Obserwator Finansowy

Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” trafił do sprzedaży. To aż sto stron wydania z tekstami prezentującymi przekrój najważniejszych tematów gospodarczych. Tym razem w centrum uwagi kwartalnika znalazły się silna Polska i silny złoty oraz sztuczna inteligencja.

Małe reaktory modułowe mogą wspierać transformację energetyczną i odegrać ważną rolę w procesie dekarbonizacji, ale nie zastąpią inwestycji w odnawialne źródła energii i wielkoskalowe elektrownie jądrowe – to wnioski płynące z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE).  Autor: Mariusz Tomczak, Obserwator Finansowy

Sztuczna inteligencja staje się nieodłącznym elementem naszej codzienności, chociaż wciąż dla wielu osób pozostaje pojęciem, które trudno zdefiniować. Przez ostatnie lata AI (ang. artificial intelligence) zrewolucjonizowała wiele dziedzin naszego życia. Ponadto wpływa na podejmowanie decyzji i postrzeganie otaczającego nas świata. Autor: Marcin Czajkowski, Obserwator Finansowy.

15 listopada 2022 r. liczba ludzi na świecie przekroczyła 8 mld. Jeszcze w 2010 r. populacja liczyła 7 mld. Jednak eksperci coraz częściej zauważają, że to spadek populacji, a nie jej wzrost będzie głównym wyzwaniem przyszłości.

Nowe technologie wymuszają na nas nabywanie nowych kompetencji i umiejętności. Wielu pracowników czekają poważne zmiany - będą musieli się przekwalifikować i przeszkolić, aby nadal uczestniczyć w rynku pracy. Niektórym maszyny zabiorą pracę, inni zyskają nowe obowiązki i będą nadzorować działanie robotów. Wciąż jeszcze mamy czas, bo automatyzacja nie przebiega tak szybko, jakby mogła, jedynie ze względu na wysokie nakłady finansowe. Jakie zawody w przyszłości będą najbardziej pożądane?

Dzieci jeżdżące na rowerach po miasteczku pełnym tajemnic albo dziewczynka próbująca rozwikłać zagadkę potwora z lasu. Potem długo, długo nic i liczący 18 sezonów serial o chirurgach oraz kreskówka o nie najmądrzejszej głowie rodziny. Do tego wojny smoków w historycznym klimacie oraz wyprawa dorosłego i nastolatki przez postapokaliptyczne Stany Zjednoczone w zmaganiu z grzybami. Tak w złośliwym uproszczeniu można podsumować hity streamingu w Polsce (i nie tylko w Polsce) z ostatnich kilkunastu miesięcy – pisze Obserwator Finansowy.

Patriotyzm gospodarczy może być motorem rozwoju społeczno-gospodarczego Polski. Skoro przez patriotyzm rozumie się miłość do Ojczyzny, to w takim razie patriotyzm gospodarczy można rozumieć jako miłość do Ojczyzny w obszarze gospodarki – pisze w Obserwatorze Finansowym Eryk Łon, profesor ekonomii na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu, członek Rady Polityki Pieniężnej w l. 2016–2022.

Wydarzenia ostatnich lat dały porządną lekcję producentom. Przestali oni patrzeć wyłącznie na maksymalizację zysków, a zaczęli skupiać się na bezpieczeństwie prowadzenia działalności poprzez uniezależnienie się od produkcji w Chinach czy dostaw półproduktów z Azji. Jednak czy całkowity odwrót Zachodu od Chin jest możliwy?

Przez ostatnie miesiące byliśmy straszeni tym, że może zabraknąć żywności, bo miało jej być za mało. Tymczasem producenci są obecnie sfrustrowani, bo ceny lecą na łeb na szyję, ale konsumenci jeszcze nie widzą tych obniżek. Co dokładnie dzieje się na rynku rolno-spożywczym i czy faktycznie mamy powody do jakichkolwiek obaw? 

Z najnowszej ankiety „Obserwatora Finansowego” przeprowadzonej wśród ponad stu ekonomistów wynika, że 96,5 proc. ekspertów spodziewa się spadku inflacji poniżej 10 proc. jeszcze w tym roku, z czego najwięcej z nich (45 proc.) wskazuje, że stanie się tak we wrześniu br.

Czołowi przedstawiciele banków centralnych zebrani na forum Europejskiego Banku Centralnego w Sintrze deklarowali, że zacieśnianie polityki pieniężnej nie dobiegło końca. Zarazem jednak dokonali podsumowania dotychczasowych działań. I właśnie ten drugi aspekt od kilku miesięcy bardziej przyciąga uwagę rynków finansowych. Autor: Marek Pielach, Obserwator Finansowy

Z perspektywy klienta ciekawym rozwiązaniem w ramach branży insurtech jest usługa pay how you drive. Polega ona na dopasowaniu oferty ubezpieczenia komunikacyjnego do stylu jazdy kierowcy. Oprócz standardowo stosowanych informacji, jak historia szkodowa, wiek kierowcy, rodzaj samochodu, miejsce zamieszkania, ubezpieczyciel wykorzystuje również dane zbierane przy wykorzystaniu GPS zamontowanego w samochodzie. Towarzystwo analizuje podstawowe parametry naszej jazdy, takie jak pokonywany dystans, prędkość, rodzaj wybieranych dróg czy sposób hamowania. Na tej podstawie możliwe jest dokładniejsze oszacowanie ryzyka ewentualnego zdarzenia ubezpieczeniowego danego klienta oraz adekwatnej składki – przekonują Jolanta Fijałkowska i Paweł Nieckula z Departamentu Stabilności Finansowej NBP.

Po jednej stronie wielka radość bijąca od osób manifestujących pod hasłem „Energia jądrowa? Nie, dziękuję”. Wokół nich beczki symbolizujące odpady promieniotwórcze – nieodłączny atrybut wielu podobnych protestów. Po drugiej – zatroskane twarze uczestników pikiety z transparentami: „Energia atomowa? Tak, proszę” i „Energia jądrowa jest zielona”. W taki sposób w sobotę 15 kwietnia 2023 r. wyglądały okolice Bramy Brandenburskiej w Berlinie. Tego dnia, po ponad sześciu dekadach, zakończyła się produkcja energii elektrycznej w niemieckich elektrowniach jądrowych. Wyłączono trzy ostatnie obiekty: Emsland (Dolna Saksonia), Isar II (Bawaria) i Neckarwestheim II (Badenia-Wirtembergia). Autor: Mariusz Tomczak

Sztuczna inteligencja szturmem podbija świat i zmienia wszystko: sposób produkcji, konsumpcji, handlu i pracy. Zwłaszcza ten ostatni sektor wzbudza najwięcej kontrowersji. Choć pracodawcy są zachwyceni zastosowaniem AI, bo ta poprawia wydajność, wpływa na wzrost jakości, ale przede wszystkim redukuje koszty, to pracownicy już niekoniecznie. Czy pod hasłami takimi, jak wzmocnienie kadry czy przyspieszenie rozwoju kryją się utrata miejsc pracy, dominacja maszyn nad światem, a nawet najczarniejszy scenariusz, czyli przewyższenie ludzkiej inteligencji?

Po czterech kwartałach gwałtownego spadku wartości inwestycji z rekordowego poziomu 38,5 mld dol. w czwartym kwartale 2021 do 9,7 mld rok później globalny sektor fintech zanotował w pierwszym kwartale 2023 roku odbicie do 15 mld dolarów – wskazują dane CBInsights. Autor: Mirosław Ciesielski, Obserwator Finansowy.

Już od paru dekad widać kurczenie się udziału płac w PKB krajów wysokorozwiniętych. Na szybką poprawę sytuacji się nie zanosi, choć takie przytłumione płace utrwalają nierówności społeczne. Wiadomo jednak, gdzie tkwią przyczyny tego procesu. Autor: Leon Podkaminer, profesor ekonomii, doradca prezesa NBP, Obserwator Finansowy

Czy prostszy, bardziej swobodny i bezpośredni sposób komunikowania się może pomóc bankom centralnym opanować inflację bez wpychania gospodarek w ostrą recesję?

Podczas czerwcowej konferencji dotyczącej oceny bieżącej sytuacji ekonomicznej prof. Adam Glapiński ponownie przedstawił szerszy kontekst sytuacji w Polsce na tle innych krajów. Prezentujemy te analizy wraz z wybranymi komentarzami.

Większa częstotliwość występowania susz, także w Europie, przynosi negatywne skutki dla gospodarek. W Polsce największe straty spowodowane okresowymi niedoborami wody dotykają głównych grup upraw w rolnictwie.

Rada Polityki Pieniężnej w czerwcu utrzymała stopy procentowe na dotychczasowym poziomie - stopa referencyjna NBP pozostanie na poziomie 6,75 proc. Ta sytuacja trwa już od września 2022 r., nic więc dziwnego, że coraz częściej pada pytanie, kiedy to się zmieni? Redakcja „Obserwatora Finansowego” postanowiła zapytać o to polskich ekonomistów. Są niemal całkowicie zgodni w swoich odpowiedziach.