Felieton

Pandemia COVID-19 stanowi najpoważniejszy kryzys gospodarczy naszych czasów. Bardzo mocno rzutuje on na kwestie polityczne, które docelowo mogą całkowicie zmienić świat, który znamy. W tym kontekście najpoważniejszym pytaniem wydaje się przyszłość Unii Europejskiej, co w kontekście energetycznym bardzo mocno dotyka agendy klimatycznej.

Nawet jeśli pandemię koronawirusa uda się w miarę szybko opanować, wiadomo już na pewno, że równie szybko nie uda się opanować chaosu w gospodarce. Międzynarodowa Organizacja Pracy przestrzega, że z powodu Covid-19 na całym świecie pracę może stracić nawet 25 mln ludzi. Dodatkowo nawet 35 mln może znaleźć się poniżej granicy ubóstwa i to mimo że pracy wcale nie stracą. To, co nas czeka, może przerosnąć skutki globalnego kryzysu, który wybuchł w 2008 roku.

Polski rynek pracy jest patologiczny. I wszystko jeszcze jakoś się kręciło, póki nie przyszedł koronawirus. Teraz 2,6 mln osób na umowach śmieciowych i samozatrudnionych może mieć duży problem, bo za chwilę nie będą mieć z czego żyć. Co na to polski rząd? Postanowił chwilowo pozamiatać to, co miał naprawić już kilka lat temu i obiecuje wypłacać 80 proc. minimalnego wynagrodzenia, czyli 1500 zł netto. Kilka dni wcześniej rękę do współpracowników na śmieciówkach wyciągnęła telewizja TVP Sport, która najwyraźniej po zastrzyku gotówki zaczęła realizować misję.

W Polsce w każdym domu jest komputer stacjonarny, komórki, laptop i dostęp do internetu. Do tego wszystkiego szalejący koronawirus mutuje rodziców, którzy będąc w pracy, muszą pilnować latorośl, by ta robiła lekcje online. Nastało nauczanie domowe, a minister edukacji powiedział, że kwarantanna to żadne ferie, a dyrektorzy szkół wzięli sobie te słowa do serca. Najgłębiej jak potrafili. Nie mają też innego wyjścia. Resort skrupulatnie ich rozlicza.

Gospodarczy krajobraz Polski w 2020 r. może wyglądać tak: stopy procentowe obniżone do 0,5 proc., a PKB spada o 3,6 proc. i to w podstawowym, a więc najbardziej prawdopodobnym scenariuszu. W tym czarnym polska gospodarka skurczy się aż o 5,6 proc. To najnowsze prognozy amerykańskiego banku Morgan Stanley. Nikt dotąd nie miał dla nas jeszcze aż tak złych wieści.

212 mld zł to według Mateusza Morawieckiego szacunkowa wartość „Tarczy Antykryzysowej”, która ma ochronić polską gospodarkę przed skutkami pandemii koronawirusa. Kwota jest naprawdę ogromna i dzisiejszy komunikat premiera pewnie (przynajmniej chwilowo) podziała uspokajająco na trzęsącą się w posadach polską gospodarkę. Niestety to głównie wirtualne pieniądze, których rząd na nic nie wyda.

To, co do niedawna było domeną raczej teoretycznych sporów i dyskusji, za chwilę naprawdę będzie się działo. A my na bieżąco będziemy mogli obserwować efekty czegoś, co w tej chwili wygląda już na największy globalny program stymulacji gospodarczej naszych czasów.

Stało się. Spanikowaliśmy i przez to sami utrudniamy sobie życie. Puste półki w sklepach, brak możliwości zamówienia towaru przez internet, gigantyczne kolejki do kas, a od poniedziałkowego poranka kolejki również przed wejściem do niektórych sklepów, bo obsługa wpuszcza klientów pojedynczo. A wszystko dlatego, że mimo zapewnień, wielu Polaków wierzy, że rząd jednak w końcu zamknie również sklepy spożywcze i nie będą mieli co jeść. To największa bzdura, w jaką można uwierzyć w tych niecodziennych czasach.

Pandemia koronawirusa to zjawisko, które zdefiniuje rzeczywistość ekonomiczną polskich spółek energetycznych i paliwowych być może nawet w perspektywie średniookresowej. Czego możemy się spodziewać?

Ostatnie lata rozpieszczały pracowników. Bezrobocie spadało, a Polacy dyktowali warunki pracodawcom. Ale koniec z tym. Bezrobocie rejestrowane co prawda nadal jest niskie i sięga 5,5 proc., ale pracodawcy już deklarują, że nie planują więcej zatrudniać. Dane jasno pokazują, że zatrudnienie spada w Polsce najszybciej w UE. A w dodatku te wszystkie sygnały płynęły jeszcze zanim dotarł do nas koronawirus, który może sprowadzić dynamikę polskiego PKB do 0 proc.

Coraz więcej osób decyduje się pracować z domu, rząd w środę ogłosił zamknięcie wszystkich szkół i uczelni na dwa tygodnie, co oznacza, że kilka milionów uczniów również zostanie w domach i trudno podejrzewać, że wszyscy będą w tym czasie czytać książki i grać w szachy. W ruch pójdzie pewnie YouTube i Netflix. Eksperci nieoficjalnie przyznają, że rodzice powinni uważać na to, co robią dzieci, inaczej istnieje pewne ryzyko przeciążenia sieci. A teraz tylko tego nam brakuje, żeby padł internet. Panika murowana.

To, co dzieje się od paru dni na rynku ropy naftowej jest jak sen. I to taki bardzo piękny, naprawdę trudno byłoby sobie taki scenariusz wymarzyć. A przy okazji akcja toczy się wartko, jak w niezłym serialu sensacyjnym. Efekt jest taki, że ropa jest znacznie tańsza niż jeszcze tydzień temu, są raczej niewielkie szanse, że znowu zacznie drożeć, a niewykluczone, że zrobi się jeszcze tańsza.

18 marca z wszystkich sklepów sieci Biedronka zniknie pismo „Zdrowie bez leków”. Powód? Gwiazdami publikującymi na łamach gazety byli wojujący antyszczepionkowcy, w tym Jerzy Zięba znany z tego, że namawia pacjentów chorych na raka, by leczyli się „lewoskrętną witaminą C” zamiast chemioterapią, a chorych na koronawirusa zachęca, by wstrzykiwali sobie silnie żrące substancje. Szkoda, że Biedronka potrzebowała dwóch miesięcy i interwencji z zewnątrz, żeby wpaść na to, że promowanie takich „autorytetów” to zły i szkodliwy pomysł.

Prawicowiec, przesiadujący na Placu Zbawiciela, którego nie lubią narodowcy. Niegdyś zaczytany w Platonie, Marksie i Frondzie, ale na imienny cioci przychodzi z „Gazetą Wyborczą” pod pachą. Ekstrawagancki i inteligentny ojciec czwórki dzieci, przyjaciel Wildsteina i Pereiry, wraz z którymi kilka lat temu pisał: „wbrew temu, co się mówi, leming chciałby żyć po bożemu”. Oto Mateusz Matyszkowicz, prawdopodobnie nowy prezes TVP. Innym mocnym kandydatem właśnie okazał się Maciej Łopiński.

Eskalacja nastąpiła błyskawicznie. W piątek po południu Rosja ogłosiła szokującą dla krajów OPEC odmowę przyłączenia się do cięć produkcji ropy naftowej, brutalnie zrywając działający od 2016 r. pakt OPEC+. Decyzję Moskwy jako wypowiedzenie wojny naftowej odebrała Arabia Saudyjska i szybko zdecydowała o zalaniu światowego rynku tanim surowcem. Władimir Putin chciał utopić w taniej ropie amerykańskich producentów łupkowych, ale konsekwencje gospodarcze mogą być opłakane nie tylko dla Rosji.

To miał być tekst o kobietach na rynku pracy. I nawet nie o tym, że mają gorzej niż mężczyźni, ale o tym, że kobiety rodzące dzieci nigdy nie będą zarabiać tyle, co kobiety bezdzietne. Ale będzie to tekst również o innowacjach. „I pamiętaj, najkrótsza spódnica, jaką nosi. I brak majtek też wskazany” - takie instrukcje dotyczące zaproszenia kobiety na rozmowę kwalifikacyjną miał wydawać prezes JSW Innowacje. Jarosław Mrozek może nie wiedział, że molestowanie seksualne i dyskryminacja ze względu na płeć nie są innowacyjne, są stare jak świat. Na szczęście nie jest już prezesem.

Międzynarodowa gra tocząca się wokół Białorusi nabiera rozpędu. Wszyscy biorący w niej udział, a jest wśród nich Polska, zdają sobie sprawę z rosnącego nacisku Rosji na reżim Aleksandra Łukaszenki. Presja jest najsilniejsza od kilku dekad i traktowana przez starzejącego się Władimira Putina jako kwestia prestiżowa. Na pierwszy plan tych zmagań wysuwa się ropa naftowa.

GUS podał niedawno, że w 2018 r. najczęściej wypłacane w Polsce wynagrodzenie wynosi 2379,66 zł brutto, czyli niecałe 1800 zł na rękę. Wynagrodzenie wypłacane prezesom polskich banków to 18 tys. zł to dziennie. W ciągu ośmiu godzin pracy zarabiają dziesięć razy tyle, co większość Polaków.

Prezydent ma niezły orzech do zgryzienia, to na nim spoczywa teraz odpowiedzialność za decyzję, czy przekazać 2 mld zł tytułem rekompensaty abonamentowej dla TVP. Wszyscy patrzą mu na ręce, więc wymyślił plan idealny, jak wyjść z tego z twarzą – wyrzucić z TVP Kurskiego! Prezydent naprawdę myślał, że jest aż tak silny? Oczywiście się nie udało, a teraz Kurski ogrywa Andrzeja Dudę związkowcami. Pat, i to w środku kampanii wyborczej. Biedny ten nasz prezydent.

Jeśli tankując ostatnio samochód, miałeś lub miałaś niepokojące wrażenie, że paliwa są droższe niż powinny, albo że tanieją zbyt wolno, to okazuje się, że to wrażenie było było prawdziwe.