węgiel

O przyszłości polskiego górnictwa i całej energetyki oraz o tym, co może stać się w nadchodzącym tygodniu rozmawiamy z Jarosławem Grzesikiem, przewodniczącym Krajowego Sekretariatu Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarność”.

Po tym, jak rząd dał górnikom, 24 godziny na zaopiniowanie projektu „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.” związkowcy ruszyli z rozdawaniem od rana ulotek. Zdecydowana większość jest przygotowana na walkę do końca i na strajk.

Polska Grupa Górnicza niemal na pewno nie sprzeda zakontraktowanych na ten rok 7 mln ton węgla dla polskich elektrowni. W państwowej spółce może niedługo zabraknąć pieniądze na opłaty ZUS i pensje. Tymczasem import dużo tańszego zagranicznego węgla trwa w najlepsze.

Ocena dotychczasowych rozmów z rządem i możliwa decyzja o reaktywowaniu Międzyzwiązkowego Komitetu Protestacyjno-Strajkowego w województwie śląskim – tym zajmą się związkowcy w Katowicach. Z kolei w stolicy Dolnego Śląska organizowane jest spotkanie Komitetów Protestacyjno-Strajkowych Kopalń i Elektrowni lokalizacji Bełchatów i Turów. 

Patrząc na ostatnie poczynania Brukseli w sprawie nowego pakietu klimatycznego, można odnieść wrażenie, że węgiel dobre czasy ma już dawno za sobą. I być może tak faktycznie jest. Ale jeżeli nawet, to ta zasada dotyczy wyłącznie Starego Kontynentu.

Mały reaktor jądrowy SMR zaprojektowany przez NuScale Power jako pierwszy w historii uzyskał końcowy raport oceny bezpieczeństwa (FSER) od amerykańskiej Komisji Regulacji Jądrowych (NRC), który oznacza, że firma może składać wnioski o jego budowę i uruchomienie. To przełomowa decyzja, której rezultatem może być kompletna modernizacja elektrowni atomowych.

Zaprezentowana przez Ministerstwo Klimatu strategia „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.” rozwiewa wątpliwości: węgiel idzie jednak w odstawkę.

Komisja Europejska opublikowała nową listę surowców krytycznych. Pozostał na niej węgiel koksujący. Nie mogło być lepszej wiadomości dla Jastrzębskiej Spółki Węglowej.

Brak subsydiowania węgla i innych paliw kopalnych po 2025 r., włącznie do handlu emisjami m.in. metanu i podtlenku azotu i nowy cel klimatyczny do 2030 r. jeszcze bardziej ograniczający emisję CO2 - to nowy pakiet klimatyczny, o którym w Katowicach od europosłów usłyszeli górnicy i przedstawiciele sektora energetycznego.

Kwartalny raport Imperial College London dla Drax, jednego z największych brytyjskich producentów energii elektrycznej, przynosi sensacyjne doniesienia. Pandemia pomogła Brytyjczykom nieco odwrócić się plecami od węgla i przy okazji bardziej zaufać odnawialnym źródłom energii.

Historyczny spadek zapotrzebowania na energię odbija się szczególnie górniczym spółkom. Dobrze to widać w Polsce, gdzie do liżących finansowe rany PGG, JSW i Tauron Wydobycie właśnie doszła kolejna firma, stawiana do niedawna państwowym kopalniom za wzór: Lubelski Węgiel Bogdanka.

Polska Grupa Górnicza (PGG) jest na skraju bankructwa. Związkowcy łapią się ostatniej deski ratunku i piszą list do premiera Mateusza Morawieckiego i śląskich parlamentarzystów. Ale były szef rządu Jerzy Buzek radzi: lepiej się dostosować niż walczyć o przegraną sprawę.

Jeszcze rok temu Polska Grupa Górnicza wskazywała lokalizacje na instalacje pozwalające zgazować węgiel. To miał być ratunek dla zwijającego się powoli, ale systematycznie polskiego górnictwa. Sęk w tym, że zdaniem ekspertów to coraz mniej opłacalna przy obecnych cenach węgla.

Rada Nadzorcza Węglokoksu odwołała Adama Gorszanowa ze stanowiska wiceprezesa. To kolejna odsłona sprzątania górniczego padołu i wewnątrzpartyjnych utarczek w polskiej branży węglowej.

Po drugim spotkaniu zespołu rządowo-społecznego jest już raczej pewne, że z końcem września żadnego planu nie zobaczymy. Na razie obie strony wydają się bardziej oddalać niż przybliżać do wspólnego stanowiska. Górnicy o zamykaniu kopalń nie chcą słyszeć i oczekują ustawy, która zablokuje import węgla.

Ekolodzy twierdzą, że Polska mogłaby odejść od węgla już w 2030 r. Pod warunkiem, że przyjęłaby taką strategię. Każdy rok zwłoki mocno uderzy w finanse Polaków. Do tego stopnia, że w końcu się wkurzą i powiedzą dość.

Koniec wakacji dla rządu. W górnictwie wrze coraz bardziej. W Katowicach zorganizowano drugą turę rozmów zespołu rządowo-społecznego. W tym samym czasie górnicy z kopalń i elektrowni zależnych od Polskiej Grupy Energetycznej (PGE) zorganizowali w Warszawie manifestację.

Rząd na gwałt szuka alternatywy dla węgla nie dlatego, że tak chce, ale dlatego, że nie ma innego wyjścia. Bruksela coraz ostrzej skręca w zielone, a międzynarodowe instytucje finansowe gremialnie odwracają się plecami do „czarnego złota”. Atom to naturalne wyjście dla polskiej energetyki, ale wokół tego tematu narosło tyle mitów, że najpierw trzeba się z nimi uporać.

Nie ma jeszcze wyznaczonego nowego terminu spotkania zespołu rządowo-związkowego. Koronawirus nawet tu pomieszał szyki. Jeśli jednak przysłuchać się temu, co w trawie piszczy, to ten dialog będzie prawdziwą drogą przez mękę, bo górnicy coraz bardziej tracą cierpliwość.

Spadły przychody, zwiększyły się wydatki, a do tego wszystkiego mniej wydobywa się węgla. W efekcie Grupa kapitałowa Jastrzębskiej Spółki Węglowej pierwsze półrocze 2020 r. zamyka ze stratą blisko miliard złotych. Spółka ma nadzieję, że jesienią dostanie 1,75 mld zł z PFR w ramach tarczy finansowej.