Polskie kopalnie mają przechlapane. Banki już wzięły węgiel na cel i nie zawahają się pociągnąć za spust

Eko jest coraz bardziej w modzie i w cenie. Dzisiaj brak zrównoważonej strategii zmierzającej w kierunku ochrony środowiska i walki ze zmianami klimatu już na starcie dyskwalifikuje dane przedsiębiorstwo. Zwłaszcza o zagraniczne kontrakty w takiej sytuacji może być wyjątkowo ciężko.

Obecne na polskim rynku banki też idą tą drogą. Po tym, jak przestały finansować inwestycje węglowe (w naszym kraju pierwszy sygnał do tego dał mBank już 1 kwietnia 2019 r., potem był ING Bank, Santander Bank Polska i inni) przyszedł czas na zrównoważone strategie na lata następne, w których klimat odmieniany jest na wszystkie przypadki. W efekcie opracowania ESG (od angielskiego: środowisko, odpowiedzialność społeczna i ład korporacyjny) jeszcze nigdy nie były tak zielone.

Prezes Banku Pekao S.A. Leszek Skiba przy okazji prezentacji strategii ESG na lata 2021-2024 tłumaczył, że takiego zdecydowanego podejścia do spraw m.in. związanych z klimatem oczekują coraz częściej najwięksi inwestorzy.

Aby utrzymać na finansowej powierzchni, trzeba się dostosować. Dlatego Bank Pekao zdecydował, że do 2024 r. udział finansowania zielonych inwestycji (farmy wiatrowe, instalacje fotowoltaiczne, ale też bezemisyjny transport) wzrośnie do przeszło 4 proc. portfela Pekao. Z kolei udział banku w wysokoemisyjnych działaniach ma spaść poniżej 1 proc. Od 2030 r. Pekao sam chce być neutralny klimatycznie. Tym samym finansowanie projektów zrównoważonych w okresie 2021-2024 ma osiągnąć ponad 8 mld zł.

Czytaj też: Jak skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej? Komu przysługuje? Praktyczny poradnik

Pekao chce też włączyć się w transformację górniczo-energetyczną. Dlatego wśród planów na następne lata jest też „wspieranie transformacji polskiej energetyki i regionów węglowych najbardziej dotkniętych negatywnymi skutkami przekształceń w ramach sprawiedliwej transformacji”. 

Ostatnio Pekao zorganizował pierwszą w Polsce emisję zielonych obligacji przez samorząd łódzki na kwotę 418 mln zł. Pieniądze z tego tytułu trafią na finansowanie projektów związanych z niską emisją w transporcie miejskim i oczyszczaniem ścieków. „Ta emisja otwiera nową drogę dla wszystkich samorządów i podkreśla wagę zrównoważonego i odpowiedzialnego rozwoju naszych miast. Doceniają to inwestorzy, którzy traktują inwestycje w bezpieczne, zielone aktywa samorządowe jako swój wkład w walkę ze zmianami klimatycznymi” - przekonuje Agnieszka Pietkun, dyrektor Departamentu Sektora Publicznego w Banku Pekao S.A.

Podobnym tropem podąża największy bank w Polsce - PKO Bank Polski. „Zaktualizowana w 2020 r. polityka kredytowa banku dla sektora energii wysokoemisyjnej zaostrzyła kryteria finansowania oraz objęła szerszy zakres przedsiębiorstw, w tym działających w branżach okołowęglowych” - chwali się PKO. Jednocześnie bank systematycznie poszerza swoją ofertę o produkty wspierające ochronę środowiska. Chodzi m.in. o kredyty termomodernizacyjne dla wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych, czy Ekopożyczkę na zakup i instalację paneli fotowoltaicznych. Nowym rozwiązaniem jest też tzw. zielona hipoteka. „Na podstawie świadectwa charakterystyki energetycznej dla nieruchomości, klienci mogą otrzymać niższą marżę kredytu hipotecznego Własny Kąt” - czytamy na stronie PKO. 

Bank wykazuje jeszcze, że w 2020 r. ograniczył emisję CO2 generowaną przez jego działalność operacyjną o 32 proc. Jednocześnie w tym czasie zużycie energii w grupie PKO spadło o 7,8 proc. Efekt? Jeszcze w 2019 r. na każdego klienta PKO przypadało prawie 11 kg dwutlenku węgla. W 2020 r. już to było niecałe 7,5 kg CO2. Te wszystkie projekty poprawiające bilans energetyczny PKO zakończyły się historycznym wydarzeniem dla banku: w lutym 2021 r. PKO pierwszy raz w swojej historii otrzymał białe certyfikaty, które następnie sprzedano z pośrednictwem Towarowej Giełdy Energii. A to jeszcze nie wszystko.

Z kolei ING Bank ogłosił Deklarację ekologiczną 2.0. Zgodnie z jej założeniami bank do 2025 r. w 100 proc. zakończy finansowanie jakichkolwiek inwestycji węglowych. Do 2030 r. ING chce też zredukować emisję CO2 o 95 proc. - w porównaniu ze stanem z 2014 r. W tym czasie, do końca obecnej dekady, ma dojść w ING też do redukcji zużycia energii elektrycznej o 50 proc. W te plany wpisują się też te dotyczące wymiany wentylacji w budynku banku przy ul. Chorzowskiej 50 w Katowicach, czy modelowa, zielona modernizacja budynku bankowego w Rudzie Śląskiej. W Katowicach ma też powstać zadaszony panelami fotowoltaicznymi parking dla 100 samochodów. ING ma zamiar także wytwarzać rocznie 50 tys. kWh energii z własnych instalacji słonecznych. 

W ostatnim czasie swoją strategię na następne lata zmodyfikował również Alior Bank. „Chcemy rozwijać się w sposób odpowiedzialny, z poszanowaniem założeń zrównoważonego rozwoju oraz wspierać zieloną transformację” - tłumaczy, dlaczego tak się stało Iwona Duda, prezes zarządu Alior Banku. Jeszcze w tym roku w ofercie banku powinny znaleźć się eko-nowości, które dołączą do Eko-pożyczki, pożyczki termomodernizacyjnej, czy kredytu zabezpieczonego gwarancją Biznesmax na cel ekologiczny. „Naszym celem do końca 2022 r. jest osiągnięcie 2,3 mld zł wolumenu nowej sprzedaży produktów EKO oraz pozyskanie w tym obszarze 26 tys. nowych klientów” – stawia sprawę jasno Dariusz Szwed, wiceprezes zarządu Alior Banku. Właśnie Alior Bank - obok Banku Ochrony Środowiska - jako pierwszy w Polsce włączył się do programu „Czyste Powietrze”. 

Nowa strategia BOŚ „Jesteśmy pełni zielonej energii” zakłada, że do 2023 r. udział kredytów proekologicznych w portfelu kredytowym banku ma wzrosnąć z obecnych 36 do 50 proc. Bo zdaniem Wojciecha Hanna, prezesa BOŚ, zielona transformacja jest ogromną szansą dla banku, której w BOŚ nikt nie zamierza przegapić. „Zielona transformacja wpłynie praktycznie na wszystkie segmenty gospodarki, tworząc popyt i zapotrzebowanie na inwestycje przede wszystkim w sektorze energetycznym, transporcie i przemyśle” - przewiduje Hann. Środowisko naturalne stanowi jeden z czterech fundamentów też w strategii zrównoważonego rozwoju Banku BNP Paribas. Już w 2019 r. (rok wcześniej niż zakładały to plany) udało im się zredukować emisję CO2 z działalności operacyjnej na jednego pracownika o 25 proc.

Te redukcje w następnych latach tylko przyspieszą. W 2020 r. Bank BNP Paribas podpisał umowę z firmą Respect Energy, na podstawie której 100 proc. energii elektrycznej kupowanej bezpośrednio przez bank od 2021 r. będzie pochodzić z elektrowni wodnych. W tym roku powinniśmy też poznać wykonawców instalacji fotowoltaicznych dla pięciu oddziałów BNP Paribas Bank Polska S.A. zlokalizowanych m.in. w Warszawie, Krakowie oraz Łodzi.

Nowym klimatycznym drogowskazem jest też globalna strategia Net Zero - dla Grupy Santander, w tym Santander Bank Polska. Zgodnie z tym dokumentem Santander chce do 2050 r. być neutralny klimatycznie. Wcześniej, bo w 2030 r. nastąpi szlaban na większość inwestycji węglowych. Szansę na pieniądze stracą bezpowrotnie spółki energetyczne, których przychody z produkcji energii z węgla wynoszą przynajmniej 10 proc. Z kolei cele redukcji dla innych surowców i sektorów przemysłu (ropa, gaz ziemny, transport) mamy poznać najdalej w 2022 r. „Jako jeden z największych banków na świecie, obsługujący 148 milionów klientów, mamy obowiązek i możliwość wspierania zielonej transformacji oraz zachęcania większej liczby osób i firm do przejścia na ekologię” - uważa Ana Botín, prezes Grupy Santander. 

Grupa chce zmobilizować w ramach zielonego finansowania 120 mld euro do 2025 r. i do 220 mld euro do 2030 r. I dalej: placówki Santander na całym świecie powinny do 2025 r. wykorzystywać 100 proc., energii wyłącznie z odnawialnych źródeł. Do końca 2021 r. Grupa chce także usunąć ze swoich oddziałów do końca 2021 r. zbędne, jednorazowe tworzywa sztuczne.