Mieszkanie za złotówkę? Deweloperzy szydzą z prawa, Polacy już na nich polują
Ceny mieszkań wcale nie są w pełni jawne. Deweloperzy kręcą i robią co mogą, żeby nie podawać stawek. W ciągu kilku dni obowiązywania nowych przepisów do UOKiK wpłynęło już kilkaset skarg na nich, że łamią ustawę. To dopiero początek kłopotów, bo okazuje się, że rządowy portal DOM też może być kapiszonem.
11 września miał być gamę changerem dla klientów szukających mieszkania na rynku pierwotnym. Dużo o to było hałasu, że od tego dnia deweloperzy mają obowiązek publikować ceny oferowanych mieszkań na swoich stronach internetowych i dodatkowo wysyłać je organom państwowym, które publikują wszystko na portalu dane.gov.pl, żeby klient mógł porównywać je w jednym miejscu.
I już pierwszy dzień obowiązywania nowej ustawy pokazał, jak deweloperzy się wiją.
Polacy polują na deweloperów
To niby całkiem prosta sprawa, dodać cenę do produktu oferowanego w internecie. Ale wielu deweloperom jakoś nie wychodziło. Firma Spravia na przykład, owszem, opublikowała ceny, tylko że było to zaledwie 1 zł. W ten sposób być może testowali, jak bardzo da się ustawę obejść. Pojawiły się heheszki, że w takim razie przedsiębiorca ma obowiązek sprzedać lokal w takiej właśnie cenie, ale z drugiej strony jasne jest, że zostałoby to uznane za „rażący błąd” i żaden sąd pewnie nie zmusiłby firmy do sprzedaży mieszkania za cenę z „metki”.
Firma jeszcze tego samego dnia wycofała się z tego manewru, który zresztą mógł być zwykłą pomyłką. Ale znowu wracam do argumentu - to nie jest rocket science, więc pomyłka byłaby jednak dziwna.
A to nie koniec. I nie jedyny przypadek. Zaledwie w ciągu kilku pierwszych dni obowiązywania ustawy o jawności cen mieszkań do UOKiK wpłynęło aż kilkaset zgłoszeń o możliwych nieprawidłowościach. UOKiK sam z siebie też monitoruje rynek, nie tylko czeka na donosy, a sprawę ułatwiają mu internauci, którzy urządzają sobie zabawę polegającą na polowaniu na nieuczciwych deweloperów. Powstała w tym celu nawet specjalna strona internetowa zglosdewelopera.pl.
No i mamy łapankę. I bez interwencji się nie obejdzie na pewno, tylko nie wiemy wcale, jak się one skończą. Bo deweloperzy próbują balansować na granicy prawa. Wymyślili bowiem, że będą publikować ceny ofertowe mieszkań, ale wysokie, przy czym od razu dodają dopisek „zapytaj o rabat”.
To jasno sugeruje, że cena w ogłoszeniu jest tylko formalnością i na start od razu klient może otrzymać inną, lepszą ofertę, więc żeby się nie zrażał, tylko przyszedł do biura sprzedaży porozmawiać. Czyli wychodzi na to, że mimo ustawy nadal może być wszystko po staremu.
Więcej wiadomości z rynku nieruchomości można przeczytać poniżej:
Z drugiej strony, firmy mają prawo oferować rabaty i prawo nie zmusza ich do określania ich wysokości. W dodatku jasne jest, że szczególnie teraz, kiedy popyt na mieszkania jest słaby, klienci mogą liczyć na rabaty i negocjować ceny, a już od umiejętności negocjacyjnych klienta zależy, jaką cenę ostatecznie dostanie.
Przecież i dotąd cena ofertowa nie była tym samym, co transakcyjna i zawsze dawało się coś urwać. Może się okazać więc, że deweloperzy jednak już nauczyli się omijać ustawę i dalej zaciemniają obraz sytuacji, a ceny mieszkań wcale nie są jawne. Ostatecznie pewnie UOKiK będzie musiał zająć stanowisko w tej sprawie, decydując, czy takie praktyki stanową złamanie prawa czy nie.
A wracając do cen transakcyjnych, które dopiero mówią klientom całą prawdę… z nimi też może być problem.
Co z portalem DOM? Rząd kręci
Czekacie na zapowiadany jeszcze przez PiS portal DOM? No to możecie się nie doczekać. Po pierwsze dlatego, że rząd coś kręci. PiS wymyślił ten projekt, ale go nie dowiózł. Koalicja obecnie rządząca obiecała go dowieźć, jeszcze w sierpniu 2024 r. wydawało się, że będzie tuż tuż, bo odpowiednia ustawa miała zostać uchwalona w IV kwartale 2024 r.
I co? I nic. Jakoś nikomu się nie spieszy. I może i dobrze? Bo wstępne kalkulacje mówią, że koszt stworzenia tego portalu z cenami transakcyjnymi mieszkań to 21-26,5 mln zł, a potem jeszcze 4-6 mln zł rocznie na jego utrzymanie. Tymczasem przecież właśnie sejmowa Komisja Infrastruktury przegłosowała projekt, który ma uwolnić transakcyjne ceny mieszkań z istniejącego już przecież Rejestru Cen Nieruchomości.
Największy zwolennik tego rozwiązania czyli były Główny Geodeta Kraju prof. Waldemar Izdebski niedawno powiedział Bankierowi, że portal DOM to „jedynie utylizacja publicznych pieniędzy”.
Na dodatek podkreślił, że dane tam zbierane będą wprowadzały w błąd. Dlaczego? Właśnie przez media przetoczyła się informacja, jak portal ten ma działać. Otóż w przypadku rynku pierwotnego raportowane mają tam być transakcje często dwa razy - najpierw przy zawarciu umowy deweloperskiej, a potem przy akcie notarialnym ostatecznie przenoszącym własność na klienta. Tylko że pomiędzy tymi dwiema umowami mogą minąć nawet 2-3 lata, a to powoduje, że ceny z drugiej umowy mogą totalnie zaburzać średnią, bo będą odzwierciedlać poziom cen sprzed kilku lat.
No i jeszcze czas. Zgodnie z projektem tworzenie portalu DOM ma zająć dwa lata. A za dwa lata będzie nowy minister, który projekt może uwalić. Zresztą, to odkładanie przyjęcia ustawy o DOM już w zeszłym roku rzeczywiście nie wróży najlepiej. A to przecież też nie jest rocket science.
