z dostawami surowca, a potem napadł na Ukrainę i kontynuuje swój energetyczny szantaż - taka opcja już nie wchodzi w grę. Rząd za to coraz częściej stawia na energetykę jądrową, która ma nam pomóc w procesie dekarbonizacji. Polska celuje w modułowe reaktory SMR.

Naukowcy uważają, że małe modułowe reaktory jądrowe mogą wytwarzać większe objętości i większą ilość odpadów radioaktywnych niż ich duże odpowiedniki. W Polsce powstać ma wkrótce kilka elektrowni opartych o takie reaktory.

Sprawa dużych elektrowni jądrowych w Polsce wydaje się już prawie domknięta. Jeszcze tylko wybór głównego wykonawcy i można zacząć działać. Ale jeżeli chodzi o mniejsze reaktory typu SMR – jeszcze jest sporo do ustalenia. Na odpowiednie ruchy legislacyjne czeka Tauron, który ma w tym zakresie swoje plany.

Najpierw we wrześniu 2021 r. doszło do sygnowania memorandum w celu zbadania możliwości wdrożenia technologii małych reaktorów modułowych (SMR). Dzisiaj ma dojść do podpisania umowy w sprawie budowy czterech jednostek dla koncernu miedziowego KGHM.

Wielkimi krokami zbliżamy się do finiszu wyścigu o polski atom. Wszystko wskazuje na to, że oferty od Francuzów i Koreańczyków miałby być wyłącznie negocjacyjnym tłem, a polski rząd wybierze ofertę Amerykanów. Bardzo możliwe, że szczegóły tej przyszłej współpracy poznamy już w przyszłym tygodniu. Do USA wybiera się wicepremier i szef aktywów państwowych Jacek Sasin.

PKN Orlen kierowany przez Daniela Obajtka i kontrolowany przez najbogatszego Polaka Michała Sołowowa Synthos podpisały porozumienie o współpracy dotyczące rozwoju i wdrożenia zeroemisyjnych technologii jądrowych MMR i SMR.

Mały reaktor jądrowy SMR zaprojektowany przez NuScale Power jako pierwszy w historii uzyskał końcowy raport oceny bezpieczeństwa (FSER) od amerykańskiej Komisji Regulacji Jądrowych (NRC), który oznacza, że firma może składać wnioski o jego budowę i uruchomienie. To przełomowa decyzja, której rezultatem może być kompletna modernizacja elektrowni atomowych.