Obserwator Finansowy

Na Kubie wciąż jest słońce i błękit Morza Karaibskiego, ale poza tym brakuje wszystkiego. Na paliwie wożą się turyści, publiczny transport niemal nie istnieje. By mieszkańcy mogli zdążyć do pracy lub szkoły, na ulice wróciły bryczki. Brakuje energii, nie ma chleba i już nawet ryby omijają wyspę szerokim łukiem, a kubańskie Pewexy świecą pustkami. Przed permanentną biedą Kubańczyków ratują dolarowe napiwki od turystów i paczki od krewnych zza granicy. Czarny rynek kwitnie, a inflacja galopuje do niemal 40 proc., choć niektórzy eksperci mówią nawet o ponad 200 proc. Czy Kuba zdąży przeprowadzić drugą rewolucję, czy jest już za późno?  

Portal ekonomiczny NBP „Obserwator Finansowy” ponownie znalazł się w czołówce najbardziej opiniotwórczych mediów w kategorii „Media ekonomiczne i biznesowe”, wyprzedzając m.in. „Parkiet”. Wzrost cytowalności treści publikowanych na łamach serwisu wzrósł w kwietniu w odniesieniu do marca 2023 r. o 37 proc. 

W Polsce w porównaniu z krajami Unii Europejskiej wciąż występuje znaczny niedobór mieszkań, zarówno liczbowy (zgodnie z szacunkami brakuje ok. 1-2 mln mieszkań), jak i jakościowy. Na przestrzeni lat obserwuje się co prawda wyraźną poprawę wskaźnika liczby mieszkań na 1000 mieszkańców (wg. OECD w 2011 r. wynosił 352,6, a w 2021 r. – 405,2), lecz w porównaniu z innymi krajami unijnymi wypadamy słabo (średnia to 495 w 2020 r.). Deficyty te zmniejszać się będą w wyniku wznoszenia nowych budynków mieszkaniowych. I właśnie z myślą o zmniejszeniu deficytu mieszkaniowego w Polsce i wspieraniu budownictwa przez osoby fizyczne wprowadzono do porządku prawnego pojęcie kooperatywy mieszkaniowej. Autor: Joanna Waszczuk, Obserwator Finansowy

Zaprzęgnięcie do pracy sztucznej inteligencji w służbie zdrowia pozwoli na ogromne oszczędności. W samych USA szacuje się, że może to być nawet 360 mld dol. rocznie. Wyobrażacie to sobie? Maszyna wypisze wam skierowanie lub dostarczy na czas receptę na stale przyjmowane leki, sporządzi w szpitalu grafik planowanych zabiegów i operacji, przejmie na siebie wszelkie prace administracyjne. Tym samy lekarze będą mieli więcej czasu dla swoich pacjentów, pacjenci będą czuć opiekę nawet bez wizyty w placówce medycznej, a stanie w kolejkach odejdzie w niepamięć. Skoro jest tak wiele plusów, to dlaczego wdrożenie AI do służby zdrowia trwa tak długo?

Uniwersalny dochód podstawowy może być ciekawą propozycją w odniesieniu do tzw. obszarów problemowych. Dostrzegamy je nie tylko w Polsce i Europie, ale na całym globie. Wszędzie są obszary, które radzą sobie dużo gorzej niż inne – mówi Paweł Śliwowski, p.o. zastępcy dyrektora Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Autor: Marek Pielach, Obserwator Finansowy.

Wejście Chorwacji do strefy euro zrodziło w Polsce na nowo pytania, czy my także powinniśmy przyjąć europejską walutę. - To przecież dwa różne światy. W Chorwacji ta waluta zawsze była numerem jeden, a my mamy własną - mówi prof. Leon Podkaminer, doradca prezesa NBP. Uważa również, że euro w niczym nam nie pomoże, a jedynie może zaszkodzić tak, jak stało się to w innych krajach. - Włochy nie rosną, są w permanentnym kryzysie – deficyt, bezrobocie, wszystkie inne plagi. Kraj, który dorównywał Niemcom przez dziesięciolecia względem zamożności i wzrostu, obecnie jest w permanentnym kryzysie. Musimy tego uniknąć - przestrzega ekspert. I przypomina, że podobna sytuacja jest w Grecji, „która ledwo żyje, jest na krótkiej smyczy i na utrzymaniu Europejskiego Banku Centralnego”.

Energia odnawialna ma wielki wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy - m.in. tworzy nowe miejsca pracy, zapobiega wykluczeniu społecznemu, poprawia bilans środowiskowy i wzmacnia odporność systemu energetycznego kraju. Badania mówią o jeszcze jednym czynniku. Mianowicie zwiększenie udziału OZE zwiększa wzrost gospodarczy, a także poprawia dobrostan społeczeństwa.

Redakcja „Obserwatora Finansowego” przeprowadziła kolejną ankietę wśród ponad stu ekonomistów. Pytania dotyczyły m.in. terminu pierwszej obniżki stóp procentowych przez RPP oraz inflacji.

Tanie Chiny już nie istnieją. Wielkim wyzwaniem dla Państwa Środka jest koniec epoki tanich rezerw materialnych i osobowych. By dotrzymać słowa i do 2035 r. osiągnąć status społeczeństwa innowacyjnego, przed Chinami stoi cała masa wyśrubowanych międzynarodowych wymogów. 

Dostępny jest już nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” – czasopisma o gospodarce, ekonomii i finansach wydawanego przez Narodowy Bank Polski. W lutym „Obserwator Finansowy” zadebiutował na rynku jako kwartalnik.

Bez suwerennego pieniądza nie mogą nadrabiać dystansu. To się nie uda. W ten sposób tworzy się stała i niemożliwa do zasypania przepaść pomiędzy tymi krajami, które na euro korzystają – to północ z Niemcami na czele. I tymi, które tracą – mówi w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym” Ljubo Jurčić, ekonomista, były chorwacki minister gospodarki.

Ponad jedna trzecia Polaków mieszka w warunkach przeludnienia, jednak wszystko wskazuje na to, że te statystyki szybko się nie zmienią. Niewystarczające zdolności kredytowe powodują, że systematycznie spada powierzchnia kupowanych lokali. I oprócz tego, że wysokie ceny sprawiają, że Polacy odkładają w czasie zakup mieszkania, to mamy do czynienia z tzw. fundamentalnym i chronicznym ich niedoborem.

Polacy zadają sobie niejednokrotnie pytanie, w jaki sposób zaspokoić swoje potrzeby mieszkaniowe oraz z jakimi zagrożeniami wiążą się te rozwiązania. Problem dotyczy nie tylko gospodarstw domowych, nabywców mieszkań, inwestorów, ale dużej części gospodarki w zakresie produkcji i usług. Co więcej, wraz z postępującymi zmianami w otoczeniu makroekonomicznym, geopolitycznym i środowiskowym pojawiają się nowe ryzyka, częściowo wciąż niedoszacowane. Autor: Joanna Waszczuk, ekspert ekonomiczny w Departamencie Stabilności Finansowej NBP.

Monety i banknoty są miernikiem wartości, ale mogą służyć innym celom – popularyzowaniu, upamiętnianiu i upowszechnianiu wiedzy na temat życia i dokonań wielkich ludzi, a tym samym utrwalaniu historii naszej cywilizacji. W tym kontekście są doskonałym przekaźnikiem informacji, przekraczających kulturowe i polityczne granice. Projektowanie monet i banknotów powierzane jest najwybitniejszym twórcom, którzy nadają im niepowtarzalną wartość artystyczną i tworzą swoisty przekaz dla przyszłych pokoleń. Autor: Zbigniew Nestorowicz, prezes Lubelskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego

Czy przy coraz bardziej osłabionym budżecie oraz wysychających dochodach z ropy i gazu Rosja będzie w stanie jednocześnie finansować sferę militarną, socjalną i gospodarczą? Czy Rosja może funkcjonować ze słabym budżetem? Zastanawia się na łamach Obserwatora Finansowego Jerzy Rutkowski, były radca ministra gospodarki i ministra rozwoju.

Na jakim poziomie znajdą się stopy procentowe w IV kwartale 2023 r.? Ile w tym samym okresie wyniesie inflacja? Ekonomiści ocenili, czego możemy się wkrótce spodziewać.

W tym roku w obiegu pojawiła się piękna moneta kolekcjonerska. Z okazji 550. urodzin Mikołaja Kopernika NBP uhonorował naszego astronoma na srebrnej monecie z prawdziwym bursztynem, a także na kolekcjonerskim banknocie. Wizerunek tego wybitnego Polaka wielokrotnie gościł na środkach płatniczych, chociażby na banknocie 1000 zł . Jednak jest wiele innych monet i banknotów, których nigdy nie zrealizowano. (Na zdj. banknot oraz moneta kolekcjonerska, emisja 2023 r./fot. NBP)

Polsce nie grozi nic, co zmuszałoby ją do poszukiwania nowych źródeł żywności w postaci np. „sztucznego mięsa” czy rozwoju hodowli jadalnych owadów. I dla wielu Polaków regulacje UE ws. dopuszczenia na rynek niektórych owadów są nie do zaakceptowania ani w całości, ani jako zmielony dodatek do m.in. mąki. Argument, że hodowla jadalnych insektów ma niższe koszty produkcji, też odpada. Wkrótce może się jednak okazać, że unijny plan diabli wezmą, bo wybrane gatunki owadów zostały przez UE uznane za zwierzęta gospodarskie. Co to znaczy? Skoro dbamy o dobrostan zwierząt, a zastrzeżenia budzi ubój, to kwestie warunków chowu oraz humanitarnego uśmiercania owadów gospodarskich w niedługim czasie również będą dyskutowane.

Czy wojna na Ukrainie zakończy się przy stole negocjacyjnym? Na co musiałby zgodzić zaatakowany bezpardonowo kraj, a na jakie ustępstwa przystać agresor. Czy Chiny mają szansę stać się rozjemcą i bliżej zacząć współpracować z USA? O tym wszystkim przeczytacie w rozmowie z Davidem Marshem z think tanku OMFIF. Autor: Marek Pielach, Obserwator Finansowy

Migranci z Ukrainy przesyłają do domu miliardy dol. rocznie, które stanowią potężny zastrzyk dla PKB Ukrainy. Przelewy głównie wysyłane są z Polski. Jednak z roku na rok maleje udział banków w tych transakcjach, a rośnie rola m.in. fintechów, w tym również takich posiadających rosyjskich właścicieli.