Polskie kopalnie to skarb. Zadekujemy tam gigawaty cennej energii
Od lat mówi się o nowym zagospodarowaniu pokopalnianych szybów, które mogłyby posłużyć jako magazyny energii. Teraz czas na przejście od słów do czynów. Konsorcjum naukowo-przemysłowe właśnie realizuje projekt „GrEnMine – magazynowanie energii grawitacyjnej na terenach pokopalnianych”.
Polska Grupa Górnicza celuje w instalacje odzysku ciepła z wód dołowych w kopalniach. Południowy Koncern Węglowy z kolei realizuje projekt, którego celem jest wykorzystanie do celów ciepłowniczych lokalnych zasobów, czyli ciepła z kopalni. Tutaj źródłem energii może być bezpośrednio górotwór, woda pochodząca z systemu odwadniania kopalń, powietrze z wentylacji podziemnego systemu szybów i chodników, ścieki z instalacji technologicznych kopalni, czy instalacje do produkcji chłodu.
Spółki nie próżnują, bo czas zamykania poszczególnych zakładów górniczych zbliża się nieubłaganie. Umowa społeczna z maja 2021 r. zakłada zamknięcie wszystkich w 2049 r. Dlatego dobrze już teraz kombinować, co z tymi kopalniami zrobić potem. Do tej dyskusji włącza się międzynarodowe konsorcjum instytucji naukowych i firm, które bada innowacyjny system magazynów energii, oparty na grawitacji.
W jego skład wchodzi Politechnika Wrocławska, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Four Point - TerraEye, Lignitorycheia Achladas S.A. (Grecja), PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., Poltegor Instytut. Instytut Górnictwa Odkrywkowego, Societatea Complexul Energetic Oltenia Sa (Rumunia), Technical University of Crete (Grecja), University of Petrosani (Rumunia) i VUHU a.s. (Czechy).
Magazyny energii, czyli nowe funkcje terenów wydobywczych
Jak przekonuje Politechnika Wrocławska, to pierwszy taki projekt w Polsce i jeden z nielicznych w Europie. Całkowity budzi wynosi 3,5 mln euro. Współfinansowanie zapewniono z europejskiego programu RFCS – Research Fund for Coal and Steel. Badania dotyczące grawitacji i magazynów energii mają potrwać jeszcze niecałe dwa lata - do czerwca 2027 r.
Magazynowanie energii jest bardzo ważnym wyzwaniem w dobie zwiększającego się wykorzystania odnawialnych, mniej stabilnych źródeł energii. Zadanie, którego się podjęliśmy, jest złożone i wymaga precyzyjnych obliczeń, symulacji, konstrukcji odpornych na ekstremalne obciążenia. Cały projekt to także sposób na nadanie nowej funkcji terenom, które przez dekady służyły wydobyciu. Teraz mogą znów służyć gospodarce, chociaż już w inny sposób - przekonuje prof. Przemysław Moczko, kierownik Wydziału Mechanicznego, który bierze udział w tym projekcie.
Więcej o magazynach energii przeczytasz w Bizblog:
O co konkretnie chodzi? Magazyny energii oparte na sile grawitacji to mechanizmy wykorzystujące energię potencjalną dużych mas, zmieniających swoje położenie w pionie. Kiedy do sieci wpływa nadmiar energii, owa masa jest unoszona i spełnia funkcję magazynu energii, a kiedy mamy do czynienia z oddawaniem energii do sieci - masa jest opuszczana. Szyby górnicze wydają się pasować tutaj jak ulał.
Sposób na zagospodarowanie terenów przemysłowych
Transformacja energetyczna to nie tylko wymiana paliwa kopalnych na OZE. To również odpowiedni system magazynów energii, który będzie receptą na niestabilność zielonej sieci. Wszak nie zawsze wieje wiatr i nie zawsze też świeci słońce. Naukowcy z Politechniki Wrocławskiej są z jednej strony koordynatorem międzynarodowego konsorcjum, a z drugiej ośrodkiem odpowiedzialnym za zaprojektowanie i rozwój kluczowej technologii RM-GES (Rail-Mounted Gravitational Energy Storage). Prof. Przemysław Moczko przekonuje, że tego typu magazyny energii mogą stanowić impuls do transformacji energetycznej.
Inicjatywa ma również znaczenie środowiskowe i infrastrukturalne, ponieważ może pomóc w zagospodarowaniu terenów poprzemysłowych, tworzeniu miejsc pracy i redukcji śladu węglowego energetyki - twierdzi.
