Dane zniknęły, dym pozostał. Kopciuchy górą

Nabór wniosków do programu Czyste Powietrze zawieszono 28 listopada ubiegłego roku. Wcześniej poznaliśmy statystyki za październik. Kotły na biomasę potwierdziły wówczas swoją dominację. Zainteresowany nimi był co drugi beneficjent (53 proc.) dopłat do wymiany kopciuchów.

Na drugim miejscu uplasowały się kotły gazowe kondensacyjne (24 proc.), a na trzecie spadły pompy ciepła (23 proc.). Jak statystyki programu Czyste Powietrze wyglądają po odblokowaniu naboru wniosków 31 marca 2025 roku?

Ów „późniejszy termin” trwa już ponad miesiąc, a statystyk miesięcznych Czystego Powietrza nie ma. A nawet jest jeszcze gorzej. Bo wcześniej można było korzystać z miesięcznych statystyk obejmujących dane od 2022 r. do października 2024 r. Teraz to już niemożliwe, a informacja ze strony NFOŚiGW ogranicza się do jednej grafiki za cały ten okres. Szczegółowych informacji nie znajdziemy. 

Więcej o Czystym Powietrzu przeczytasz w Bizblogu:

Wnioski w programie Czyste Powietrze po wprowadzonych zmianach zbierane są już trzeci miesiąc. W tym czasie sporo się zmieniło. W życie weszły już normy jakości, które zmieniają zasady sprzedaży i produkcji opału stałego, w tym brykietu i pelletu, co ma wpływ na cenę tych surowców. A finansowanie pomp ciepła z programu Czyste Powietrze wydaje się być na bardziej rozsądnych zasadach niż wcześniej. 

Ale tego, jak zmiany podziałały na beneficjentów programu Czyste Powietrze i ich wybory na razie się nie dowiemy. W NFOŚiGW tłumaczą, że mają dużo pracy, a wiele wniosków cały czas ma status roboczy, bo nie zawierają obligatoryjnego dokumentu potwierdzającego audyt energetyczny (DPAE).

Niestety smog w odróżnieniu od statystyków NFOŚiGW nie wybrał się wciąż wakacje. Co z tego, że za oknem mamy letnią aurę, skoro jakość powietrza cały czas pozostawia wiele do życzenia. Na przykład we wsi Strawczynek – podaje SMOG N.E.W.S. – (województwo świętokrzyskie) normy dla pyłów zawieszonych PM2.5 przekroczone były o 1104 proc. (166 µg/m sześc.), a PM10 – o 704 proc. (317 µg/m sześc.).

15 czerwca w Pasłęku (województwo warmińsko-mazurskie) stężenie pyłów PM2.5 przekroczone przekraczało dopuszczalny poziom o 1566 proc. (235 µg/m sześc.), a dla PM10 – o 714 proc. (322 µg/m sześc.). Tego samego dnia we wsi Żukowice (województwo dolnośląskie) czujniki smogowe wykazały przekroczenie o 801 proc. (120 µg/m sześc.) dla pyłów PM2.5 i 317 proc. (143 µg/m sześc.) dla PM10. 16 czerwca w Rybniku (województwo śląskie) normy dla pyłów PM2.5 przekroczone były o 619 proc. (93 µg/m sześc.), a dla pyłów PM10 - o 236 proc. (106 µg/m sześc.).

Warto w tym miejscu przytoczyć ciekawą obserwację, której dokonał Polski Alarm Smogowy. Okazuje się, że w gminach bez straży miejskiej/gminnej spalanie śmieci czy korzystanie z nielegalnych kopciuchów jest w praktyce bezkarne. Liczba kontroli jest śladowa, a kary za spalanie odpadów może spodziewać się zaledwie co piąty sprawca. Pod lupę wzięto dane z 70 gmin należących do Metropolii Warszawskiej, czyli obszaru, na którym od 2028 r. obowiązywać będzie zakaz spalania węgla. Wnioski są niepokojące.

Paulina Mroczkowska, koordynatorka projektu, zauważa, że analizowany okres to pierwszy rok obowiązywania zakazu użytkowania kotłów bezklasowych.

Polski Alarm Smogowy przy tej okazji kolejny raz zwraca uwagę, że nie tylko program Czyste Powietrze, ale właściwe wdrożenie przepisów antysmogowych jest nieodzownym elementem walki z zanieczyszczeniem powietrza.