handlowe niedziele

O święta naiwności. Myślałem, że po klepnięciu przez Sejm przepisów uszczelniających zakaz handlu w niedziele sieci handlowe zaczną przygotowywać się do odwrotu. Gdzie tam. Weekend ledwo dobiegł końca, a Auchan już zapowiedziało, że też zmienia status swoich sklepów na placówki handlowe.

Wydawało się, że czasu na przemyślenia jest aż nadto. A jednak. Sejmowa komisja wije się i plącze próbując wymóc na sklepach respektowanie zakazu handlu w niedziele. Po dwóch posiedzeniach można stwierdzić, że nie najlepiej jej to wychodzi.

Zakaz handlu w niedziele jeszcze długo będzie fikcją. Posłowie niby załatali stare dziury, ale stworzyli przy okazji nową furtkę. Do tego wszystkiego dla proponowanych zmian założono aż trzymiesięczne vacatio legis.

Kaufland od 5 września dołącza do rebelii wielkich sieci handlowych przeciw zakazowi handlu w niedzielę. Na razie metodę „na placówkę pocztową” wykorzysta 35 z 230 sklepów tej sieci, ale w kolejnych tygodniach mogą do nich dołączyć kolejne. Podobnie jak siostrzany Lidl, swoją decyzję tłumaczy „działaniami konkurencji”.

Pracownicy Biedronki utrzymują, że nikt z nimi nie uzgadniał decyzji o otwarciu sklepów – w ramach uruchomienia usług pocztowych – także w niedziele. Spółka Jeronimo Martins Polska S.A. przekonuje, że wszystko odbywa się zgodnie z kodeksem pracy.

Ponad 30 tysięcy sklepów spożywczych ubyło w Polsce tylko w latach 2016-2019, W tym samym czasie zagraniczni giganci w rodzaju Biedronki czy Lidla dynamicznie rozbudowywali swoje sieci. Rzeź małych polskich sklepów teraz może bardzo przyspieszyć, bo wielkie sieci na wyścigi otwierają się w niedzielę, wykorzystując metodę „na placówkę pocztową”. Fot. Michael Steeber/Flickr (CC BY-SA 2.0)

Kolejne sieci handlowe ogłosiły dołączenie do zacnego grona placówek pocztowych. Handel w niedziele niehandlowe staje się dla korporacji czymś tak oczywistym jak oddychanie. W przeciwieństwie do małych sklepików – te wciąż podlegają ograniczeniom wprowadzonym kilka lat temu. I z roku na rok ich sytuacja jest coraz cięższa.

I chciałabym, i boję się – ten słynny cytat z „Zemsty” Aleksandra Fredry jak ulał pasuje do poczynań Kauflandu na polskim rynku. Sieć najpierw z pompą oznajmiła, że jej sklepy stają się placówkami pocztowymi, potem, przestraszona reakcją, stwierdziła, że i tak będą zamknięte w niedziele. A teraz mamy kolejny zwrot akcji.

W najbliższą niedzielę wszystkie sklepy Biedronki mają pozostać zamknięte – dowiedziały się Wiadomości Handlowe. Czyżby Portugalczycy zdecydowali się w ten sposób wyjątkowo uhonorować Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny? Nie wykluczajmy, wstawiennictwo niebios może im się w najbliższym czasie przydać.

Zakupy można legalnie zrobić w niedziele w coraz większej liczbie sklepów w Polsce. Posłowie PiS pohukiwali, że to kpina z prawa i zapowiadali zaostrzenie przepisów. Ale ich kolegom z Sejmu najwyraźniej się nie spieszy...

Tak jak można było się spodziewać, Trybunał Konstytucyjny orzekł we wtorek, że ustawa o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni jest zgodna z Konstytucją RP w dwóch zakwestionowanych punktach (art. 3 pkt 7 oraz art. 18), a pozostałych dwóch postępowanie umorzył ze względu na niespełnienie warunków merytorycznych.

Największa sieć handlowa w Polsce przestawiła już ponad 50 swoich sklepów na tryb pracy siedem dni w tygodniu. Pytana o zarzuty o omijanie zakazu handlu w niedzielę, Biedronka omija także te pytania i powtarza mantrę o „wsłuchiwaniu się w potrzeby klientów” oraz o pilotażu współpracy z Pocztą Polską. Tymczasem niezadowoleni pracownicy sieci zbierają podpisy pod petycją do jej zarządu.

Już kilkadziesiąt sklepów sieci Biedronka działa siedem dni w tygodniu, a jej sposobem na ominięcie zakazu handlu w niedzielę jest współpraca z Pocztą Polską. Jak pisaliśmy, sieci handlowe coraz śmielej testują wytrzymałość rządu na sposób „na placówkę pocztową”, ale ruch Biedronki mocno poirytował związkowców z „Solidarności”. Inicjatorzy wprowadzenia zakazu handlu w Polsce domagają się uszczelnienia systemu jednym prostym trikiem – wykorzystując ustawę... o wychowaniu w trzeźwości.

Większość Polaków jest przeciwnych zakazowi handlu w niedzielę i odsetek niezadowolonych wciąż się zwiększa. Z badań firmy CBRE wynika, że na „nie” jest już 55 proc. dorosłych osób, a murem za zakazem stoi tylko co trzecia osoba. Aktualne nastroje dobrze wyczuły sieci handlowe, które coraz śmielej obchodzą zakaz handlu – nie tylko wiele Żabek i kilkadziesiąt sklepów Biedronki, ale nawet... markety budowlane działają siedem dni w tygodniu jako „placówki pocztowe”. Czy rząd odważy się uszczelnić zakaz handlu, ryzykując niezadowolenie społeczne?

Na początku lipca do Sejmu ma trafić nowelizacja ustawy ograniczającej handel w niedziele. To reakcja na działanie sieci handlowych, które coraz częściej wykorzystują luki w prawie, omijając wprowadzony kilka lat temu zakaz.

Skanujesz specjalny kod w apce na smartfona, drzwi się otwierają automatycznie, zabierasz ze sobą wszystko to, co chcesz mieć i po prostu wychodzisz. Tak działa pierwszy automatyczny sklep Żabki, w którym nie ma nie tylko pracowników, ale nawet kas. Sieć chce w najbliższym czasie uruchomić aż 40 sklepów pod szyldem Żappka w całej Polsce.

Kaufland nie jest pierwszą siecią, która chce wykorzystać niezbyt fortunnie skonstruowane przepisy i swobodnie pohandlować w niedziele. Nikt z poprzedników nie spotkał się jednak z aż taką falą krytyki. Przeczytałem kilka surowych recenzji działań sklepu i chyba wiem, skąd ten hejt.

Jeszcze tylko podpis prezydenta i możemy ruszyć na zakupy w najbliższą niedzielę. Senat przyjął bez poprawek projekt ustawy znoszącej zakaz handlu 6 grudnia, co oznacza, że w tym miesiącu będziemy mieć aż trzy niedziele handlowe.

Niedziela 6 grudnia będzie handlowa – taki zapis znalazł się w nowelizacji ustawy covidowej. To oznacza, że w grudniu będą aż trzy handlowe niedziele, a nie dwie, jak mówią obowiązujące przepisy. Rządowy projekt ustawy na razie czeka na przyjęcie przez Radę Ministrów, ale wejście tych przepisów w życie powinno być formalnością.

Napisać, że stacje benzynowe nie zarabiają na sprzedaży paliw to truizm. BP i Auchan poszły jednak o krok dalej. Obie marki weszły we współpracę i tworzą sieć normalnych spożywczaków. Sytuacja z gatunku win-win.