Dochód z VAT-u i akcyzy kolejny miesiąc w odwrocie. I to jeszcze przed socjalną ofensywą rządu

Podatek VAT to socjalna dźwignia obecnego rządu. Zabezpieczone przed oszustami pieniądze mają służyć polskiemu społeczeństwu, a nie bandytom. Tak przynajmniej jak mantrę powtarzają rządzący. A, że jest to jak najbardziej możliwe do zrealizowania, udowodniono programem 500+. Ten jeszcze trzy lata temu określano jako niemożliwy i straszono, że zrujnuje finanse państwa. Dzisiaj trudno znaleźć odważnego, który by Polakom chciał go odebrać. 

Ponieważ jesteśmy w trakcie wyborczego maratonu (za chwilę wybierzemy europosłów, a jesienią naszych przedstawicieli do polskiego parlamentu), to prędzej czy później musiały pojawić się stosowne obietnice. Żadne nie działają tak na wyobraźnię wyborcy jak te socjalne - zostawiające w jego kieszeni realną gotówkę. Tę zagwarantować ma jak zwykle przede wszystkich dochód z podatku VAT. Ostatnie dane Ministerstwa Finansów wskazują, że tym razem to może być zadanie już znacznie trudniejsze. 

Jeszcze w dwóch pierwszych miesiącach 2019 r. wpływy z wszystkich podatków rosły. Najwięcej, bo o 12,8 proc. w skali roku te z podatku dochodowego PIT. O ok. 0,4 mld zł dał więcej podatek CIT, a o 4,9 proc. zwiększył się udział podatku od niektórych instytucji finansowych. Z kolei dochody z podatku VAT wyraźnie wyhamowały - wrosły w porównaniu ze styczniem-lutym 2018 r. ale tylko o 2,4 proc. (ok. 0,7 mld zł).

Jak się okazało, przynajmniej w przypadku podatku VAT, był to początek dłuższej tendencji. Dane po pierwszym kwartale nie pozostawiają złudzeń. Dochody z VAT zmalały o 0,6 proc. (ok. 0,2 mld zł) w stosunku do trzech pierwszych miesięcy ubiegłego roku.

Kolejny miesiąc za to obserwujemy coraz niższe dochody z tytułu podatku akcyzowego i podatku od gier. Tylko w okresie styczeń-luty był niższe o 4,8 proc. w porównaniu z tym samym okresem rok temu. W marcu ta tendencja spadkowa była utrzymana. Patrząc na cały pierwszy kwartał 2019 r. dochód z akcyzy w sumie spadł rok do roku o 3 proc. (ok. 0,5 mld zł).

Według przedstawicieli resortu na takie wyniki wpływ mogły mieć… święta Wielkiej Nocy. W zeszłym roku niedziela wielkanocna wypadała 1 kwietnia. Więc w marcu zostawialiśmy w różnych sklepach więcej pieniędzy. Ale teraz jest inaczej. Wielkanoc zbliżyła się bardziej do końca kwietnia. I to jest widoczne w dochodach z VAT-u i akcyzy.

Właśnie podatek VAT i akcyza wpłynęły na większy deficyt budżetu centralnego. Zwłaszcza, że tylko w trzech pierwszych miesiącach 2019 r. wydatki państwa zwiększyły się o 11,1 proc., czyli ok. 9,4 mld zł. Tym samym deficyt po pierwszym kwartale wyniósł w sumie 4,5 mld zł, z czego aż 3,7 mld zł wypracowano w marcu. 

Te dane mogą martwić, ale w stopniu jednak umiarkowanym. W końcu jeszcze przed nami trzy kwartały - dość czasu na zmianę trendu. Gorzej, że jeszcze jesteśmy przed drugą falą socjalną, która zawierać będzie m.in. program Emerytura+ czy 500+ na pierwsze dziecko. Z tego ostatniego ma skorzystać 6,8 mln dzieci, a jego koszt opiewa na przeszło 31 mld zł. Tylko w 2019 r. Chcąc zaś za chwilę aż tyle wydać, trzeba nieco mocniej zacząć trzymać się za kieszeń, która... okazuje się właśnie ciut dziurawa. 

Sytuację dodatkowo komplikuje strajk nauczycieli, którego końca nie widać. Ale to nie determinacja protestujących może powodować marsową minę u rządzących. Sytuacja będzie jeszcze trudniejsza, gdy do podobnych wniosków, że im się też coś od państwa należy, dojdą też inne grupy zawodowe. Na przykład coraz głośniej mówiący o tym reprezentanci pracowników socjalnych. Kolejnych roszczeń wraz z kosztownymi obietnicami budżet kraju już z pewnością nie uniesie.

O ile dalej będzie zwiększać się deficyt budżetu państwa, przyjdzie czas selekcji i wyboru priorytetów. Sami politycy znajdą się trochę w pułapce. Raz coś obiecali i to spełnili. I w efekcie wygrali. Teraz wycofywanie się, przy okazji kolejnych wyborów, ze swoich słów, nawet jak są uwiarygodnione finansowo, może ich wpuścić w polityczny niebyt.