magazyny energii

Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) ogłosiły we wtorek, że zwiększyły budżet szóstej edycji programu Mój Prąd. Tym razem o dodatkowe 600 mln zł, a to oznacza, że budżet MP6.0 wzrósł do rekordowych 1,85 mld zł. Finansowanie pochodzi z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) 2021-2027 w ramach działania 2.2 Rozwój OZE.

Zamiana węgla na odnawialne źródła energii to nie wszystko. Liczą się jeszcze możliwości magazynowania energii, co cały czas pozostawia wiele do życzenia w Polsce. W efekcie w zeszłym roku dochodziło do tak licznych odcięć mocy fotowoltaicznych, których było po prostu za dużo i nie wiadomo było, co z nim robić. Dlatego rząd uruchamia kolejne systemy dotacji, które mają wspierać budowy nowych magazynów energii. Wcześniej mogły z nich korzystać osoby fizyczne, teraz czas na przedsiębiorców.

To temat dyskutowany i opracowywany od co najmniej kilku lat. O Śląskim Systemie Magazynowania Energii (SEM) mówił już rząd Mateusza Morawieckiego w kontekście bezpieczeństwa energetycznego i nowych miejsc pracy. Nad stworzeniem z pogórniczych szybów magazynów energii cały czas pracuje interdyscyplinarny zespół GEST (Group for Energy Storage Technologies), w skład którego wchodzą naukowcy z Politechniki Śląskiej z Gliwic i fachowcy ze spółki Energoporjekt Katowice.

Odnawialne źródła energii coraz lepiej mają się w krajowych miksach energetycznych i z roku na rok spychają paliwa kopalne na energetyczny margines. Nawet w węglowej Polsce. Ale naszą, i nie tylko, kulą u nogi jest nie do końca efektywne magazynowanie energii cieplnej. Chcą to zmienić naukowcy z Politechniki Gdańskiej, których projekt otrzymał dofinansowanie w wysokości ok. 1,5 mln zł.

Chociaż cały czas nie wiadomo, w jakich kierunkach i w jakim tempie będzie przeprowadzana nasza transformacja energetyczna i czy rzeczywiście będziemy respektować zapisy umowy społecznej z górnikami sprzed ponad trzech lat, to na całe szczęście w rządzie nie trzeba nikogo przekonywać do magazynów energii, bez których rozwodu z paliwami kopalnymi po prostu nie przeprowadzimy. Na razie trudno nam się w tej sprawie czymkolwiek chwalić, ale mają to zmienić regulacje, nad którymi już w rządzie pracują.

Najpierw pompy ciepła, potem instalacje fotowoltaiczne, a także wiatraki. Teraz z kolei nadszedł czas, żeby Polacy w końcu zapałali miłością również do magazynów energii i baterii? Taka wydaje się być logiczna kolej rzeczy. Inna sprawa, że w baterie coraz odważniej idą Niemcy, a my od naszych zachodnich sąsiadów bywa, że zgapimy, ile wlezie.

Zgodnie z przewidywaniami i także wcześniejszą praktyką, pieniądze przeznaczone na szóstą odsłonę programu Mój Prąd rozeszły się bardzo szybko. Wystarczyły do tego niespełna dwa tygodnie. Ale pomimo wyczerpania budżetu Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), operator programu, dalej przyjmował wnioski. Teraz jest już wiadomo dlaczego: pieniędzy nie powinno nikomu zabraknąć.

Może rzeczywiście nasza fotowoltaika ostatnio rośnie jak na drożdżach, a lądowa energetyka wiatrowa w końcu będzie uwolniona od zasady 10H. Ale to i tak za mało na polską transformację energetyczną, która bez dodatkowych magazynów energii po prostu się nie wydarzy. Na szczęście Bruksela właśnie dała zielone światło dla pomocowego programu, który ma szansę to zmienić.

Nie jest tajemnicą, że transformacja energetyczna nie oznacza jedynie zastąpienie w miksie paliw kopalnych odnawialnymi źródłami energii. Równie istotne będzie jak najbardziej efektywne magazynowanie prądu, co pozwoli chociażby bez problemu przetrwać okresy pochmurne i bezwietrzne. Niemcy właśnie chwalą się nowym akumulatorem, który ma gwarantować pełną wydajność przez następne 10 lat, ale jego niezawodne używanie ma być niemal pięć razy dłuższe.

Za chwilę rusza szósta edycja najpopularniejszego program dopłat w Polsce. Do tej pory, w ramach inicjatywy Mój Prąd, przyznano łącznie 2,7 mld zł dofinansowania. Nabór wniosków ma zakończyć się 20 grudnia, chyba że wcześniej zabraknie środków, co jest bardzo prawdopodobne. Eksperci wskazują, że ta odsłona programu może okazać się wyjątkowa. Dlaczego?

Można otrzymać 47 tys. zł: 30 tys. na wiatrak i 17 tys. na magazyn energii. To efekt tego, że rząd ściągnął wreszcie nałożony wcześniej kaganiec z energetyki wiatrowej. Do końca września mamy doczekać się regulacji liberalizujących zasadę 10H, a już za chwilę Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zacznie wypłacać pieniądze pierwszym beneficjentom programu Moja elektrownia wiatrowa.

To cecha charakterystyczna wcześniejszych edycji programu Mój Prąd: za każdym razem przygotowane pieniądze wyczerpują się przed terminem. Niekiedy rząd wtedy sypnie dodatkowo kasą, a niekiedy nie. Znawcy tematu twierdzą, że zapowiedziana po wakacjach szósta odsłona cierpi dokładnie na tę samą chorobę. Budżet bowiem przygotowany jest na raptem ok. 17 tys. rodzin.

Wielkimi krokami zbliżamy się do kolejnej odsłony najbardziej popularnego wśród Polaków programu dopłat Mój Prąd. Będzie ok. 3,5 miesiąca na złożenie wniosku, chyba że wcześniej zabraknie pieniędzy. Co - jak pokazuje wcześniejsza praktyka - jest bardzo prawdopodobne. Tym razem, żeby uzyskać dofinansowanie, trzeba spełnić konkretne kryteria.

Globalne trendy nie pozostawiają żadnych wątpliwości: bez odpowiedniej liczby i mocy magazynów energii żadnej transformacji nie będzie. Nic więc dziwnego, że prognozy na następne lata przewidują prawdziwy boom w tym obszarze. Polska też może na tym zyskać. Przecież im więcej takich magazynów, tym większa elastyczność sieci.

Po wakacjach mamy poznać wszystkie szczegóły szóstej edycji programu Mój Prąd, ale wychodzi na to, że dotacje na zakup i instalację paneli słonecznych będą możliwe wyłączanie przy okazji inwestowania w magazyny energii. Dokładnie taką energetyczną ścieżkę wyznaczyła sobie Rumunia. Tamtejszy parlament przyjął już w tej sprawie stosowną ustawę, co nie podoba się tamtejszym prosumentom.

Ekipa Donalda Tuska z jednej strony nie może pochwalić się żadną strategią energetyczną, ale z drugiej co chwilę podejmuje decyzje mające skłonić Polaków do nowej układanki, która jest korzystniejsza i dla środowiska, i dla naszych portfeli. Jesteśmy w trakcie rewolucji, dlatego niekiedy jej jeszcze nie dostrzegamy.

To bezsprzecznie najbardziej popularny program wśród Polaków. W pięciu dotychczasowych odsłonach na dotacje poszło 2,6 mld zł. I za każdy razem trzeba było wcześniej, niż to pierwotnie zakładano, kończyć nabór wniosków, ze względu na wyczerpanie środków. Czy w trakcie szóstej edycji programu Mój Prąd, która ma wystartować we wrześniu, będzie tak samo? Bardzo możliwe, chociaż nie wszystkim przypadną do gustu nowe zasady.

Jeszcze kilka lat temu magazyny energii, baterie i instalacje fotowoltaiczne, to był luksus rodem willi z boazerią w czasach głębokiego PRL. Nadawało szyku, a z daleka pachniało też grubym groszem, nieosiągalnym dla większości rodaków. Ale w dobie globalnej transformacji energetycznej ten cenowy dystans malał z roku na rok. I w końcu dotarliśmy do przełomu. Jak wynika z najnowszego raportu Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), OZE już stają się konkurencyjne cenowo dla paliw kopalnych.

Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami Ministerstwa Klimatu i Środowiska szósta edycja bijącego rekordy popularności programu Mój Prąd miała pierwotnie wystartować w ciągu najbliższych dwóch miesięcy. Już wiadomo, że to się nie uda. Trudno w takim wypadku się dziwić, że szczegóły programu nie są znane. Pojawiają się jednak informacje, że tym razem największe dotacje będzie można uzyskać na magazyny energii.

Podczas świąt stało się coś, co było nieuniknione. Właściciele paneli fotowoltaicznych tyle naprodukowali prądu, że Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) nie miały z nim co zrobić, dlatego odłączyły instalacje, w wyniku czego przepadło ponad 13 tys. MWh energii elektrycznej pochodzącej z OZE. O rozwiązaniach mających na celu niedopuszczenie do podobnej sytuacji mówi dr Kamil Kwiatkowski, dyrektor ds. projektów badawczych w Euros Energy.