Praca nieletnich. Jakie należy spełnić warunki, by zarabiać przed 18. rokiem życia

Osoba, która nie ukończyła 15. roku życia, może zostać zatrudniona przez podmiot realizujący działalność:

Warunkiem koniecznym jest uzyskanie zgody rodziców oraz inspektora pracy. Umowa, która dotyczy osoby poniżej 13. roku życia, musi być zawarta przez opiekunów prawnych. Ponadto czas pracy nie może wynosić więcej niż 6 godzin na dobę. Klasyczny przykład pracy dla 13-14 latków to gra w reklamie, filmie lub serialu.

Niepełnoletni mogą wykonywać tzw. prace lekkie, które nie zagrażają ich zdrowiu ani nie kolidują z obowiązkiem nauki. Najczęściej znajdują oni zatrudnienie w:

Osoby w wieku 16-18 lat mogą pracować 8 godzin dziennie, przy czym łączny czas pracy i nauki nie może przekraczać 12 godzin na dobę. Co do zasady w przypadku pracowników młodocianych nie jest wymagana zgoda rodziców, jednak widząc, że praca zagraża dobru dziecka, mogą oni zakończyć stosunek pracy.

Więcej o pracy przeczytasz na Bizblog.pl:

Przedsiębiorcy najczęściej unikają podpisywania z pracownikami młodocianymi umowy o pracę. Takie rozwiązanie jest korzystne pod kątem składek ZUS. Jeśli pracownik nadal się uczy, nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu ani społecznemu. Trzeba jednak pamiętać, że zawarcie umowy zlecenie wiąże się z podobnymi obowiązkami, jak w przypadku umowy o pracę. Zleceniodawca ma obowiązek zapewnić zleceniobiorcy odpowiednie warunki pracy. Osoba poniżej 18. roku życia nie może wykonywać obowiązków w godzinach nocnych, ma również prawo do 14-godzinnego dobowo wypoczynku. Pamiętaj także o tym, że umowa zlecenie nie może być substytutem umowy o pracę. Jeśli nosi jej znamiona, masz obowiązek wejść z pracownikiem młodocianym w stosunek pracy.

Osoby niepełnoletnie, które mają pomysł na biznes, mogą spróbować swoich sił w ramach działalności nierejestrowanej. Przy czym nad zawieraniem umów oraz sprzedażą towarów i usług muszą czuwać opiekunowie prawni. W 2025 roku miesięczny przychód z działalności nierejestrowanej wynosi maksymalnie 3499,50 zł. Dotyczy on również osób niepełnoletnich, które po jego przekroczeniu będą musiały założyć działalność gospodarczą.

Niepełnoletni mogą założyć i prowadzić działalność gospodarczą, jednak tak jak w przypadku działalności nierejestrowanej, nad formalnościami musi czuwać rodzic. Małoletni przedsiębiorca co do zasady ma większy wpływ na przychody niż koszty. Ponadto prowadzenie firmy wiąże się z ryzykiem, które ponosi w przeważającej mierze opiekun ustawowy. To on będzie odpowiedzialny za uregulowanie wierzytelności względem kontrahenta czy organów państwowych.

W kontekście ewentualnych ograniczeń własna działalność gospodarcza nie jest nimi mocno obwarowana. Niepełnoletni decyduje, w jakich godzinach i na jakich zasad będzie pracował. Oczywiście, nie bez znaczenia jest też zdanie opiekuna. Niemniej jednak prowadzenie firmy nie wiąże się z wejściem w stosunek pracy, zatem nie ma tutaj zastosowania Kodeks pracy. Jednocześnie niepełnoletni przedsiębiorca musi pamiętać o dopełnieniu formalności wobec fiskusa i ZUS.

Osoba niepełnoletnia może wykonywać pracę na podstawie umowy zlecenie, umowy o dzieło, umowy o pracę. Formalności leżą w tym przypadku głównie po stronie zatrudniającego. Inaczej jest w przypadku działalności nierejestrowanej lub gospodarczej, gdy kwestie administracyjne spoczywają na tobie.